به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)‌ چهارمین برنامه از سلسله نشست‌های «زبان‌کاران‌(زبان‌فارسی و فرصت‌های کار‌آفرینی)» با عنوان «خط‌‌ فارسی  در دیجیتال» با حضور مهدی صالحی؛ دبیر انجمن ویرایش و درست‌نویسی، مرتضی تسخیری؛ هم‌بنیان‌‌گذار کاست و تسهیل‌گر کسب‌و‌کار، امیر‌حسین اکرمی؛ مدرس کار‌‌آفرینی و کارشناس معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری، عصر یکشنبه (14 بهمن‌ماه) در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
 
«اقتصاد مبتنی بر زبان» از مهم‌ترین نیاز‌های حوزه زبان است
صالحی در این نشست، شناسایی نیاز‌های زبانی را از مهم‌ترین رسالت‌های انجمن مردم‌نهاد «ویرایش و درست‌نویسی» دانست و گفت: یکی از مباحث و نیاز‌های ضروری در حوزه زبان، «اقتصاد مبتنی بر زبان» است. در ‌حالی‌‌که دنیا از 100 سال پیش به این مقوله توجه کرده است اما متاسفانه ما به این مهم بی‌توجه هستیم.
 
وی با تاکید بر اهمیت موضوع «اقتصاد مبتنی بر زبان» ادامه داد: کشور‌های دیگر با جدیت هر‌چه تمام‌تر موضوع ایجاد شغل مبتنی بر زبان را پیگیری می‌کنند؛ بنابراین مشاغل مختلف و زیادی میتنی بر زبان و خدمات زبان‌محور را می‌توان شناسایی کرد. در ایران فقط آموزش زبان در مراکز آموزشی مانند دانشگاه و مدارس، نوشتن کتاب و مقاله همچنین خدمات مبتنی بر زبان مانند فیلمنامه‌نوسی، نمایشنامه‌نویسی و یا سناریو‌نویسی در حوزه‌های مختلف  وجود دارد.
 
صالحی با اشاره به آسیب‌‌‌های خدمات زبانی افزود: متاسفانه، آنچه عرضه می‌شود از قوام و پاکیزی لازم برخوردار نیست، بنابراین در شرایطی هستیم که استفاده از زبان به‌ یک مساله بغرنج تبدیل شده است؛ به‌عبارت دیگر در برخی مواقع، مانند نامه‌نگاری‌های اداری از زبان بسیار شلخته استفاده می‌‌شود. علاوه براین شاهدیم زمانی که زبان باید نقش محوری داشته باشد اصلا حضور ندارد. به‌عنوان مثال در دانشگاه‌ها یادداشت‌نویسی و یا مقاله‌نویسی و انواع تحلیلی و توصیفی آن آموزش داده نمی‌شود.

دچار بحران نوشتار هستیم
دبیر انجمن ویرایش و درست‌نویسی بیان کرد: انجمن ویرایش و درست‌نویسی باید تلاش کند، علاوه بر شناسایی ضعف‌ها در مسیر رفع آن‌ها و همچنین چاره‌‌جویی وضعیت فعلی که از آن به‌عنوان «بحران نوشتار» یاد می‌کنیم قدم برداریم.
 
صالحی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین موقعیت‌ها در عرصه اقتصاد زبان، تولید کتاب و نوشتار است؛ بنابراین قلم‌هایی که در فضای مجازی از آن‌‌ها استفاده می‌شود، نقش قابل توجهی دارند. هرچند تولید فونت و یا قلم یک فعالیت هنری است که باید در فضای مجازی سرو شکل پیدا کند، اما این خدمت در حوزه اقتصاد مبتنی بر فرهنگ در حال شکل‌‌گیری است.
 
وی با اشاره به ضرروت توجه به ظرفیت‌های زبان برای کمک به صنعت نشر گفت: انجمن با توجه به افزایش قیمت کاغذ از بندی 60 به 400 هزار تومان تاکید دارد که شیوه‌‌های فعالیت در عرصه کتاب و نشر با توانمندی‌های سنتی به شکست منجر خواهد شد؛ به‌عبارت دیگر باید بپذیریم، شیوه‌های نشر و توزیع  حداقل در شرایط فعلی و با توجه به هزینه‌های مختلف تولید کتاب، شکست خورده است. بنابراین به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد داده‌ایم که بر محور زبان، عرصه نشر باز تعریف شود.

از فضای سنتی نشر با کمک کسب‌و‌کار‌‌های نوین فاصله بگیریم
دبیر انجمن ویرایش و درست‌نویسی افزود: توانمندی‌های زبان را وارد عرصه نشر کنیم اگر از توانمندی‌های ویراستاران، نویسندگان و مترجمان و همچنین کسب‌‌و‌کار‌های نو‌پا آگاه نباشیم، نمی‌توانیم از فضای نشر سنتی فاصله بگیریم. طرح «شتاب‌دهنده کتاب» را به موسسه خانه کتاب و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه کردیم.
 
صالحی بیان کرد: بی‌تردید اگر از فضا‌های خصوصی و جدید در حوزه کتاب استفاده نکنیم کور‌سوی امید باقی‌مانده نیز از بین خواهد رفت. معتقدیم که هنوز فرصت باقی است؛ به‌عنوان مثال می‌توان با تغییر فونت و نوعی از قلم 10 درصد از حجم را کاهش داد.
 
وی با اشاره به ظرفیت‌های اقتصاد مبتنی بر زبان گفت: فعالان نشر برای ورود به بازار جهانی فقط به فروش رایت کتاب فکر می‌کنند، در‌حالی‌که از بازار طراحی جلد و تولید قلم‌ها و فونت‌ها، تولید محتوا در عرصه جهانی غافل هستیم. می‌توانیم برای مخاطب غیر‌فارسی‌زبان تولید محتوا داشته باشیم. امید‌واریم با اجرای  طرح «شتاب‌دهنده کتاب» و همچنین کسب‌و‌کار‌های جدید در حوزه کتاب، آمار‌ کتاب‌خوانی و تولید کتاب جهش پیدا کند، و به استاندارد‌های جهانی نزدیک شود. پیش‌بینی می‌شود این جهش پنج تا 10 برابری باشد و رسیدن به این نقطه درو از دسترس نیست.
 
دبیر انجمن ویرایش و درست‌نویسی، با انتقاد از بی‌توجهی برخی از فعلان حوزه نشر به زبان فارسی گفت: حتی برخی از ناشران معتقدند ظرفیت زبان فارسی به اتمام رسیده، اما باید بپذیریم زبان فارسی اقیانوسی است که نمی‌توانیم کرانه‌هایش را ببینیم؛ علاوه براین از‌آن‌جای که در این اقیانوس غرق هستیم گمان نمی‌کنیم روزی این اقیانوس خشک شود.
 
کرانه‌های اقیانوس زبان فارسی در حال تنگ شدن است
صالحی افزود: اگر کمی از بالا به این اقیانوس نگاه کنیم متوجه می‌شویم که کرانه‌های این اقیانوس در حال تنگ‌تر شدن است. زبان فارسی نخستین امپراتوری زبانی جهان بوده گستره زبان فارسی، از مرز‌های چین تا شمال آفریقا، جنوب اسپانیا و اروپا به زبان فارسی صحبت می‌‌کردند، شعر فارسی می‌دانستند و یا دست کم از این زبان آگاهی داشتند. ابن‌بطوطه گفته، 100 سال بعد از مرگ سعدی چین و ماچین غزلیات سعدی را از حفظ و با آواز می‌خوانند؛ در‌‌حالی‌که امروز دایره گویش‌وران این زبان و عمق و سواد زبانی آن‌ها تنگ‌تر و تنگ‌تر می‌شود.وی
 
وی با تاکید بر لزوم توجه بیشتر به فعالان کسب و کار‌های جدید بیان کرد: کسب‌‌و‌کار‌های جدید که در حوزه‌های مختلف وارد شده‌اند، از بسیاری نهاد‌های بودجه‌بگیر موثر‌تر عمل کرده‌اند.
 
دبیر انجمن «ویرایش و درست‌نویسی» درباره برنامه‌های این انجمن در حمایت از زبان فارسی بیان کرد: جایزه زبان فارسی در کسب‌و‌کار‌های اینترنتی طراحی شده است و به وبگاه برتر در حوزه زبان فارسی و برنامک برتر در کاربرد زبان فارسی جایزه اهدا خواهیم کرد. برترین‌‌های این رویداد از بین پنج تا 6 هزار برنامه انتخاب خواهند شد. علاوه‌براین امسال نخستین‌بار در تاریخ سینمای ایران جایزه کاربرد زبان فارسی به فیلم ‌برتر اهدا خواهد شد. کارگروه انجمن براساس آئین‌نامه به بررسی آثار سی‌و‌هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر می‌پردازد.