به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «هم‌افزایی بخش دولتی و خصوصی در صنعت نشر؛ فرصت‌ها و تهدیدها- فعالیت های علمی و فرهنگی» از سلسله نشست‌های تخصصی نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران با حضور یحیی دهقانی (مدیر انتشارات مبتکران) و سعید مکرمی (مدیر نشر اسم) برگزار شد.
مدیران کمیته‌ها نباید برخلاف اساسنامه عمل کنند
یحیی دهقانی در ابتدای این نشست اظهار کرد: برخی معتقدند نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران فروشگاهی بزرگ است و در مقابل، بعضی دیگر چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این نمایشگاه را یک رویداد فرهنگی بزرگ می‌دانند. تعاریف مختلفی از نمایشگاه ارائه می‌شود و ما هرگونه تعریفی از نمایشگاه داشته باشیم کمیته‌های زیر مجموعه نیز به تبع آن تعریف می‌شوند.
وی افزود: سیدرضا صالحی امیری وزیر سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تعریفی از این نمایشگاه، در مقدمه کتابچه‌ای مطرح کرده است که نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور با محوریت کتاب و فعالیت‌های علمی و فرهنگی می‌باشد؛ بیدارباشی است برای همه نهادها و سازمان‌های فرهنگی و تربیتی کشور.
او با توضیحاتی در خصوص فعالیت‌های کمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران چون برگزاری نشست‌های گوناگون سرای اهل قلم بیان کرد: بسیاری از این برنامه‌ها به جهت واگذاری به بخش خصوصی بیش از پیش رونق گرفت. از این رو هرسال اعتقاد بر این بود که قسمت بیشتری از برنامه‌های نمایشگاه به بخش خصوصی واگذار شود. توصیه من این است برای رونق بیشتر بخش علمی و فرهنگی باید بخش خصوصی را بیشتر وارد حوزه نشر کرد.
مدیر نشر مبتکران با اشاره به برخی از اهداف تعیین‌شده برای کمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه کتاب تهران چون ارتقای سطح علمی و فرهنگی نمایشگاه کتاب، ارتقای جایگاه اصحاب اندیشه و نشر، ارتقای سطح دانش و مطالعه و کمک به توسعه نشر کشور در عرصه جهانی اظهار کرد: اصولا باید برنامه‌ها را بر اساس یک چهارچوب پیش ببریم؛ سیاست‌های اصلی را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسئولان اصلی نمایشگاه می‌گذارند و اجرای آن برعهده مدیران کمیته‌ها است.
او همچنین عنوان کرد: از نظر من مدیران کمیته‌ها نباید کارهایی برخلاف یا غیر از آنچه که در اساسنامه و شرح‌‌وظایف ارائه شده عمل کنند. همچنین باید ابتدا آیین‌نامه تنظیم شود، مشکلات آن رفع شده و خواسته‌های ما در آن گنجانده شود سپس مدیر کمیته بر اساس آن برنامه خود را تنظیم کند.
یحیی دهقانی در پایان سخنان خود گفت: حال که به اجبار سراغ بخش مجازی رفته‌ایم از تشکل‌‌های صنفی باید بیشتر استفاده کنیم؛ انجمن‌ها و دست‌اندرکاران حوزه کتاب حتی کتابفروشیها و ناشران به صورت انفرادی در مدت این چندین ماه که درگیر این بیماری هستیم فعالیت‌های خوبی را انجام دادند؛ هیچکدام از ما به ذهنمان نمی‌رسید که گستره فروش مجازی کتاب اینقدر وسیع شود.
نقدینگی با نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران
سعید مکرمی با اشاره به این که شکل‌گیری کمیته علمی و فرهنگی قدمی مثبت و رو به جلو بود، از این رو که پس از سال‌ها صحبت، اقدامی صورت گرفت تا مقداری بعد فرهنگی و غیر فروشگاهی نمایشگاه را فعال‌تر کنیم اظهار کرد: همیشه این پرسش مطرح می‌شود که نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بیشتر فروشگاه است یا نمایشگاه. بعد فروشگاهی آن منتقدان جدی دارد از این رو که برگزاری آن سبب نقدینگی شده و یکی از اضلاع صنعت نشر، یعنی بخش توزیع، دچار آسیب‌هایی می‌شود.
او ضمن بیان این‌که در نمایشگاه سی‌وسوم که به دلیل شیوع بیماری کرونا برگزار نشد، تلاش ما بر این بود که کمیته علمی و فرهنگی را به کمیته‌‌‌ای جدی تبدیل کنیم عنوان کرد: از زمانی که بنا شد در سی‌وسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در این کمیته فعالیت کنم گزارش دوره‌های قبلی را بررسی کردیم؛ موضوع اثرگذاری و اثرپذیری نشست‌ها در نمایشگاه برای ما اهمیت داشت و صرفا در پی پرکردن رزومه نبودیم.
مدیر نشر اسم با مطرح‌کردن این‌که ساختار کلی نمایشگاه کتاب بر این قاعده قرار گرفته است که نمایشگاه یک عمل پشتیبانی یا فروشگاهی است و از بعد علمی و فرهنگی خود دور است، بیان کرد: من در آن زمان پیشنهاد دادم اگر بخواهیم به بعد علمی و فرهنگی نمایشگاه بپردازیم نمی‌تواند تنها کمیته باشد؛ از این رو اگر بخواهیم حرفه‌ای به آن نگاه کنیم ملاحظات آن همه کمیته‌ها را درگیر می‌کند و باید آن را به معاونتی ذیل رئیس نمایشگاه تبدیل کنیم.
وی افزود: طبق ارزیابی ما بیشترین مخاطبانی که در برنامه‌های نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران حضور داشتند خود اهالی فرهنگ، نویسندگان، طراحان جلد، مترجمان و ناشران بودند و مردم حضوری در این برنامه‌ها نداشتند. ما نمی‌توانیم دو کلیدواژه علمی و فرهنگی را تنها به برگزاری نشست محدود کنیم. از نظر من کمیته علمی و فرهنگی از درهای ورودی نمایشگاه کتاب آغاز می‌شود نه از نشست‌ها؛ همه فعالان حوزه فرهنگ را می‌توان در خانه کتاب و ادبیات ایران و سرای اهل قلم گرد هم آورد اما مردم را نمی‌توان.
مردم در نمایشگاه کتاب به دنبال محتوا می‌گردند
او ضمن بیان توضیحاتی درباره برنامه‌ریزی کمیته علمی و فرهنگی برای سی‌وسومین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران که به دلیل شیوع کرونا برگزار نشد، گفت: بیشتر برنامه‌های خود را متناسب با نیاز مخاطبان طراحی کردیم. مردم غالبا در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب به دنبال محتوا می‌گردند و سوال جدی آنها این است که چه کتابی بخرند و بخوانند. هدف ما تبلیغ ناشر خاص نبود.
مکرمی همچنین اظهار کرد: نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران تنها گردهمایی بزرگ کشور است که شخص اول کشور، رئیس جمهوری، رئیس مجلس، بسیاری دیگر از سران کشور و مردم از صنوف مختلف در آن حضور پیدا می‌کنند از این رو نمی‌توانیم در کمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه، برنامه‌ها را به برگزاری نشست منوط کنیم.
وی افزود: تصمیم ما این بود که در کنار نشست‌ها، برنامه‌های محیطی گوناگونی را به کمک نهادهای مختلف چون کانون‌پرورش فکری برگزار کنیم. کمیته علمی و فرهنگی به‌عنوان یک معاونت می‌تواند در کنار بعد نمایشگاهی بار زیادی را بردارد.
مدیر نشر اسم با اشاره به این‌که در نمایشگاه کتاب بحث اجرا را به مجموعه‌های خصوصی چون اتحادیه‌ها و انجمن‌ها واگذار کنیم تاکید کرد: ماهیت نمایشگاه بینالمللی کتاب از جنس خدمات عمومی است، ما خدمات عمومی را در جامعه ایرانی به مخاطب عرضه می‌کنیم.
سعید مکرمی در پایان این نشست گفت: در برنامه‌ریزی کمیته فرهنگی ابتدا نوع مخاطب و سپس نیاز آنها اولویت دارد. یکی از انواع مخاطب نمایشگاه، مدیران هستند، دیگری مخاطب فعال صنعت نشر چون ناشر، نویسنده مترجم و غیره است؛ نوع سوم نیز مخاطبان خارجی هستند که می‌خواهند در خصوص بازار نشر ایران اطلاعاتی دریافت کنند و مهمترین نوع مخاطب نمایشگاه کتاب نیز مردم هستند.
نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران از اول بهمن آغاز و تا ششم بهمن‌ماه ادامه خواهد داشت.
جمعه ۳ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۵:۱۷
نظر شما