سرویراستار و ناظر علمی مجموعه «دو سده سخنوری» از رونمایی این اثر 11 جلدی در یادروز حافظ خبر داد.
وی افزود: از زمانی که مسئولیت علمی این پژوهش را پذیرفتم، بر ضرورت انجام پژوهشی مستقل، دقیق، علمی، گسترده و همهجانبه برای اینگونه آثار تأکید داشتم. با بسیاری از متخصصان و صاحبنظران گفتوگو کردم تا طرح کلی (نقشه راه) را تدوین کنم.
حسن لی اضافه کرد: میتوانستم از پژوهشهای پیشین خودم استفاده و متنی تازه را بازتولید کنم؛ اما این کار را نکردم. به نظرم رسید شایستهتر آن است که کاری متفاوت صورت پذیرد تا دستاورد این پژوهش به سرنوشت پژوهشهایی که برای سریالها و فیلمهای دیگر انجام گرفته، دچار نشود که بهگونه «یکبارمصرف»، تنها برای همان مقصود خاص، قابل بهرهبرداری است. از همینرو تصمیم گرفتم با بهرهگیری از توان همکاران دیگر و با سفارش تألیف به آنها زمینه تولید آثاری مستقل و تازه را فراهم آورم؛ تا این آثار هم متنهایی مناسب برای تدوین فیلمنامه و ساخت این سریال باشند و هم مرجعی جامع برای هرگونه تحقیق و بهرهبرداری دیگر که به این موضوعات در آینده مربوط میشوند. در این صورت حتی اگر تهیهکنندگان و سازندگان فیلم به هر دلیل از تصمیم خود بازگردند و ساخت این سریال و فیلم به نتیجه نرسد، مجموعهای از کتابهای ارزشمند تولید و به مردم فرهنگور کشور پیشکش میشود.
این استاد دانشگاه شیراز، در ادامه گفت: برای کمک به فیلمنامهنویس،کارگردان و سازندگان مجموعه نمایشی یادشده بیگمان باید اطلاعات مورد نیاز آنها از جمله موارد زیر، بر اساس منابع معتبر (قدیم و جدید) گردآوری، بازخوانی و تدوین میشد: بررسی تحولات سیاسی و اجتماعی در سدههای هفتم و هشتم (دوران زندگی سعدی، خواجو و حافظ) و بازنمایی تصویری نزدیک به واقعیت از جامعه در این دو قرن با شناسایی و معرفی طبقات مختلف جامعه و چگونگی ارتباط آنها با یکدیگر؛ تا از این راه، چگونگی ارتباط شاعران سهگانه با طبقات و گروههای مختلف جامعه، بهویژه دستگاهها و خاندانهای حکومتی، روشنتر شود. بازشناسی سیر زندگی هر کدام از این سهسخنور نامی با دورهبندی آن و معرفی شخصیتهای ادبی، علمی، دینی، فلسفی، عرفانی و... که با این شاعران همدوره بودهاند. بررسی جغرافیای تاریخی شهرهای شیراز و کرمان در سدهی هفتم و هشتم (بازارها، محلهها، مساجد، مدارس، بیمارستانها، زیارتگاهها و...) و عناصر گوناگون فرهنگ مردم شیراز و کرمان در سدهی هفتم و هشتم (شناسایی انواع آیینها، باورها، پوششها، داروها، غذاها، ظروف، ابزار جنگی، لوازم و شیوه آرایش و...).
وی ادامه داد: بر پایه آنچه گفته شد بر آن شدم تا یک مجموعه کتاب را طراحی کنم و به یادگار بگذارم، حتی اگر سفارشدهندگان با چنین اقدامی موافق نباشند، پس از گفتوگوهای تخصصی با برخی از دوستان همدل، موضوعات اصلی پژوهش تعیین گردید و سفارش تألیف داده شد که حاصل آن (به ترتیب الفبا)، آثار زیر است:
تاریخ اجتماعی شیراز در سدههای هفتم و هشتم. (مؤلف: دکترهادی پیروزان، دانشآموختهی تاریخ دانشگاه شیراز).
تاریخ تحولات سیاسیاجتماعی کرمان در عصر خواجو. (مؤلف: دکتر جمشید روستا، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان).
تدبیر و شمشیر؛ شیراز کانون مهم سیاسی و نظامی در سدههای هفتم و هشتم هجری (مؤلف: دکتر سیدابوالقاسم فروزانی، استاد گروه تاریخ دانشگاه شیراز).
جغرافیای تاریخی شهر کرمان در دوران میانه: عصر خواجو. (مؤلف: دکتر جمشید روستا، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان).
جغرافیای تاریخی شیراز در سدههای هفتم و هشتم. (مؤلف: دکتر مصطفی ندیم، عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه شیراز).
زندگی حافظ شیرازی؛ بر پایهی اشعار نشانهدار تاریخی دیوان. (مؤلف: آقای منصور پایمرد، حافظپژوه و مدرس کلاسهای مرکز حافظشناسی).
زندگی خواجوی کرمانی (مؤلفان: آقای دکتر محمدصادق بصیری، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه باهنر کرمان و خانم دکتر نازنین غفاری).
زندگی سعدی شیرازی. (مؤلف: دکتر جواد بشری، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران).
فرهنگ عامه در آثار خواجوی کرمانی. (مؤلف: دکتر محمدرضا صرفی، استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان).
فرهنگ مردم شیراز در دوره سعدی و حافظ. (مؤلفان: دکتر فرزانه معینی، دکتر مدینه کرمی و دکتر انسیههاشمی قلاتی، دانشآموختگان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و دکتر ابراهیم اکبری، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت).
کتیبه شکسته؛ شناختنامه مختصر بزرگان نامدار شیراز و فارس در سدههای هفتم و هشتم هجری. (مؤلف: دکتر مهدی فاموری، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج).
د. در مراحل طراحی موضوعات و نگارش آن، ارتباط من با سفارشدهندگانِ اولیه، بارها دچار نوسان و وقفههای طولانی میشد، از همینرو برنامهها را در مرکز حافظشناسی و در کرسی پژوهشی حافظ پیگیری کردیم و قراردادهای تألیف با مؤلفان را در برگههای رسمی با سربرگ آن مرکز تنظیم کردیم تا تعهد آنها را خودم پذیرفته باشم و خوشبختانه به همهی تعهداتم در برابر این بزرگواران (معمولاً زودتر از زمان مقرر) عمل کردم.
حسن لی، همچنین اعلام کرد: در میانههای کار بود که متوجه شدم طرح ساخت سریال، از پیشنهادهای سیدتقی سهرابی، مدیر صدا و سیمای مرکز فارس به بنیاد یادشده بوده است؛ از همینرو در پیوند با چگونگی این طرح و آیندهی آن چندین نشست گفتوگو نیز با ایشان برگزار شد.
وی افزود: پس از پایانیافتن تحقیقات، گزارش همهی پژوهشها که در قالب کتاب تهیه شده بود، بررسی و برای تکمیل کار و ارزیابی به داوران متخصص سپرده شد؛ سپس مؤلفان، متنها را بر پایه پیشنهادهای اصلاحی داوران بازخوانی و اصلاح کردند. کتابها برای ویرایش و همسانسازی به گروه ویراستاری گنجینه (زیرنظر خانم الهام خواستخدایی) سپرده شد تا برای انتشار آماده شود.
به گفته مدیر مرکز حافظ شناسی، امروز که این پژوهش ارزنده سامان یافته و با همه دشواریها و فراز و فرودهایش، که بهتر است بدان نپردازم!، به پایان رسیده است، بسیار خوشبخت و خرسندم که با تلاشی دوساله مجموعهای از آثار ارزشمند، همچون دانشنامهای کاربردی، فراهم آمده و در اختیار خوانندگان و خواهندگان آن قرار گرفته است. این مجموعهی ارزشمند که اکنون با نام «دو سده سخنوری» انتشار مییابد، برگ زرین دیگریست که بر کارنامه فرهنگی و علمی مردم شیراز و کرمان افزوده میشود.
نظر شما