به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، حسن انصاری، عضو هيات علمی مؤسسه مطالعات عالی پرينستون، در کانال تلگرامی خود به نقد کیفیت محتوای آثار اروپایی ترجمه شده در موضوع اسلام و ایران پرداخت.
به باور او چنین ترجمه‌هایی جای اصلی منابع بومی در حوزه دین را می‌گیرد. انصاری اعتقاد دارد که مقاله آیت‌الله سیدموسی شبیری زنجانی درباره «فهرست منتج الدين» خود به تنهایی به اندازه چند واحد درسی دانشگاهی برای آموزش شيوه و روش تحقيق در علم رجال و تراجم‌نگاری مفيد است و بسیار بهتر از محتوای کتاب‌هایی است که پژوهشگران اروپایی در موضوعات مشابه نوشته‌اند. این یادداشت را در ذیل بخوانید:
«شوربختانه بايد گفت ترجمه بسياری از کتاب‌هایی که به ويژه در دو دهه اخير از زبان‌های اروپایی در حوزه اسلام و ايران به فارسی منتشر شده کمک خاصی به تعميق مطالعات تاريخی در ايران نمی‌کند؛ سهل است گاهی موجب می‌شود سنت قديمی خودمان هم در پژوهش‌های تاريخی و ادبی تضعيف شود چنانکه عملا هم شده است.
ترجمه خوب است به شرط اينکه کتاب و مقاله‌ای که ترجمه می‌شود کتابی باشد که يا مطالبش دست اول باشد و يا دست کم روش درست تحقيق در متون و اسناد را آموزش دهد. بسیاری از کتاب‌ها و مقالات خارجی که در اين سال‌ها به فارسی ترجمه شده يا گزارش کلی و تکرار مطالب گذشتگان است و يا اينکه مشابه داخلی آنها موجود است و چيز تازه‌ای به دانش بومی ما نمی‌افزايد. پس با اين همه مشکلات اقتصادی در عرصه نشر واقعا ترجمه کتاب و مقاله خارجی اگر اين شروط در آن رعايت نشود چه فايده‌ای خواهد داشت؛ اگر ضرر نداشته باشد. چون هم جای انتشار کتاب‌های داخلی مفيد را می‌گيرد و هم اينکه جوانان ما به جای خواندن متون اصلی و تحقيقات دقيق استادان مسلم داخلی و خارجی به نوشته‌هایی دلمشغول می‌شوند که عملا کمکی به آنها نمی‌کند.
بسياری از آنچه در سال‌های اخير در ايران در حوزه‌هایی مانند تاريخ تشيع و حديث و فلسفه ملاصدرا و تاريخ فرق و مذاهب و يا تاريخ سلسله‌های ايرانی و تاريخ ادبيات فارسی و امثال اين موضوعات نوشته شده از شمار قابل توجهی از نمونه‌های خارجی بهترند. همين دو دانشنامه فارسی(دائرة المعارف بزرگ اسلامی و دانشنامه جهان اسلام) مقالات زيادی در آنها کار شده که از بسیاری از مقالات مشابه دانشنامه‌ای و حتی منتشر شده در مجلات آکادميک خارجی بهترند و متأسفانه عموما مورد غفلت قرار می‌گيرند.
دانشجويان ما به جای خواندن تحقيقات و نوشته‌های دست چندم نخست بايد در هر رشته متون اصلی را بخوانند و بعد تحقيقات کسانی مانند علامه قزوينی و جلال الدين همایی و عباس زریاب خویی و امثال آن بزرگواران را. من زمانی نوشتم که مقاله فقيه برجسته و محقق دقيق النظر روزگار ما آيت‌الله شبيری زنجانی درباره «فهرست منتجب‌الدين» خود به تنهایی به اندازه چند واحد درسی دانشگاهی برای آموزش شيوه و روش تحقيق در رجال و تراجم نگاری مفيد است.»
سه‌شنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۸ - ۱۱:۲۲
نظر شما