به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «سازمان داعش بحران سنی و نبرد بر سر جهادگرایی جهانی» نوشته حسن ابوهنیه و محمد ابورمان یکی از معدود کتاب‌های مربوط به داعش است که با نگاهی نسبتا جامع و با به‌کارگیری شیوه‌های تحقیقاتی گوناگون به رشته تحریر درآمده است؛ شیوه‌هایی از قبیل تحقیقات میدانی، مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی (از جمله بررسی منابع دست‌اول موجود، مانند متن اصلی بیانیه‌ها و نامه‌ها) و مصاحبه‌های گوناگون با با رهبران و افراد متنوع مرتبط.
کتاب درواقع تحقیقی عمیق درباره فرآیند شکل‌گیری داعش است و نویسندگان هدف از نگارش کتاب را بررسی چندوچون سازمان دولت اسلامی و طرح تحولات آن از زمان تاسیس تا توسعه و شناخت رابطه این سازمان با القاعده و جبهه النصره معرفی می‌کنند. حسن ابوهنیه و محمد ابورمان در اصل تلاش دارند تا در این اثر به پرسش‌هایی مثل آیا رشد سازمان دعش ربطی به شبکه روابط آن دارد؟ به پشت‌پرده‌هایی از جنس منافع منطقه‌ای چطور؟ یا اینکه رشد برخاسته از عوامل درونی است؟ یا پیامد شرایط واقعی دیگری است؟ یا عوامل پیچیده و پرشمار دیگری در آن نقش دارند؟ پاسخ بدهند.
نویسندگان، دو نفر از پژوهشگران پرکار این حوزه‌اند که که کتاب‌ها و تحقیقات متعددی در این حوزه داشته‌اند و می‌توان گفت در این زمینه، از جامعیتی مثال‌زدنی برخوردارند و این پژوهش را نیز به سفارش موسسه فریدریک ایبرت به انجام رسانده‌اند. این موسسه اصالتا آلمانی است و یکی از شعب آن در شهر عمان پایتخت اردن قرار دارد.
حسن ابوهنیه و محمد ابورمان کوشیده‌اند به جای بررسی عوامل بیرونی(مانند دخالت حتمی غرب یا حمایت‌های بی‌چون‌وچرای اسلام‌ستیزان غیرعرب در تاسیس سازمان داعش که در راس آن‌ها آمریکا قرار دارد)، بستر داخلی و به تعبیری عربی اسلامی شکل‌گیری داعش را بررسی کنند. هرچند علی‌رغم تلاش نویسندگان برای دوری از سوگیری متاسفانه کتاب بعضی جهت‌گیری‌های سوگیرانه است که تعدادی از آن‌ها کاملا قابل تشخیص است و در بعضی موارد نیز توضیح مختصری در مورد آن‌ها در پانوشت آمده است.
نویسندگان همچنین در مورد نقش و عملکرد جمهوری اسلامی ایران در این عرصه،گاه مطالبی مطرح کرده‌اند که مشخصا متاثر از داده‌های رسانه‌ای و نتیجه سوء‌تبلیغات دیگران است، یا اینکه از کمبود اطلاعات آنان در این زمینه نشات گرفته است. بسیاری از این مطالب علاوه بر اینکه خلاف واقع‌اند بیانگر نوعی سیاه‌نمایی در این زمینه هستند.
آنا فیلر چوک، مدیر موسسه فریدریک ایبرت شعبه اردن و عراق نیز در مقدمه این موسسه در کتاب درباره آن نوشته است: «اسلام سیاسی یکی از موضوعات متعددی است که موسسه فریدریک ایبرت در آلمان به آن اهتمام دارد. این موسسه موضوع یادشده را از خلال معرفی رویکردها و جریان‌های گوناگون جنبش‌های اسلامی مورد پژوهش قرار می‌دهد و درصدد تاسیس گفتمانی آموزشی در زمینه جنبش‌های اسلامی است/ آغاز این طرح به سال ۲۰۰۷ و شروع انتشار مجموعه‌ای از نوشته‌های درباره اسلام سیاسی بازمی‌گردد. این مجموعه با هدف فراهم آوردن اطلاعاتی تدوین می‌یافت که از سویی با معیارهای دانشگاهی هماهنگ باشد و از سوی دیگر برای عموم، قابل فهم باشد. از آن زمان تاکنون موسسه فریدریک ایبرت هشت کتاب در همین راستا منتشر کرده که در گستره وسیعی پخش شده است.»
برخی از سرفصل‌های کتاب عبارتند از: سازمان دولت اسلامی؛ ریشه‌ها، خط‌مشی و تحولات، جبهه النصره؛ پایه‌گذاری، رشد و بحران، در راه اعلام خلافت، تجزیه القاعده؛ کشمکش‌ها و پیامدهای آن، درگیری بر سر ایدئولوژی سلفی‌گری جهادگرا، دگرگونی زیربنای ساختاری سازمان دولت اسلامی و روز پسین؛ نبرد با سازمان دولت اسلامی (داعش).
البته لفظ دولت در این کتاب، کمتر به معنای مدرن دولت(مثلا در ترکیب دولت ـ ملت) اشاره دارد؛ بلکه بیشتر ناظر به مفهومی است که ما آن را در زبان فارسی با عنوان حکومت یا حتی مملکت می‌شناسیم و البته این واژه گاهی در عربی به معنای مطلق کشور به کار می‌رود.
کتاب «سازمان داعش بحران سنی و نبرد بر سر جهادگرایی جهانی» نوشته حسن ابوهنیه و محمد ابورمان به ترجمه حسن بشیر و سیدمحمدحسین میرفخرائی در ۲۹۲ صفحه، شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و به قیمت ۳۰۰۰۰ تومان از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) منتشر شده است.
دوشنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۸ - ۰۹:۰۰
نظر شما