به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «تاب‌آوری و توسعه در نشر دانشگاهی»  دوشنبه (23 آبان‌ماه) با حضور محمد رضا مقدسی، مدیر موسسه خانه تاب آوری ایران، مهرداد عالی‌پور هریسی، رئیس کمیسیون حل اختلاف اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و استاد دانشکده کارآفرینی و مشاور دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران و سید عباس حسینی‌نیک، مدیر سابق مسئول انجمن فرهنگی ناشران و کاظم آرمان پور، مدیر مسئول فعلی انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.

آرمان‌پور در این نشست درباره  اظهار کرد: در این نشست قرار است درباره تاب‌آوری فردی و سازمانی صحبت کنیم و نوآوری را به‌عنوان یک بحث اساسی در تاب‌آوری در نظر بگیریم. باید به  بحث تاب‌آوری ناشران در دوران کرونا  و بعد از کرونا به‌عنوان یک مبحث روز پرداخت. 

مقدسی، مدیر موسسه خانه تاب‌آوری ایران در این نشست، درباره ابعاد مختلف تاب‌آوری در زندگی فردی اجتماعی سازمانی گفت: تاب‌آوری مثل خواندن و نوشتن نیست. فرآیند برگشت‌پذیر ندارد و تغییرات ساختاری در تاب‌آوری سازمان نقش مهمی ندارد. هرچند ممکن است در تاب‌آوری فردی؛ ژنتیک  نقش داشته باشد اما در حوزه سازمانی  باید از مهارت تاب‌آوری محافظت شود و  تاب‌‌آوری بنگاه‌های اقتصادی باید با دیده‌بانان ماهر مورد حفاظت قرار بگیرند؛ اما تاب‌آوری فردی نتیجه تربیت فردی، آموزش و مدرسه است؛ زیرا آدم‌ها راهی جز آموزش برای تاب‌آوری ندارند.
 
وی با بیان اینکه صنعتی شدن زندگی موجب شده تاب‌آوری دچار نوسانات مختلفی شود، گفت: در دنیای مدرن آسیب‌ها متعدد شدند به‌ویژه برای شهروندانی که در 10 کشور بلاخیز دنیا زندگی می‌کنند، قطعا انواع آسیب‌های اجتماعی فرهنگی اجتماعی موجب رکود در بخش‌های مختلف جامعه ازجمله بازار کتاب ترجمه و تالیف می‌شود. باید تنها با رویکرد پاتولوژیک و با ذره‌بین علمی برای تشخیص تعدد آسیب‌ها وارد شد. باید بدانیم تاب‌آوری قلب پیشگیری است و افزایش تاب‌آوری در حوزه معاونت و پیشگیری جای می‌گیرد.
 
مدیر موسسه خانه تاب‌آوری ایران ادامه داد: می‌دانیم دشواری‌های انتشار کتاب در مسائل اقتصادی ریشه همچنین تحریم‌ها نقش دارد. باید برای جبران آسیب‌‌ها و حمایت از ناشران، کتابفروشان مولفان و مترجمان برنامه‌ریزی کرد زیرا برخی آسیب‌ها زمان‌بر هستند، یا به سادگی امکان ترمیم ندارد. برای افزایش تاب‌آوری و حمایت از بنگاه‌های اقتصادی باید فکر اساسی کرد؛ به‌عنوان مثال اگر یک ناشر یا کتابفروش زمین بخورد به این سادگی دیگر نمی‌توان او را سرپا کرد. 
 
وی افزود: باید به چارچوبی برسیم که افراد در خانواده و سازمان‌ها با انواع آسیب‌ها و ریسک‌های موجود در زندگی بتوانند زیست موفقی داشته باشند و  از موقعیت‌های بحرانی استفاده مطلوب را ببرند؛ به‌عنوان مثال در صنعت نشر مترجمان، مولفان و ناشرانی بودند که در دوران کرونا با هوشمندی توانستند آثار موفقی را منتشر کنند. واکاوی و بررسی صنعت نشر نشان می‌دهد، افرادی که در این دوران، موفقیت فردی و سازمانی  خوبی را کسب کردند، قطعا از نمره تاب‌آوری بالایی برخوردار بودند زیرا در شرایط بحران، اثر موفق آفریدند.
 
مقدسی با بیان اینکه شرط استفاده از فرصت، خردورزی و مدیریت صحیح است، اظهار کرد:  تاب‌آوری متقدم بر رشد است؛ زیرا سازمان‌ها و موسسات، باید بازار و نیاز مخاطبان را بشناسند و همزمان بتوانند خوراک محتوایی خوب ارائه کنند؛ همچنین سلیقه مخاطب را ارتقاء دهند. می‌دانیم صنعت چاپ و نشر سیال است و نیازهای مخاطبان در آن به سرعت تغییر می‌کند؛ بنابراین ارکان موفقیت آدم‌ها نیز به‌شدت تغییر می‌کند که متناسب با آن باید برنامه‌‌ریزی کرد.
 
عالی‌پور در این نشست با تشریح مفهوم استراتژیک اظهار کرد: خاصیت عمل‌گرا و اقتصادی می‌گوید، تاسیس یک بنگاه، فقط یک هدف را دنبال می‌کند، اما مسیرها متفاوت است. زمانی که می‌خواهیم مطالعات بازاریابی در حوزه نشر انجام دهیم، باید تعداد دانشجویان کشور، تمرکز بر رشته‌های خاص در افق 5 ساله و مطالعات دموگرافی در زمنیه میزان تولید، تعداد دانشجویان، تعداد رشته‌ها و نسبت دانشجوها به رشته‌های مختلف را مورد بررسی قرار داد و واکاوی کرد؛ به‌عنوان مثال سیستم مدیریت استراتژیک کدام رشته را براساس شرایط موجود و سهمیه جامعه انتخاب می‌کند.  در واقع تا استراتژی تدوین نشود، پیکربندی صورت نگیرد و تحقیقات در بخش بازار انجام نشود، انتخاب رشته در بخش کارآفرینی نباید نهایی شود.
 
وی افزود: تحقیقات بازار و بازاریابی، امکان‌سنجی، تجارت مدل و تجارت پلان باید پیش از انتخاب رشته کارآفرینی انجام شود. تا این فعالیت‌ها شکل نگیرد، نباید فعالیت خود در بخش نشر را جدا کرد و وارد حوزه دیگر این صنعت شد. در صنعت نشر کشور، بهتر است بر حوزه مطالعاتی و تخصصی خود متمرکز شد.
 
استاد دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران با بیان اینکه کار باید به‌روز با‌کیفیت و تخصصی باشد، اظهار کرد: کار باید یکی باشد، اما طلا باشد. محصول در مباحث کارآفرینی باید دو مرحله را طی کند؛ مرحله اول این است که کارآفرین در مرحله نخست، باید حداقل محصول پذیرفتنی، تولید کند و مدت زمان تولید، پیش‌تر یک تا سه سال بوده اما اکنون یک تا سه ماه است و مرحله دوم این است که مدت‌ زمان تولید حداقل محصول شگفت‌انگیز ازسوی کارآفرینان چقدر است؟ ناشران باید به کیفیت و نوآوری‌ها توجه کنند و درگذشته باقی نمانند؛ به‌عنوان مثال در انتشار کتاب، فقط به فکر چاپ کاغذی نباشند و در کنار انتشار چاپ کاغذی باید انتشار صوتی اثر نیز توجه کنند. 
 
رئیس کمیسیون حل اختلاف اتحادیه ناشران و کتابفروشان درباره تاب‌آوری اظهار کرد: بیش از 93 تا 97 درصد افرادی که می‌خواهند کسب و کاری را ایجاد کنند باید شکست بخورند و هیچ راه درمانی برایش نیست. این مشکل به دلیل این است که فرد قابلیت‌های وارد شدن به دنیای کارآفرینی را ندارد؛ زیرا تاب‌آوری، اصولی دارد؛ میانبر ندارد و  اصول خاصی برای رسیدن به آن وجود دارد. بسیاری از افراد، فقط دوست دارند کارآفرین باشند و 90 درصد در آرزوی کارآفرینی می‌مانند. فرد باید میان ویژگی‌های شغلی و فردی، انتخاب محیط مناسب و زمینه  کار، تعادل به وجود بیاورید. 

در ادامه این نشست، حسینی‌نیک با اشاره به تجربیات فردی که در حوزه کارآفرینی و تاب‌آوری دارد، گفت: من تحصیلات آکادمیک در زمینه تاب‌آوری و کارآفرینی ندارم اما از تجربیات زیسته خود می‌گویم تا بگویم با چه راهکاری می‌توان در صنعت نشر، دوام آورد و اندکی موفق بود.
 
وی با بیان اینکه چهار رکن برای موفقیت در صنعت نشر کشور در نظر گرفتم، عنوان کرد: نخستین رکن موفقیت در حوزه نشر، انتخاب موضوع و محتوای نشر است که باید تخصصی و در یک حوزه خاص باشد؛ البته انتخاب حوزه و موضوع فعالیت را هم باید صحیح انتخاب کرد زیرا انتخاب موضوع و محدود کردن حوزه فعالیت و اشتغال عمیق به یک موضوع در زمینه نشر اهمیت زیادی دارد. به‌عنوان مثال اگر کسی مجوز انتشارات و چاپخانه را همزمان دارد، لزومی ندارد وارد هر دو حیطه شود.
 
حسینی‌نیک با اشاره  اینکه عامل انسانی نقش مهمی در موفقیت حوزه نشر دارد و از مدیر مسئول تا کارمندان تولید فنی چاپ باید تخصص داشته باشند و ناشران به حوزه نشر واقف باشند، اظهار کرد: باید نسبت به حوزه فعالیت در صنعت نشر تسلط داشت؛ به‌عنوان مثال ناشری که نتواند گرماژ کاغذ برای انتشار یک کتاب را محاسبه کند، ناشر موفقی نیست. ناشر باید نسبت به سیستم چاپ، نوع کاغذ و گرماژ کاغذ آشنایی داشته باشد؛ همچنین از دیگر شروط موفقیت، عامل نیروی انسانی است. آموزش همکاران و رعایت قوانین کار و تامین اجتماعی نیز در موفقیت یک سازمان نقش مهمی دارد.
 
وی با بیان اینکه تدابیر فنی و اجرایی نقش مهمی در دوام آوردن حوزه نشر دارد، اظهار کرد: ناشران اگر بتوانند قردادهای عادلانه‌ای با پدید‌آورندگان منعقد کنند تا پدیدآورندگان دلگرم شوند؛ انتشار محدود یا افست کتاب که نقش مهمی در صرفه‌جوی در زمان و هزینه دارد و در بخش عامل انسانی تاثیرگذار است  و با چاپ دیجیتال و محدود می‌توان ناشر را به‌روز نگه داشت. عرضه کتاب الکترونیک، ایجاد سایت معرفی و فروش کتاب و موقعیت دفاتر انتشاراتی در مکان‌هایی که بورس کتاب هستند نیز نقش مهمی در موفقیت حوزه نشر دارد.

حسینی‌نیک گفت: رکن چهارم موفقیت در حوزه نشر، حقوق مالی و اقتصادی است که باید مورد توجه قرار بگیرد؛ به‌عنوان مثال در حوزه نشر باید قیمت‌گذاری کتاب  منصفانه باشد و تخفیف‌ها روش خاص خود را داشته باشند زیرا قیمت پایین، شکننده و رقیب حذف کن، نیست و در اصل خود ناشر را حذف می‌کند؛ همچنین رفتن به سراغ وام به‌عنوان نخستین راه حل انتشار کتاب، پسندیده نیست؛ در عین حال باید بدانیم توزیع عمده و فروش مستقیم کتاب از سوی ناشران به کتابفروشان، نقش مهمی در موفقیت دارد و در عین حال برای موفقیت در حوزه نشر باید  ناشر شغل اولش، نشر باشد.