نجفقلی حبیبی، عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره دسترسی به منابع اطلاعاتی به‌عنوان یکی از چالش‌های مهم پژوهشگران عنوان کرد: متولیان فرهنگی باید این چالش مهم را حل کنند؛ برخی گمان می‌کنند کتابخانه مِلک شخصی است یا اگر منابع قدیمی در دسترس پژوهشگران قرار گیرد، دچار آسیب می‌شود. این دیدگاه باید اصلاح شود. پیشگیری از آسیب‌دیدگی منابع قدیمی، راهکارهای متفاوتی وجود دارد از‌جمله دیجیتال کردن یا تهیه تصویر از منابع قدیمی.
وی با بیان اینکه سرمایههای علمی مکتوب نباید در محیط‌های کتابخانه‌‌ای زندانی شود و محققان باید بتوانند از آن استفاده کنند، گفت: بدترین اتفاق، خاک خوردن منابع و سرمایههای علمی با ارزش و قدیمی در محیط‌هایی مانند کتابخانه است. تا آن جا که می‌شود باید دسترسی محققان به منابع علمی مکتوب را آسان کرد.
این عضو هیات امنای کتابخانه ملی درباره استقبال اندک نسخه‌شناسان و نسخه‌پژوهان از جشنواره پژوهش و فناوری کتابخانه ملی، گفت: متاسفانه مکان کتابخانه ملی نسبت به مرکز شهر و بخش تحقیقات، دور است و این مساله موجب می‌شود پژوهشگران کمتر بتوانند به این مکان مراجعه کنند. نکته بعد، تسهیل امکانات برای دسترسی دانشمندان، نسخه‌شناسان و نسخه‌پژوهان به منابع مکتوب در کتابخانه ملی و کتابخانه‌های دیگر است.
حبیبی با بیان اینکه کتابخانه ملی باید برای ارتباط بیشتر با دانشمندان و مصححان، آن‌ها را تشویق کند و با درنظر گرفتن شرایط آسان، امکانات و منابع مورد نیاز را در اختیار آنان قرار بدهد، گفت: پژوهشگران از سخت‌گیری بی‌مورد خسته می‌شوند؛ نباید آنان را دلزده کرد.
وی با اشاره به وجود نسخه‌های خطی با ارزش در کتابخانه ملی گفت: نسخه‌های خطی، سرمایه بزرگ کتابخانه ملی و کشور است؛ بنابراین باید شرایطی فراهم شود تا محققان، امکان استفاده آسان از این منابع را داشته باشند.
حبیبی اظهار کرد: مصححان و پژوهشگران نباید در کتابخانه‌ها با کارمندی رو‌به‌رو شوند که متوجه نیست چه کار می‌کند یا با سخت‌گیری غیرضرور موجب شود محقق به منبع دسترسی پیدا نکند؛ البته مراقبت از نسخه مهم است اما نباید به معنای در اختیار نگذاشتن نسخه خطی باشد. با هر تدبیری که از نظر علمی و حفاظتی لازم است می‌‌توان فعالیت پژوهشی درباره یا براساس این نسخه‌ها را پیش برد.
این عضو هیات امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران درباره حمایت‌های عملی و امکان دیده‌شدن پژوهشگران و فعالیت آنان از سوی کتابخانه‌های مهم کشور از‌جمله کتابخانه ملی اظهار کرد: هر امکانی که بتواند محققان و پژوهشگران را به جامعه معرفی کند، باید از آن بهره گرفت. این امکانات میتواند تبلیغات رادیویی و تلویزیونی، امکان دیده‌شدن در روزنامه‌ها و مجلات یا ابزارهای ترویجی باشد که در اختیار سازمان‌هایی مانند کتابخانه ملی قرار دارد.
حبیبی افزود: سازمان‌هایی مانند کتابخانه ملی با امکانات و بودجه‌ای که دارند، می‌‌‌توانند با انتشار نشریه‌ها و بروشورهایی پژوهشگران و محققان و زمینه فعالیت آن‌ها را به جامعه معرفی کنند.
این پژوهشگر فلسفه اسلامی با بیان اینکه محققان باید در جامعه شناخته شوند، گفت: البته پژوهشگران نیازی به شناخته‌شدن ندارند بلکه این جامعه است که به پژوهشگران و تحقیق آن‌ها نیاز دارد؛ اما تلاش برای معرفی آنان موجب تشویق پژوهشگران می‌شود و جوانانی که هنوز وارد این عرصه نشده‌اند؛ با دیدن این حمایت‌ها به فعالیت‌های پژوهشی تمایل بیشتری پیدا می‌کنند. هر کاری که برای تشویق و ترغیب پژوهشگران لازم باشد باید در دستور کار متولیان امر قرار بگیرد.
حبیبی ادامه داد: کتابخانه ملی ایران میتواند، برورشور اسامی، شرح حال و فعالیت پژوهشگران حوزه‌‌های مختلف را منتشر کند؛ این معرفی و انتشار مکتوب میتواند انگیزه‌ای برای جوانان پژوهشگر باشد.
عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران افزود: دومین نکته توجه به امکاناتی است که پژوهشگران باید برای مطالعه در کتابخانه‌های سراسر کشور به آن دسترسی داشته باشند، امکانات و منابع علمی و مطالعاتی بهتر است در همه شهر‌ها و استان‌های مختلف کشور فراهم باشد تا پژوهشگران برای یک تحقیق مجبور نباشند به تهران بیایند. بهتر است کتابخانه ملی به پژوهشگران امکان‌های تحقیقاتی بدهد و این امکان در بیرون از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و در سطح مراکز استانی به صورت محیطی و منابع برای آنان فراهم باشد.
جمعه ۱۶ دی ۱۴۰۱ - ۱۳:۴۴
نظر شما