به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ رادیو به‌عنوان رسانه گرم امروزه، با وجود تولد رسانه‌های نوین و تحولات دنیای رسانه، همچنان به حیات پویای خود ادامه می‌دهد و برنامه‌سازی در آن به‌نوعی نیازمند دانش و تبحری است که می‌تواند زمینه کار در سایر رسانه‌ها را تقویت کند. برنامه‌سازان رادیو باتجربه قالب‌های مختلف برنامه‌سازی از برنامه‌های گفت‌وگومحور، خبری، گزارشی تا نمایشی با ترکیب عناصر کلام، موسیقی و سکوت، محتوایی همسنگ با آنچه در رسانه‌های تصویری نمایش داده می‌شوند را ارائه می‌دهند، که علاوه بر دانش، نیازمند مهارت و تجربه است.
مهدی ساعی از تهیه‌کنندگان حرفه‌ای رادیو است که تدوین دستنامه تهیه‌کنندگی رادیو را بر عهده داشته است. او با مدرک کارشناس ارشد تهیه‌کنندگی رادیو، از سال 1381 به برنامه‌سازی در رادیو مشغول شده و از سال 1399 مدیریت گروه مسابقات و تفریحات رادیو صبا را برعهده گرفته است. با ساعی در زمینه دستنامه تهیه‌کنندگی رادیو گفت‌وگو کرده‌ایم:
- شاید کار در رادیو را بتوان کارگاهی عملیاتی برای علاقه‌مندان به تولید رسانه دانست. دستنامه تدوین شده در این زمینه چه کمکی به داوطلبان رشته تهیه‌کنندگی رادیو می‌کند؟
اگر به دنبال کتابی درباره برنامه‌سازی در رادیو باشید اغلب کتابی را که آقای برخوردار در گذشته با عنوان تهیه‌کنندگی رادیو تألیف کرده‌اند پیشنهاد می‌کنند که باتوجه‌به شرایط روز برنامه‌سازی قدیمی‌شده است؛ چند کتاب دیگر درباره مسائل پیرامونی رادیو نیز موجود است که همه الزامات کار را بیان می‌کند.
در تدوین دستنامه حاضر که به کمک همکارم آقای دکتر مجید مجرد و زیر نظر مهندس ابراهیم آزاد انجام شده، همه موضوعات در زمینه برنامه‌سازی در رادیو از ایده‌پردازی تا تولید برنامه بررسی شده است. ایده‌پردازی حلقه مفقوده همه کتاب‌هایی بود که درگذشته نوشته شده بود و ما به آن پرداختیم و همه مراحل مختلفی که ساخت یک برنامه باید طی کند را تشریح کردیم. اکنون می‌توان گفت این دستنامه نه فقط برای حرفه‌ای‌هایی که می‌خواهند برنامه بسازند؛ بلکه برای همه علاقه‌مندانی که بخواهند در این زمینه کار کنند راه‌گشاست، چرا که در بیشتر جشنواره‌ها بخشی هم به برنامه‌هایی که مردم علاقه‌مند با امکانات اندک خود می‌سازند اختصاص می‌دهند.
ما به طور بنیادی به موضوع رادیو نگریستیم. برای واژه‌ها هم توصیفاتی آوردیم که مفید باشد. سعی کردیم فراتر از تبیین تیتروار موضوعات همه را تشریح کنیم.
- وظایف و تکالیف کاری که در این دستنامه تبیین شده‌اند چقدر معرف شایستگی حرفه‌ای برنامه‌سازان رادیو است؟
در این دستنامه، وظایف و تکالیف کاری تبیین شده‌اند و در واقع خط و خطوط، روشن شده‌اند؛ اما کسب دانش و مهارت بر عهده افراد است و کسی که می‌خواهد حرفه‌ای شود باید ممارست داشته باشد و ضمن کسب دانش و مهارت از وظایف و تکالیف کاری آگاه شود. مثلاً برای انتخاب موسیقی مناسب، برنامه‌ساز باید انواع موسیقی را بشناسد تا متناسب با موضوع، محتوا، هدف و قالب برنامه آن را برای برنامه برگزیند. در این دستنامه اهمیت این موضوع و لزوم آن گفته شده، اما این شناخت باید به همت خود برنامه‌ساز و با کسب دانش و مهارت ایجاد و تکمیل شود.
دستنامه تهیه‌کنندگی رادیو الگو را ارائه می‌دهد و راه را روشن می‌کند؛ اما تلاش برنامه‌ساز او را به نقطه مطلوب می‌رساند.
- تکالیف، استانداردها، مراحل و مهارت‌هایی که در این دستنامه تبیین شده‌اند تا چه حد معرف فرایندهای واقعی در حیطه این شغل است؟
تکالیف و وظایف مطابق استاندارد جهانی در این دستنامه تعریف شده‌اند و ما برای اینکه این تعاریف متناسب با شرایط برنامه‌سازی در کشور خودمان باشد علاوه‌برآن موارد دیگری هم به این تکالیف و وظایف افزوده‌ایم.
- معرفی حرفه به‌صورت تصویری در قالب دست‌نامه‌ها چقدر امکان ارزیابی فردی را برای شاغلان حرفه‌ای در زمینه موقعیت‌های دنیای کار فراهم می‌کند؟
منابع تصویری در واقع توضیح مطالبی است که در دستنامه آمده است. ما بر اساس بازخوردی که از ارزیابی افراد به دست آوردیم تلاش کردیم موضوعاتی که قبلاً به‌صورت تیتروار عنوان شده بودند را توضیح دهیم. باتوجه‌به آنچه که تا کنون از آمار مراجعه به سامانه به‌دست‌آمده استقبال خوبی از این منابع تصویری شده و آمار نشان داده این منابع تصویری مکمل خوبی برای دست‌نامه‌ها هستند.
- آیا اولین دوره آزمون که برگزار شد در تعیین سطح شایستگی حرفه‌ای برنامه‌سازان رادیو مؤثر بود؟
آزمون مرحله اول را شاید بتوان زمینه‌ای برای شرکت آگاهانه‌تر در آزمون دوم دانست. در مرحله اول همکاران بیشتر انتظار سؤالات دانش‌محور داشتند و چندان با طرح سال در زمینه مهارت آشنا نبودند. سؤال‌های طرح شده در آزمون کارت مهارت، بیشتر مصداقی است و همکاران باید در زمینه حرفه خود، تجربه کاری و مهارت داشته باشند.
- به نظر شما پس از استقرار نظام سنجش صلاحیت حرفه‌ای و ارائه منابع تخصصی در این طرح چه افقی پیشروی این حرفه است و چه نتایجی حاصل خواهد شد؟
قطعاً تأثیر مثبتی بر کار دارد. از نظر من فقط تهیه‌کنندگان نباید به این دستنامه رجوع کنند؛ بلکه این دستنامه می‌تواند منبع خوبی برای آموزش مهارت‌محور کارکنان و تعیین سرفصل‌های آموزشی باشد.
اگر بتوانیم بر اساس الگوها و مهارت‌هایی که در این طرح تبیین و تعیین شده سرفصل‌های آموزشی را تعیین کنیم می‌توان به پیشرفت کار به‌سوی افقی روشن امیدوار بود. این دست‌نامه‌ها می‌تواند منبع مناسبی برای فراگیری علاقه‌مندان باشد و آینده روشنی را در برنامه‌سازی رقم بزند.
شنبه ۱ بهمن ۱۴۰۱ - ۱۰:۰۰
نظر شما