به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، به‌نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کتاب «مسائل حقوقی مصاحبه‌های تاریخ شفاهی» پژوهشی گسترده در منابع و متون داخلی و خارجی و بهره‌گیری از تجربیات اشخاص و مؤسسات مجری طرح‌های تاریخ شفاهی است که دستورالعمل و شیوه‌ای کاربردی به‌منظور بهره‌برداری از منابع تاریخ شفاهی به شکل‌های مختلف و تعیین حقوق پدیدآورندگان این منابع را مطرح کرده‌است.
 
غلامرضا عزیزی، رئیس پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، در پیشگفتار این کتاب آورده است: تاریخ شفاهی فرآیندی است که به مفهوم و درک تاریخی مردم برای شناخت گذشته کمک می‌کند. این شیوه پژوهشی در خلق اسناد بی‌همتا است. اسنادی که از گفت‌وگو صریح و بی‌پرده درباره تجربیات و خاطرات گذشته شکل می‌گیرد. البته مصاحبه در تاریخ شفاهی فراتر از ارتباط شفاهی برای کشف واقعیت به عنوان مسئله مشترک میان مصاحبه‌شونده و مصاحبه‌کننده است.
 
در واقع هدایت جریان مصاحبه به سمت جمع‌آوری اطلاعات به منظور کشف حقایق پیش می‌رود؛ حقایقی که منابع مکتوب از پاسخگویی به آن عاجزند و مصاحبه با شاهدان و ناظران وقایع می‌تواند به درک واقعیت و کشف نانوشته‌ها کمک کند. گذشت حدود ۶۰ سال از پیدایش و رونق تاریخ شفاهی در جهان و سی سال از آغاز این فعالیت در ایران اهمیت آن را به عنوان یکی از شیوه‌های جدید پژوهشی با ماهیتی میان‌رشته‌ای در تاریخ پژوهی و تاریخ‌نگاری دو چندان ساخته است.
 
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از سال ۱۳۷۱ با تاسیس اداره آرشیو شفاهی(گروه اطلاع‌رسانی منابع دیداری-شنیداری فعلی) برای تکمیل اطلاعات اسناد مکتوب، انجام مصاحبه با شخصیت‌های معاصر را آغاز کرد. این اداره تاکنون با بیش از هزار شخصیت معاصر، حدود سه هزار ساعت مصاحبه تاریخ شفاهی انجام داده‌است.
 
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که در راستای سیاست اشاعه اطلاعات، به اطلاع‌رسانی کتاب‌ها، اسناد، پایان‌نامه‌ها، نسخ خطی و سایر منابع کتابی و غیره کتابی می‌پردازد، در سال‌های اخیر انتشار منابع تاریخ شفاهی و آثاری در زمینه پژوهش‌های حاصل از مصاحبه‌های تاریخ شفاهی را منتشر کرده‌است. شناسایی پدیدآورندگان مصاحبه‌های شفاهی، نحوه تفکیک و ایجاد تعادل بین حقوق آنان، شرح تکالیف حقوق افراد یا سازمان‌ها و موسسات در قبال یکدیگر و نیز تعهدات آن‌ها نسبت به اطلاعات گردآوری شده از طریق مصاحبه، به یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان تبدیل شده‌است‌.
 
شورای پژوهش سازمان در سال ۱۳۹۶ طرح پژوهشی «مسائل حقوقی مصاحبه تاریخ شفاهی» را تصویب کرد و برای نگارش به پیمانه صالحی سپرد. در این طرح تلاش شد تا با بهره‌گیری از منابع متعدد فارسی و انگلیسی اعم از قوانین، لوایح، شیوه نامه‌ها، دستورالعمل‌ها، کتاب‌ها، مقالات و پایان نامه‌ها و نیز بررسی اولویت‌های موسسات داخلی و خارجی در حوزه تاریخ شفاهی پژوهشی گسترده و همه جانبه در زمینه حقوق مرتبط با مصاحبه‌های تاریخ شفاهی انجام شود.
 
این کتاب در سیزده فصل تهیه شده است که از جمله می‌توان به کلیات و تعاریف، درآمدی بر تاریخ شفاهی، ویژگی‌های مصاحبه تاریخ شفاهی، حقوق مالکیت فکری در جهان با تأکید بر آثار شفاهی، حق مؤلف در قوانین بین‌الملل،آفرینه‌های مورد حمایت و آثار شفاهی در حقوق مالکیت فکری ایران، مالکیت فکری و نشر الکترونیک در فضای مجازی و جایگاه تاریخ شفاهی به‌عنوان سند، موارد اخلاقی و حریم خصوصی در تاریخ شفاهی اشاره کرد.
 
حق نشر و قراردادهای بهره‌برداری در تاریخ شفاهی، پدیدآورندگان در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، الگو پیشنهادی تفکیک حقوق پدیدآورندگان در طرح‌های تاریخ شفاهی و تحلیل و نتیجه‌گیری از دیگر بخش‌های آورده شده در این کتاب است. اطلاعات تکمیلی در پیوست‌ها، واژه‌نامه‌های فارسی–انگلیسی و انگلیسی-فارسی و نمایه‌ها تخصصی بر غنای علمی اثر افزوده است.
 
با انتشار این اثر تعداد منشورات سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به 1565 جلد رسید.
 
علاقه‌مندان برای تهیه این اثر می‌توانند از طریق مراجعه به فروشگاه انتشارات سازمان واقع در ساختمان کتابخانه ملی ایران، فروشگاه مجازی سازمان به آدرس http://bookshop.nlai.ir اقدام کنند.