آرش نورقربانی مدیرعامل بوکبال در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به اجرای طرح «هر روستا یک کتابخانه» توضیح داد: این مجموعه قصد دارد در طرحی پنج‌ساله، یک‌میلیون نسخه کتاب را در قالب 1000 کتابخانه در روستاهای محروم و عشایری راه‌اندازی کند.
وی در این زمینه گفت: این طرح شامل حجم زیادی از عملیات ستادی، شناسایی و مذاکرات گسترده است و اجرای موفق آن مستلزم طراحی و پیاده‌سازی زیرساختی کارآمد در بستر فناوری اطلاعات و همراهی فعالان حوزه فرهنگی است.
نورقربانی با اشاره به اهداف بوکبال از این طرح، عنوان کرد: کمک به اجرای عدالت آموزشی و بسترسازی برای رشد فرهنگی روستاها مهم‌ترین هدفی است که در این طرح دنبال می‌کنیم. همچنین دلیل اهمیت این طرح و اجرای دقیق و برنامه‌ریزی‌شده آن نقش بالقوه و مهم روستاها در آینده کشور است.
وی تاکید کرد: بسترسازی برای رشد و توسعه از این طریق می‌تواند جریان‌ساز و در ساختار فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور تاثیرگذار باشد.
نورقربانی با بیان اینکه در این طرح هر واحد کتابخانه روستایی حدود 1000 جلد کتاب دارد، گفت: این کتاب‌ها در مکانی تجمیع شده و با مدیریت یک نیروی آموزش‌دیده و آشنا به کتاب‌داری، مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و فرآیندهای ترویجی حول محور آن صورت خواهد گرفت. همچنین ارسال کتاب به کتابخانه‌ها در یک روند تدریجی و بر اساس تعامل با مدیران و مروجان صورت می‌گیرد.
وی همچنین درباره روند این کار عنوان کرد: بوکبال برای اجرای طرح، در هر استان شورایی متشکل از اهل قلم، کارشناسان خبره و مسئولان استانی دارد که در شناسایی و انتخاب روستاها و عشایر مورد نظر همچنین هدایت جریان فعالیت‌های ترویجی از طریق انتخاب کتاب همکاری و نظارت می‌کنند.
به گفته نورقربانی؛ در ادامه اجرای طرح تامین بودجه، تامین، ثبت و ارسال کتاب، تاسیس یا تقویت کتابخانه، آموزش و پشتیبانی مروجان، فرهنگسازی، تشویق و رونق کتابخانه، مستندسازی و گزارش و در نهایت ارزیابی و اصلاح فرآیندها با استفاده از زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، پلتفرم اختصاصی و تیم‌های کارشناسی و مدیریتی مستقر در سامانه بوکبال انجام می‌شود.
وی در ادامه صحبت‌های یکی از مهم‌ترین چالش‌های اجرای طرح «هر روستا، یک کتابخانه» را تامین منابع مالی و هزینه بالای اجرای طرح دانست و توضیح داد: پیش‌بینی می‌شود با همراهی نیکوکاران، بنیادهای خیریه، شرکت‌ها، ناشران و اهل قلم همچنین سایر فعالان فرهنگی تامین و البته مشارکت بوکبال این بودجه تامین شود.
چالش‌هایی غیر از تامین بودجه
نورقربانی با بیان اینکه در کنار مسائل مالی، چالش‌های غیرمالی مهمی نیز وجود دارد، گفت: توجه نامتوازن و غیرمنصفانه به روستاهای محروم، یکی از این مسائل است؛ زیرا گاهی اوقات یک یا چند روستا مورد توجه رسانه‌ها واقع شده و موجی از کمک‌های خیرخواهانه، حتی بیش از نیاز و ظرفیت، به سمت آن مناطق جاری می‌شود. این در‌حالی است که گاه مناطق بسیار محروم‌تری در همان استان یا استان‌های دیگر وجود دارند که مورد غفلت واقع شده‌اند و باید به آن‌ها هم رسیدگی کرد.
مدیرعامل بوکبال انتخاب نامناسب کتاب را چالش دیگر این طرح دانست و ادامه داد: کتابخانه‌ها در صورتی مفید هستند که کتاب‌های آن‌ها توسط افراد مطالعه شوند و این اتفاق تنها وقتی به وقوع می‌پیوندد که کتاب‌ها متناسب با نیازمندی‌ها و علایق افراد آن منطقه انتخاب شوند.
نورقربانی تاکید کرد: از آنجا که راه‌اندازی کتابخانه‌ها اغلب بدون ارزیابی و نیازسنجی کافی صورت می‌پذیرد، گاه تعداد زیادی از کتاب‌هایی که برای مناطق مختلف کشور ارسال می‌شوند، مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و یا کمکی به مردم آن منطقه نمی‌کند. به‌عنوان مثال ارسال کتاب‌های کودک و نوجوان مولد هیجان‌های ترس و وحشت برای مناطق آسیب‌دیده در اثر جنگ، ارسال ده‌ها جلد کتاب یکسان برای یک کتابخانه و ... از نمونه‌های این مساله هستند که بارها اتفاق افتاده‌اند.
وی همچنین از بی‌توجهی به کیفیت مدیریت کتابخانه را یکی دیگر از مسائل مهم و ضروری این طرح نام برد و گفت: راه‌اندازی یک کتابخانه پایان ارتباط با یک روستا نیست؛ بلکه نقطه شروع همراهی فرهنگی است؛ اما گاهی بنیادها و متولیان ساخت کتابخانه، پس از راه‌اندازی آن، از آموزش کتابدار و همراهی او غافل می‌مانند که همین امر موجب ناکارآمدی فعالیت‌های انجام‌شده می‌شود.
نورقربانی درباره فرهنگسازی استفاده از کتابخانه نیز عنوان کرد: قطعا همه اقدامات پیش‌بینی‌شده برای راه‌اندازی کتابخانه و ترویج کتابخوانی با فرهنگسازی در سطح روستاها و گروه‌های عشایری ممکن است و این امر می‌تواند در قالب جشنواره‌ها، مسابقات، پویش‌ها و ... محقق شود.
وی با بیان اینکه بوکبال با برنامه‌ریزی دقیق، امکانات و همراهان قدرتمند سعی در عبور از این چالش‌ها دارد، گفت: امیدواریم با زیرساخت فنی بی‌نظیر، مشاوره و همراهی گروهی از فرهیختگان مثل اهل قلم، پژوهشگران و استادان حوزه فرهنگ و دانش، توان تامین کتاب از بیش از 1400 ناشر، حجم بی‌نظیر اطلاعات حوزه کتاب و فرهیختگان و همراهی نهادهای متولی در این مسیر موفق شویم.
نورقربانی با بیان اینکه آزادی و چابکی به‌عنوان یک نهاد کاملا خصوصی و حرفه‌ای از امتیازات و تفاوت‌های موثر بوکبال است، تاکید کرد: نیکوکاران فرهنگی با اهدای کتاب نو و دست دوم، مشارکت در تامین بودجه مورد نیاز، همراهی در آموزش و ترویج کتابخوانی و ... می‌توانند در این طرح مشارکت کنند و برای اطلاع از روش‌های مشارکت در این امر فرهنگی، به بخش «طرح هر روستا یک کتابخانه» در وبسایت سامانه بوکبال مراجعه کنند.
یکشنبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۰ - ۰۹:۵۴
نظر شما