علي اوجبي، معاون فرهنگي موسسه خانه كتاب درباره ايده اصلي بانك نسخه‌هاي خطي با بيان اين مطلب به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: ايده بانك اطلاعات نسخه‌هاي خطي به يك دهه پيش برمي‌گردد كه آقاي برازش مدير موسسه نشر حديث به نمايه‌سازي روي آورده بودند و مي‌خواستند با همكاري ناصر گلباز كاتولوگ‌ها و فهرست نسخه‌هاي خطي را در قالب يك بانك اطلاعاتي ريايانه‌اي تهيه كنند.

وي به مراحل اجراي طرح نسخه‌هاي خطي اشاره كرد و گفت: مرحله نخست فهرست نسخه‌هاي خطي اختصاص به كتابخانه‌هاي تهران داشت كه با همكاري و حمايت سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از سال 1382 تا 1387 انجام شد.

اين مقام مسوول به مرحله دوم اشاره كرد و گفت: مرحله دوم فهرست نسخه‌هاي خطي كتابخانه‌هاي قم بود كه آقاي گلباز با همكاري مركز پژوهشي ميراث مكتوب و حمايت مالي معاونت امور فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از سال 1383 تا 1384 زمان برد.

وي با اشاره به مرحله بعدي خاطرنشان كرد: مرحله سوم فهرست نسخه‌هاي خطي اختصاص به كتابخانه‌هاي ساير شهرستان‌هاي ايران با حمايت موسسه خانه كتاب بود كه از سال 1385 آغاز و 1386 به پايان رسيد.

اوجبي يادآور شد: مرحله چهارم نيز فهرست نسخه‌هاي خطي كتابخانه‌هاي خارج از ايران است كه با حمايت موسسه خانه كتاب و كتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران انجام خواهد شد.

وي افزود: هيچ‌كدام از موسسات توان نرم‌افزاري و سخت‌افزاري پشتياني بانك نسخه‌هاي خطي را نداشتند و موسسه خانه كتاب عهده‌دار آن شد تا فهرست نسخه‌هاي خطي را گردآوري كند.

معاون فرهنگي موسسه خانه كتاب به سايت بانك اطلاعات نسخه‌هاي خطي ايران و جهان اشاره كرد و گفت: نسخه‌هاي خطي در سايت www.aghabozorg.ir جمع‌آوري شده كه علاقه‌مندان مي‌توانند به اين سايت مراجعه و اطلاعات فهرست نسخه‌هاي خطي را مشاهده كنند.

وي به علت نام‌گذاري اين سايت اشاره كرد و گفت: علت عمده انتخاب اين نام براي سايت فهرست نسخه‌هاي خطي اين است كه صد سال از تدوين كتاب «الذريعه» نوشته شيخ آقا بزرگ تهراني مي‌گذرد، اين كتاب مهم‌ترين دايره‌المعارف در حوزه كتاب‌شناسي شيعه است.

اوجبي به حجم اطلاعات و فراگيري آن اشاره كرد و گفت: بانك نسخه‌هاي خطي شامل 230 هزار نسخه خطي در ايران و 50 هزار نسخه خطي در سراسر جهان اعم از آمريكاي شمالي، اروپا، شبه قاره هند و پاكستان، آسياي ميانه، جهان عرب و ساير مناطق را در برگرفته است.

وي به جمع‌آوري نسخه‌هاي خطي در خارج از كشور اشاره كرد افزود: شادروان دانش‌پژوه و اساتيد ديگر هنگامي كه در قيد حيات بودند و در مسافرت‌هاي خارجي، شماري از نسخه‌هاي خطي را فهرست كردند از اين رو فهرست نشريه دانشگاه تهران حاوي نسخه‌هاي خطي خارج از كشور است.

اين نسخه‌پژوه به قابليت‌هاي بانك اطلاعات نسخه‌هاي خطي اشاره كرد و گفت: مخاطبان مي‌توانند نام كتاب، نام مولف، موضوع، زبانف آغاز، انجام، نام كاتب، تاريخ كتابت، مكان كتابت و مشخصات ظاهري نسخه‌هاي خطي دست يابند.

وي افزود: همچنين بر اين قابليت‌هاي جست‌وجو افزوده‌هايي نيز وجود دارد كه مهر، يادداشت، تملك، مقابله، وقفنامه، اجازه، سماع، بلاغ و هر آنچه در گذر ايام در حواشي نسخ افزوده شده در اين بانك قابل دست‌يابي است.

اوجبي تأكيد كرد: اين اطلاعات به‌قدري دقيق است كه مي‌تواند مشخص كند نسخه خطي از نظر ظاهري آسيب ديده يا سالم است.

وي به قابليت ارائه تصاوير نسخه‌هاي خطي اشاره كرد و گفت: در اين بانك اطلاعات نمونه خط نسخه و نفاست نسخه يا ناخوانا بودن آن را نشان مي‌دهد و تمام عكس‌هاي نمونه اسكن شده در اين سايت به 5000 تصوير مي‌رسد.

اين مصحح نسخه‌هاي خطي يادآور شد: در بخش تصاوير امكان ديدن مستقل تصاوير و مقايسه آن‌ها وجود دارد و مي‌تواند سرآغاز تحقيقات بسياري درباره نسخ خطي مينياتورها و تصاوير هنري نسخه‌هاي خطي باشد.

وي افزود: در اين سايت نسخه‌هاي خطي 425 كتابخانه داخل و خارج آمده است و مخاطبان و علاقه‌مندان مي‌توانند اطلاعات نسخه‌هاي خطي كشورهاي جهان را مشاهده كنند.

اوجبي يادآور شد: به دليل اينكه تمام نسخه‌هاي خطي جهان فهرست نشده اميدوارم كه به مرور زمان فهرست‌هاي جديدي ارائه شود و ما قصد داريم كه هر سال يكبار سايت را به روز و كاتولوگ‌هاي جديدي را وارد سايت خانه كتاب كنيم.

وي در پايان سخنانش به نمايشگاه كتاب 1388 اشاره كرد و گفت: قصد داريم كه در نمايشگاه كتاب در كنار سي‌دي كتيبه كه حاوي كتاب‌هاي چاپي است سي‌دي نسخه‌هاي خطي را به مخاطبان عرضه كنيم تا نسخه‌پژوهان و مصححان و... به آساني به فهرست نسخه‌هاي خطي دست يابند.