خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) غم روزهای آخر سال برای آنها که سفرکرده‌ای دارند، برابری می‌کند با غم روزهای ابتدایی هجران آن عزیز. غمی که آرام آرام، ساعت‌ها، روزها روی هم تلمبار شده تا پنجشنبه‌ای از سال، سد نازک چشم‌ها را بشکند و بارانی شود... فعالان دینی کشورمان نیز سال جدید را به یاد درگذشتگان آغاز می‌کنند؛ درگذشتگانی که هر کدام سهمی در ارتقای فعالیت‌های قرآنی و دینی داشته‌اند و این روزها چشم به راه فاتحه‌ای دلخوش هستند. به بهانه آخرین روزهای سال در ادامه یاد می‌کنیم از افرادی که در سال 1401 از بین ما کوچ کردند.

آیت الله ری شهری که از مدتی پیش در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری بود، اواخر وقت دوشنبه اول فروردین ۱۴۰۱ به دیار باقی شتافت. او در آبان ۱۳۲۵ شمسی در شهر ری درخانواده‌ ای متدیّن دیده به جهان گشود.

وی پس از پایان تحصیلات ابتدایی، درسال ۱۳۳۹ شمسی، وارد حوزه علمیه شهر ری (مدرسه برهان) شد و در سال ۱۳۴۰ شمسی، برای ادامه تحصیل به قم رفت و تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ ـ بجز مدّت کوتاهی که به دلایل سیاسی به حوزه ‌های علمیه مشهد و نجف مهاجرت کرد ـ به گذراندن مدارج تحصیلی و تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت.

آیت الله ری شهری، سطوح عالی حوزه را نزد اساتید بزرگی همچون آیات عظام : حاج میرزا علی مشکینی، حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی و حاج سید محمدباقر طباطبایی سلطانی تلمّذ نمود. همچنین درس خارج اصول را از محضر آیات عظام: مرحوم حاج شیخ محمدعلی اراکی و حاج شیخ حسین وحید خراسانی استفاده کرد و درس خارج فقه را از محضر آیات عظام : حاج میرزا علی مشکینی، حاج شیخ جواد تبریزی، مرحوم حاج سید محمدرضا گلپایگانی و مرحوم حاج شیخ مرتضی حائری بهره برد.

وی پس از سالها حضور در دروس خارجِ فقه و اصول، به درجه اجتهاد نایل آمد و اجتهاد وی از سوی برخی اساتید برجسته حوزه علمیه قم گواهی گردید که پس از نصب ایشان در دوران حیات امام راحل و مقام معظّم رهبری به مَناصبی که شرط احراز آنها «اجتهاد» است، بارها تأیید شد. وی همچنین به دریافت اجازه روایت حدیث از برخی علما و محدّثان بزرگ جهان اسلام، از جمله آیت‌اللّه‌ حاج ‌آقا رضا بهاء الدینی، توفیق یافت. از دیگر موفقیت ‌های ایشان، می ‌توان به توفیق حفظ کلّ قرآن کریم اشاره کرد.

اوّلین و بزرگ‌ترین مجموعه فرهنگی در زمینه حدیث و علوم مربوط به آن. این مؤسسه که ریشه در تحقیقات و تألیفات شخصی ایشان دارد، در تاریخ ۱۳۷۴/۰۸/۲۲ مصادف با سالروز ولادت فرخنده حضرت فاطمه زهرا علیها السلام با پیام مقام معظم رهبری و با حضور اندیشمندان و بزرگان حوزه و دانشگاه رسماً افتتاح شد.
 
روح پرفتوح آیت الله استاد سید عبدالله فاطمی نیا بامداد دوشنبه 26 اردیبهشت پس از تحمل دوره‌ای طولانی بیماری، در ۷۶ سالگی دعوت حق را لبیک گفت و علاقمندان و شاگردان مکتب اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام را عزادار نمود. آن مرحوم که از خطبای شهیر و اساتید اخلاق شهر تهران محسوب می‌شدند، پیش از همه تحت تعالیم پدر بزرگوارش آیت الله سید اسماعیل اصفیائی از علما و عارفان عصر خویش بود.
 
آیت الله مصطفوی تبریزی علامه محمد حسین طباطبایی، آیت الله الهی؛ برادر علامه طباطبایی، آیت الله محمد تقی آملی، آیت الله سید رضا بهاءالدینی و آیت الله بهجت از اساتید حجت الاسلام و المسلمین فاطمی نیا بودند و می‌توان گفت که ایشان با یک واسطه، از شاگردان مکتب عرفانی آیت الله قاضی به شمار می‌رفت، چرا که تقریباً تمامی اساتیدشان از شاگردان سرّ حضرت آیت الله قاضی بودند.
 
آیت الله سیدمهدی موسوی بجنوردی از فقهای تهران در سن ۸۸ سالگی دار فانی را وداع گفت. او، فرزند ارشد آیت‌الله العظمی میرزا سیدحسن موسوی بجنوردی و برادر سیدمحمد و دکتر کاظم موسوی بجنوردی بود. او از شاگردان آیات حکیم، شاهرودی، بجنوردی و حلی بود و از چهار تن از مراجع نجف اجازه اجتهاد داشت. وی در دوره حکومت پهلوی بعد از یک سفر، از ایران ممنوع الخروج شد و در تهران اقامت گزید.
 
حجت‌الاسلام محمدرضا شهیدی‌پور، پژوهشگر و فعال قرآنی پس از طی دوران طولانی بیماری، 23 مرداد در بیمارستان حضرت ولیعصر(عج) قم دار فانی را وداع گفت. او حافظ قرآن کریم، پژوهشگر و مؤلف کتاب‌های آموزشی قرآن در زمینه قرائت و تجوید بود. این استاد مبرز قرائت و تجوید از سال‌های پیش از انقلاب اسلامی با تهیه تجهیزات ضبط تلاوت خصوصاً از رادیو مصر اقدام به جمع‌آوری تلاوت‌های ستارگان جهان اسلام کرد و در این راستا حدود ۲۰ هزار تلاوت ناب از قاریان مصری و دیگر کشورها را ضبط کرد.
 
محمد علی خزائلی استاد حوزه علمیه سحرگاه سه‌شنبه، ۱۶ شهریورماه به دلیل سکته قلبی جان به جان آفرین تسلیم کرد. او فرزند عبدالله در ۲۶ دی ماه ۱۳۳۴ هجری شمسی در نجف‌آباد چشم به جهان گشود.
 
وی دروس خارج فقه و اصول را نزدیک به ۲۵ سال از محضر حضرات آیات عظام: گلپایگانى، جواد تبریزى، محمد فاضل لنکرانى، وحید خراسانى و مکارم شیرازى بهره برد. آیت الله ناصری پس از طی دوران بیماری و بستری در آیت الله ناصری پس از طی دوران بیماری و بستری در بیمارستان جمعه 6 شهریور دعوت حق را لبیک گفت. آیت‌الله محمدعلی ناصری دولت‌آبادی، استاد اخلاق حوزه علمیه چندی پیش به دلیل بیماری در بیمارستان امین بستری بوده است.

حوزه علمیه حضرت ولی عصر، حوزه علمیه صاحب الزمان، حوزه علمیه نرجس خاتون و موسسه تحقیقات نجوم اسلامی و موسسه دارالهدی قم و بنیاد علمی - فرهنگی هاد تحت اشراف آیت الله ناصری اداره می شد.
 
آیت‌الله عباسعلی اختری نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری که به دلیل بیماری سرطان در بیمارستان بستری بود، در ۸۳ سالگی درگذشت. آیت‌الله عباسعلی اختری سال ۱۳۱۸ در سمنان به دنیا آمد. او تحصیلات خود را تا اخذ دیپلم در زادگاهش ادامه داد و تحصیلات حوزوی را هم در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و بیست سال در آن حوزه به تحصیل و تدریس پرداخت. او سپس به حوزه علمیه قم رفت و پس از مدتی به تهران آمد و از مدرسه دارالفنون مدرک مدرسی دریافت کرد.
 
در خرداد ۱۳۴۲ در جریان اعزام روحانیون به خدمت سربازی، همراه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دستگیر و به خدمت سربازی اعزام شد. او سال ۱۳۵۴ به دلیل سخنرانی علیه حکومت پهلوی دستگیر شد. پس از آزادی از زندان هم به مبارزات خود ادامه داد تا اینکه مجدداً در رمضان ۱۳۵۷ دستگیر شد و به زندان افتاد ولی در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی از زندان آزاد شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ابتدا به سمت ریاست کمیته انقلاب اسلامی شهرستان شیروان منصوب شد.
 
او هم‌زمان با فعالیت‌های سیاسی به تدریس در دانشگاه های شهید بهشتی تهران و نیز دانشگاه تهران و دیگر فعالیت‌های علمی - آموزشی پرداخت. در ۱۳۷۹ به عضویت شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور درآمد. در ۱۳۸۰ از امامت جمعه سمنان استعفا داد و به امامت جمعه شهرری منصوب شد. اختری همچنین در انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی، کاندیدای نمایندگی از حوزه انتخابیه تهران بزرگ بود که توانست به مجلس شورای اسلامی راه یابد. او در انتخابات میان‌دوره‌ای خبرگان رهبری (دوره پنجم) که در تاریخ دوم اسفند ۱۳۹۸ برگزار شد به عضویت خبرگان رهبری درآمد.

در غروب روز جمعه ۲۵ آذر ۱۴۰۱ روح بلند و ملکوتی حضرت آیت الله سید محمد صادق روحانی به اجداد طاهرینش پیوست. وی از شاگردان آیت‌الله العظمی خویی(ره) بود که در سن ۱۴ سالگی و به تائید مکتوب اساتیدشان به درجه اجتهاد رسیده بود. آیت‌الله سید محمد صادق روحانی در محرم سال ۱۳۴۵ قمری (برابر با ۱۳۰۵ هجری خورشیدی، و تابستان ۱۹۲۶ میلادی) در شهر قم متولد شد و دارای ده‌ها جلد تألیف به زبان‌های عربی و فارسی است که یکی از مهم‌ترین آنها کتاب فقه‌الصادق است.