فیلم مستند «ردی از یک مرد» روایت باغی در روستای قنات ملک است که حاج قاسم به یادگار گذاشته و مستمندان از میوههایش میخورند. باغی که ظهر روز شهادتش زنگ زده و گفته نگذارید خشک شود. تنها دارایی حاج قاسم از این دنیا که به خاطر پدر و مادرش آن را نفروخت؛ به صدقه جاریه برای او تبدیل میشود.
فیلم «ردی از یک مرد» به واقع ردی از حاج قاسم سلیمانی است. ردی از خیرخواهی و کارهای مثبتی که او در استان کرمان و به ویژه زادگاهش روستای رابر انجام داده است. باغی که در روستای قنات ملک به یادگار گذاشته و مستمندان از میوههایش میخورند. باغی که ظهر روز شهادتش زنگ زده و گفته نگذارید خشک شود. تنها دارایی حاج قاسم از این دنیا که به خاطر پدر و مادرش آن را نفروخت.
فیلم در استفاده از آرشیو نسبتا دست و دلباز است. به نظر میرسد برخی از عکسها یا تکه فیلمهایی که با تلاش کارگردان به دست آمده است برای اولین بار دیده می شود. این به خاطر این است که فیلم در زادگاه حاج قاسم و در روستاهای اطراف و در کرمان پر شده است و آرشیوهای به یادماندنی زیادی از حاج قاسم درآن منطقه وجود دارد. لحظاتی از حاج قاسم در کنار مادرش، خانواده شهدا، باغ، پیاده روی، کوه پیمایی، سخنرانی و ... که بر سندیت و جذابیت فیلم افزوده است. ساسان فلاح فر با هوشمندی در استفاده از آرشیوهایی که زندگی ساده و صمیمی حاج قاسم را به تصویر میکشد و تصور بیننده را از شخصیتی نظامی به کلی تغییر میدهد. در «ردی از یک مرد» بیننده با خیرخواهی، هوشمندی، مدیریت، حق خواهی، انصاف، دینداری و جنبه های مثبت شخصیتی حاج قاسم از نزدیک و به روایت اهالی کرمان آشنا میشود.
ساسان فلاح فر اما با استفاده بیش از حد از حرکات دوربین خواسته تنوع تصویری به تصاویرش بدهد. او خواسته فیلم را از یکنواختی فیلمهای مستند پرتره و گزارشی بیرون بیاورد اما همین استفاده زیاد به فیلم لطمه میزند. او با استفاده بیش از حد از انواع حرکتهای افقی، عمودی و روی ریل دوربین ردی از کارگردانی و دوربین برای بیننده برجا میگذارد که لااقل برای فیلمهای مستندجالب نیستند. بیننده با دیدن حرکات دوربین پی درپی و بی جا دچار سردرگمی تصویری میشود و احساس اضطراب میکند.
خوشبختانه تصاویر آرشیوی به کمک فیلم آمده است. استفاده از تصاویری که در عین نابلد بودن فن و تکنیک فیلمبرداری گرفته شدهاند باعث شده فیلم زنده و پویا بماند. همین قسمت های آماتور سبب این است که قسمتهای کارگردانی گل درشت دیده نشود و به چشم نیاید.
یکی دیگر از ایرادات نسبتا فنی فیلم عدم نوشتن اسم و تایتل در پایین تصویر و معرفی نکردن افراد است. این کار باعث سردرگمی بیننده میشود. ضمن اینکه گاهی نمیدانی این زنی که با حاج قاسم عکس گرفته است با او چه نسبتی دارد. کنجکاوی بیننده بیپاسخ میماند و گیج میشود.
از زندگی ساده و صمیمی حاج قاسم، آرشیوهای به یادماندنی از حاج قاسم هست که کمتر دیده شده. فیلم اما با رفتن سراغ آدمهای مختلف در کارهای مختلف و روایت تکههایی از خاطرات این افراد با حاج قاسم توانسته شخصیتی نسبتا کامل از او به ترسیم درآورد. هرچند گاهی در این روایتها زیاده روی شده و یک سوم پایانی فیلم برای بیننده خسته کننده میشود. به نظر میرسد فیلم باید کمی جلوتر و در جایی که شعری در مورد حاج قاسم خوانده میشود که میگوید حیف از تو سردار سپاه و نشان دادن تصاویری از او به پایان برسد. انگار کارگردان دلش نیامده تصاویری را که گرفته در فیلم استفاده نکند و فیلم را همچنان ادامه میدهد. با این حال فیلم پایانی نسبتا قابل قبول دارد و بیننده را متوجه این موضوع میکند که حاج قاسم از شهادتش خبر داشته است.
نظر شما