به همت معاونت پژوهشی دانشگاه سوره و با همکاری دانشکده هنر، هفتمین جلسه نقد کتاب، به نقد و بررسی کتاب «جستارهای زیباییشناختی» نوشته دیوید هیوم با ترجمه محسن کرمی، به صورت مجازی پرداخته شد.
باریک اندیشی های دیوید هیوم ذهن هر جست وجوگر تیزچشم اقلیم خرد را بازتر میکند و به حیرت و تحسین وامیدارد. ازجمله می توان به آرا و نظراتش در باب هنر و زیبایی اشاره کرد.
در کتاب «جستارهای زیباییشناختی»، هشت جستار مستقل وجود دارد که کاملا به آرای زیبایی شناختی هیوم معطوف اند و از قضا، برخی شان آوازه هیوم را در زیباییشناسی رقم زده اند. کتابی که پیش روی خواننده است برگردان این هشت جستار است. در میان این جستارهای هشتگانه، «در باب معیار ذوق» و «در باب تراژدی» بیش از دیگران شناخته شده اند، اما شش جستار دیگر نیز اهمیت بسیار دارند و سخت درخور پژوهش و وارسی اند؛ خاصه برای آن پژوهشگرانی که مطالعات هنر را منحصر در زیبایی شناسی فلسفی نمی دانند و به دیگر شاخههای هنر پژوهشی نظیر نقد هنری، روانشناسی هنر، تاریخ اجتماعی هنر و جامعه شناسی هنر نیز عطف توجه دارند.
در ابتدای جلسه نقد و بررسی کتاب « جستارهای زیبایی شناختی »، امیر مازیار منتقد کتاب اهمیت پیگیری مباحث زیبایی شناختی از منظر هیوم را بررسی کرد و گفت: در بحث زیبایی شناسی هیوم جایگاه شاخصی دارد و از مهمترین فیلسوفان قرن هجدهم نیز به سبب آثار مهمش در حوزه فلسفه اخلاق و زیبایی شناسی هنر و... به شمار می رود؛ چرا که هیوم از فیلسوفان باریک اندیش، نقاد و ایده پرداز بوده که در فلسفه مدر و گذشته بسیار تاثیر گذار بوده است.
وی افزود: زیبایی شناسی از یک رویکرد خاص است و معادل فلسفه هنر نیست که با تجربه گرایی پیوند وسیعی دارد و توسط زیبایی شناسی نخستین بار توسط تجربه گرایان انگلیسی پیوند یافت؛ مجموعه بحث های زیبایی شناسی که در کتاب « جستارهای زیبایی شناختی » ذکر شده است تاثیر بسزایی در جهت دهی زیبایی شناسی داشته است.
محسن کرمی مترجم این اثر نیز، درباره اهمیت جستار نویسی دیوید هیوم گفت: کتاب جستارهای زیباییشناختی 8 جستار را شامل میشود که اساس زیبایی شناسی را در برمی گیرد، شهرت هیوم روی هیچ یک از آثارش به اندازه کتاب جستار های اخلاقی و جستارهای زیبایی شناختی کار نکرده است و جستارنویسی را به این خاطر انتخاب کرده چون میتوانست مطالب را به زیبایی بیان کند؛ در جستار نویسی مطالب در قالب ادبی و به زیبایی بیان می شود و هیوم به این شیوه نگارش علاقه مند بود و نیمه از زندگی آن به جستار نویسی اختصاص پیدا می کند.
وی ادامه داد: دیوید هیوم روانشناسی هنر را به عمیق ترین حالت در آثار خود انجام داده است و گستره مبحث های کتاب هیوم در فلسفه عام و هنرزیبایی شناسی اهمیت فراوانی دارد اگر دیوید هیوم و اندیشه اش نبود عقل گرایی و فلسفه امروزی چنین جایگاهی نداشت در واقع فلسفه تحلیلیبیش از همه وامدار هیوم است.
امیر مازیار نیز در رابطه با مفهوم هنر از منظر دیوید هیوم در کتاب جستارهای زیبایی شناختی گفت: در جستار ها به وفور با واژه هنر برخورد می کنیم؛ مراد هیوم از بکار بردن این واژه هنر های زیبا نیست بلکه فنونها را عنوان میکند.
کرمی باتوجه به اشعار حافظ معنای لفظ هنر را در گذشته به سه معنا تقسیم کرد و افزود: با بررسی که در اشعار حافظ داشتم معنای لفظ هنر را در سه دسته که هنر در زبان فارسی به معنای فضیلیت و حسن اخلاق، فن و کارکرد و همینطور هنر های زیبا دسته بندی شده است.
وی در رابطه با تقسیم بندی جستار ها در کتاب « جستارهای زیبایی شناختی » گفت: ابتدا قصد داشتم به لحاظ اهمیت و مضمون جستار ها ترتیب بندی کنم اما باتوجه به آنکه دیوید هیوم نویسنده اثر به لحاظ تاریخی جستار هارا دسته بندی کرده بود تصمیم گرفتم باتوجه به زمان آنها جستار ها را مرتب کنم.
منتقد کتاب با اشاره به اینکه ترجمه کتاب جستار های زیبایی شناختی ویژگی های ممتازی دارد گفت: ترجمه دکتر کرمی ویژگی هایی دارد که سبب ممتازی آن شده زیرا حوزه مطالعاتی ایشان فلسفه زیبایی شناسی است و کلمات را دلیل و درایت انتخاب می کنند و سعی دارند واژه ها گزیده انتخاب شود این دقت در ترجمه سبب ارزشمندی اثر شده است همچنین علاقه مندی مترجم به حوزه زبان و ادبیات فارسی و سخت کوشی و آگاهی وی در این امر بی اثر نبوده است.
وی در نقد این اثر گفت: در برخی از بخش های کتاب اختلاف نظر ها و اشتباهات ترجمه ای کوچکی دیده می شود که در چاپ بعدی کتاب قابل ویرایش است ولیکن در مجموع ترجمه کتاب شیرین، جذاب و قابل فهم است.
کرمی نیز با بیان اینکه ترجمه این اثر دشواری های خاص خودش را داشت تصریح کرد: یکی از دشواریهای ترجمه این اثر فاصله زمانی نثر کتاب است برخی از واژگان متن 300سال با واژگان امروز فاصله دارد همچنین کتاب شامل متن فلسفی جدی و ادبی است و برای اینکه در ترجمه دچار ابهام و کژتابی نشوم بسیار در این زمینه جستوجو کردم؛ در عین مشکلات ترجمه این اثر بسیار لذت بخش نیز بود چرا که چیزهای زیادی آموختم و در نهایت سعی کردم زبانی را انتخاب کنم که به زبان هیوم نزدیک باشد تا فهم مطالب آسان شود.
در انتهای جلسه نیز علاقه مندان سوالات خود را مطرح کردند و دکتر کرمی و مازیار به آنها با شکیبایی پاسخ دادند.
نظر شما