به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در همدان، این روزها همزمان با هفته ملی کودک متناسب با این موضوع، برنامه‌های متنوعی در سراسر کشور برگزار می‌شود و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم معمولاً یک پای ثابت این برنامه‌هاست.

بهناز ضرابی‌زاده، مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان همدان در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا با آرزوی زندگی در شادی و صلح برای کودکان ایران و جهان، بیان کرد: ما برنامه‌های هفته ملی کودک را با رژه کتابخانه‌های سیار آغاز کردیم؛ در مسیری از مرکز کانون، واقع در جوار آرامگاه باباطاهر تا مدرسه شاهد؛ این مراسم پس از اجرای برنامه‌های متنوع در این مدرسه به سمت پارک ترافیک ادامه پیدا کرد.
 
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان همدان افزود: علاوه بر برنامه‌های مشارکتی با سایر ارگان‌ها، روز پنجشنبه، آئین اختتامیه مرحله استانی بیست و دومین جشنواره قصه‌گویی را خواهیم داشت که در آن از برگزیدگان مرحله استانی و راه‌یافتگان به مرحله منطقه‌ای تقدیر به عمل خواهد آمد.

نویسنده کتاب «بابای نه سالگی» با اشاره به فعالیت انجمن‌های ادبی، نمایش، کتابخوانی و قصه‌گویی در مراکز و کتابخانه‌های کانون عنوان کرد: در این هفته فعالیت‌های کانون را به بیرون از کتابخانه‌ها می‌بریم؛ کتابخانه‌هایی که هم‌جوار پارک‌ها هستند. در این هفته برنامه‌ها را پارک‌ها برگزار خواهند کرد؛ در غیر این صورت در پیاده‌روها و یا محوطه‌های بیرونی مرکز فعالیت خواهند کرد. هدف ما این است که در این هفته ضمن معرفی فعالیت‌های کانون، ساعات خوشی را برای کودکان رقم بزنیم.

اصلی‌ترین مشکل کتابخانه‌های سیار کمبود وقت است
محمد مرسلی، مربی سیار روستایی شهرستان اسدآباد نیز در همین رابطه گفت: 9 سال است که برای کودکان و نوجوانان 20 روستای شهرستان اسدآباد کتاب و محصولات فرهنگی می‌برم. این روستاها بیش از 15 کیلومتر با شهر فاصله دارند و کتابخانه هم ندارند. این واحد حدود 600 عضو فعال دارد. اما فعال بودن آنها به ما بستگی دارد که بتوانیم خواسته‌هایشان را برآورده کنیم و مدیران مدارس بتوانند با ما همکاری کنند یا نه.

مرسلی، اصلی‌ترین مشکل کتابخانه‌های سیار را کمبود وقت دانست و افزود: معمولاً مدیران مدرسه وقت چندانی در اختیار مربیان سیار روستایی قرار نمی‌دهند. ما مجبور شده‌ایم به‌خاطر کمبود وقت بیشتر فعالیت‌های فرهنگی که کودکان را به کتابخوانی علاقمند می‌کند، کنار بگذاریم و فقط کار امانت و عودت کتاب را انجام دهیم؛ درحالی‌که اگر این فعالیت‌ها انجام شود، استقبال کودکان نیز دوچندان می‌شود.

وی یادآور شد: فعالیت‌هایی فرهنگی از این دست در روستاها بسیار کم است و اگرچه کودکان و نوجوانان به این فعالیت‌ها بسیار علاقمند هستند، به‌خاطر مشکل کمبود وقت، تعداد کمی از آنها می‌توانند از این امکانات استفاده کنند؛ این‌درحالی است که در میان دانش‌آموزان، هستند بچه‌هایی که هر 14 روز یک بار، 2 رمان بلند را کامل می‌خوانند و خلاصه‌نویسی می‌کنند؛ اگر نشود به چنین دانش‌آموزانی به موقع کتاب رساند، با توجه نبود کتابخانه در روستا، استعدادها خاموش می‌شود.
مرسلی اضافه کرد: مربی سیار، یک مربی تک نیرو است که به عنوان یک مرکز کامل شناخته می‌شود؛ به این معنا که مربی سیار، هم کتابدار است، هم راننده و هم روابط عمومی و باید با آموزش و پرورش و سایر ارگان‌ها در ارتباط باشد تا بتواند طبق برنامه پیش برود. این فعالیت‌ها حجم زیاد و سنگینی دارد که مربی را خسته می‌کند و شاید گاهی نتوانند به وظایف اصلی خود در کتابخانه سیار برسند. مخصوصاً اینکه اکثر این مربیان قراردادی هستند و این مسئله، ذهن آنها را درگیر می‌کند. اگر ذهن آنان آرام باشد، مطمئنا بازدهی بیشتری خواهند داشت.

روش‌های قدیمی برای جذب کودکان به سمت کتاب، دیگر پاسخگو نیست
احمد عسگری، مربی سیار روستایی شهرستان فامنین هم که روز گذشته هزار و ششصد و شصت و دومین عضو کتابخانه یادشده را ثبت نام کرده و در واقع یکی از فعالترین کتابخانه‌های سیار استان همدان را هدایت می‌کند، معتقد است: در کنار فعالیت کتاب و کتابداری، فعالیت‌های فرهنگی مانند قصه‌گویی، شعرخوانی و نمایش عروسکی باعث شده است که کودکان و نوجوانان شهرستان فامنین به کتاب علاقمند شوند و هر دو هفته مشتاقانه برای تعویض کتاب مراجعه کنند.

وی با بیان اینکه متاسفانه در جامعه ما میل به کتاب بسیار کم و سرانه مطالعه پایین است، افزود: ما مربیان در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان همدان سعی می‌کنیم کتاب و مطالعه را با برنامه‌های شاد تلفیق کنیم تا برای کودکان جذاب شود؛ چند کتاب که بخوانند، خودشان علاقمند و از ما پیگیرتر می‌شوند.

این مربی سیار روستایی شهرستان فامنین با اشاره به اینکه دیگر روش‌های قدیمی برای جذب کودکان به سمت کتاب، جوابگو نیست، افزود: 15 سال است که مربی هستم و همیشه خودم را کودک فرض کرده‌ام و ارتباط نزدیکی با کودکان دارم. تجربه به من ثابت کرده که برای ورود به دنیای کودکان باید دنیا را از نگاه آن‌ها ببینیم. آنقدر دیدمان را باز کنیم که بتوانیم با کودکان ارتباط خوبی داشته باشیم؛ ارتباط موثر با کودک، اولین مرحله برای ترویج مطالعه و کتابخوانی است.

در 5 دقیقه نمی‌شود به 30 نفر کتاب امانت داد!
پرویز ترکمان، مربی سیار روستایی شهرستان نهاوند بیان کرد: امسال برنامه «کتاب بال» را برای توسعه کتابخوانی در روستاهای نهاوند اجرا کردیم که بسیار موفق بود و بچه‌های زیادی را به این برنامه جذب کرد. «کتاب بال» اینگونه اجرا می‌شود که بچه‌ها پس از مطالعه‌ی قسمت مشخصی از کتاب، می‌توانند توپ را به سمت سبد و حلقه‌ای که روی درختان نصب کرده بودم، پرتاب کنند، اگر موفق می‌شدند، به صفحه بعد می‌رفت و اگر نه همان صفحه را مجدداً می‌خوانند، کسی که کتاب را زودتر می‌خواند، برنده می‌شد؛ به این ترتیب هم کتاب را معرفی می‌کردم هم شخصیت‌ها را.
 
ترکمان که علاوه بر روستاهای نهاوند به عشایر هم کتاب می‌رساند و اولین کسی است که در همدان این خدمات را به عشایر رسانده است، افزود: از اردیبهشت تا آذر برای عشایر شهرستان هم کتاب می‌برم، علاوه بر آن در مناسبت‌های مختلف برایشان برنامه اجرا می‌کنم.

مربی سیار روستایی شهرستان نهاوند بیان کرد: برخی روستاها انگیزه کمتری دارند. هم والدین علاقه‌ای نشان نمی‌دهند و هم کودکان استقبال نمی‌کنند و می‌گویند کتاب‌های درسی‌مان را هم نمی‌توانیم بخوانیم چه برسد به کتاب‌های غیردرسی. اما برخی از روستاها هم به گونه‌ای استقبال می‌کنند که دوست دارند هر روز برایشان کتاب ببرم، اما متاسفانه طبق برنامه هر 14 روز یکبار می‌توانم برایشان کتاب ببرم.

ترکمان افزود: البته چون روستاهای کمتر برخوردار را انتخاب می‌کنم، با توجه به نبود امکانات از این کتابخانه بسیار استقبال می‌شود، از طرفی دیگر عشایر نیز با وجود اینکه دانش‌آموزان کمی دارند، استقبال بسیار خوبی از این طرح می‌کنند.

وی ادامه داد: مشکل اصلی ما این است که مدیران مدارس ما را نمی‌پذیرند و می‌گویند زمان ما بسیار کم است و نمی‌رسیم که واحد سیار با بچه‌ها وقت بگذارد. تقاضایی که از مدیران و مسولان آموزش و پرورش دارم، این است که وقت مشخصی را به واحدهای سیار اختصاص دهند که مربی با آرامش کارش را به درستی انجام دهد. گاهی اوقات مدیران به ما می‌گویند که تنها 5 دقیقه زمان داریم، در 5 دقیقه حتی نمی‌شود کتاب 20 تا 30 دانش آموز عضو را تعویض کرد، چه برسد به اینکه معرفی کتاب و سایر فعالیت‌ها را بتوانیم انجام دهیم.