به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از شیراز، رضوانی که برای این ترجمه بیش از 10 سال زمان هزینه کرده است پس از رونمایی از کتاب در حالی که اشک می‌ریخت خطاب به سعدی گفت: «شیخ بپذیر! آنچه در توان داشتم، انجام دادم.»
حمید نادگران رییس دانشگاه شیراز اولین سخنران این مراسم بود. او گفت: «امروز به پاسداست ادبیات گرانقدر ایران، ترجمه ارزشمند گلستان رونمایی می‌شود. فراهم آوردنِ مجموعه‌ای بی‌نظیر و تقدیمِ آن به جهانیان تشنه معرفت زلال و انتشار سخنان حکیمانه و نغز شیخ اجل مأموریتی عاشقانه است.
وی سعدی را «سطان مسلم ملک سخن» توصیف کرد که «کلام در دست او مانند موم است.»
نادگران با بیان اینکه «سخن سعدی حشو و زواید ندارد و سرمشق سخن گوییِ پارسی زبانان است» تأکید کرد: «نثر او مزه شعر و شعرش روانیِ نثر را دریافته است.»
رییس دانشگاه شیراز گلستان را زیباترین نثر فارسی دانست که به اعتقاد او در در سراسر ادبیات جهان هم بی نظیر است.
نادگران افزود: «سعدی از معدود سخن سرایانی است که سراغ فضل فروشی نرفته و گلستان و بوستانش دوره کامل حکمت عملی است. هیچ کس به اندازه سعدی پادشاهان و اربابان سیاست را به حسن سایست، دادگری و رعیت پروری توصیه نکرده است. سعدی به بهترین شکل همه اقشار را به وظایف خود را آگاه کرده و هیچ دقیقه‌ای از مصالح و مفاسد را فرو نگذاشته است. دلیری و شهامتی که در حقیقت گویی به کار برده است در ادیات کم نظیر است.»
نادگران تصریح کرد: «سعدی فردی متدین، مذهبی و حتی تعصبی است ولی هیچ گاه تعصب خود را دستاویز آزار مخالفان نکرد. سعدی وقتی به عشق می رسد حالی دیگر می یابد و هیچ کس مثل او عالم عشق را درنیافته است.
نادگران، سعدی را نماد انسان متمدنِ حقیقی دانست که هر کس باید او را سرمشق قرار دهد.
رییس دانشگاه شیراز آثار سعدی در کنار مولانا، حافظ و فردوسی را خلاصه تمدن چندهزار ساله ایران توصیف کرد و بر این نکته تأکید کرد که «باید گلستان را در زندگی چند بار خواند و آن را زیب خاطر کرد.»
نادگران افزود: دانشگاه بزرگ شیراز به منظور تعاملات بین المللی خود و برای اینکه جهانیان را از گوهر تابناک سعدی بی بهره نگذارد، ترجمه گلستان را به زیور طبع آراسته است؛ ترجمه ای که بی نقص و سلیس و پر زحمت است.
کاووس حسن‌لی (استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز) هم در این مراسم گفت: گلستان سعدی یکی از گرنبهاترین سرمایه های ملی و جهانی ما ایرانیان است.
وی افزود: بسیاری از مترجمان این اثر بزرگ را ترجمه کرده‌اند اما مشکل این است کسانی که به ظرافت های زبانی و بیانی آشنایی نداشته باشند نمی توانند در متون ادبی حقیقتِ موجود و روح اثر را به زبان مقصد برگردانند.
این استاد دانشگاه گفت: خوشبختانه این گلستان توسط کسی ترجمه شده است که هم گلستان را می‌شناسد، هم زبان مبدأ و هم زبان مقصد و همین امر موجب شده است دکتر رضوانی با همت والا و ذوق سلیم ترجمه را به شایسته‌ترین شکل ممکن انجام دهد.
حسن‌لی گفت: گرچه این اثر با حمایت کمیسیون ملی یونسکو منتشر شده اما در شایسته ترین جای خود یعنی انتشارات دانشگاه شیراز منتشر و رونمایی می‌شود. سعدی علاوه بر درآمیختنِ دانش و اخلاق در آثارش، تنها کسی است که شعر و نثر را در کنار هم به اوج رسانده است. سعدی همیشه در کنار مردم و حضور همیشگی‌اش در جامعه مثال‌زدنی است؛ در واقع او سخنگوی صادق ایرانیان است و بوی نومیدی، شکست و ناتوانی در آثارش دیده نمی شود.
گلستان سعدی آینه تمام‌نمای جامعه است
حسن‌لی با بیان اینکه «گلستان سعدی آینه تمام نمای جامعه است و سعدی با نگاهی تیزبین سرشت آدمیان را شناخته و شناسانده» این موضوع را «رمز مقبویلت جهانی سعدی» دانست.
این استاد زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: «سعدی ثابت کرد می‌توان سخن را به شیوایی آراست و اما از معنای حقیقی آن نکاست و همین نکته موجب می شود که ترجمۀ اثر و بیان ظرافت هایش دشوار شود.»
حسن‌لی با بیان اینکه حرف‌های سعدی در ذهن و زبان مردم در قالب ضرب المثل ها می چرخد.» گفت: «سعدی را از زمان خودش را تا به امروز ستوده‌اند اما امرسون در ادبیات آمریکا، گلستان آن را کتاب مقدس دانسته است.»
مهدی مستکین، مشاور کمیسیون ملی یونسکو نیز در ادامه این برنامه گفت: سعدی مفسر و مبدع و جان‌آگاه در علم عاشقی است چراکه دانش را به بینش رهنمون کرد.
وی با اشاره به این عبارت گلستان «چون به علم عمل نکنی شاخ بی برگ و بری» گفت: «750 سال پیش مهم‌ترین بحران عصر پسامدرن را بر می‌شکافد. بنابراین امروز ما معلمین به این سیاق سعدی نیازمندیم.»
مستکین با تأکید بر اینکه «دکتر رضوانی بیش از 10سال عشق و علم را با هم همراه کرد» گفت: سال ها پیش ارنست هَست که ملک الشعرا آمریکا است پس از شنیدنِ بخشی از گلستان از زبان رکتر رضوانی گفت که با شنیدن این ترجمه هم زبان خودمان را بهتر شناختیم و هم سعدی را! این ترجمه از قرن هفدهم تاکنون کم نظیرترین ترجمه در ادب پارسی و حاصل پنجاه سال مؤانستِ مترجم با سعدی است.»
دکتر عبدالمحمود رضوانی که 10 سال برای ترجمه گلستان سعدی زمان صرف کرده است آخرین سخنران این مراسم بود.
دبیرکل سابق انجمن مترجمان ایران گفت: «از سال 1350 در 17 سالکی انگلیسی درس می دادم و ترجمه می کردم و در سال 1351 اولین ترجمه ام را انجام داده ام با این حال در سال 1360 که سردبیر رویترز شدم و به صورت جدی با ترجمه سر و کار پیدا کردم، در آنجا روح ترجمه را حس کردم و بعد از تصدی انجمن مترجمان ایران، حق الیقینِ ترجمه دریافتم.»
رضوانی ادامه داد: «ترجمه امر خطیر و بزرگی است و در این راه همواره دلم می خواست کار بزرگی در ادبیات انجام دهم چراکه ترجمه های زیادی انجام داده بودم اما هیچ وقت اقناعم کرد و به توصیه پدر، به فکر باقیات صالحات هم بودم!»
این مترجم شناخته شده ایران گفت: «آثار بزرگان ادبیاتِ ما را بیگانگان ترجمه کرده اند و ما در این مسیر کم کاری کردیم. به عنوان مثال رباعیات خیام را فیتز جرالد ترجمه کرده که در واقع ترجمه خیام نیست و مترجم اندیشه خیامی و فلسفه دم غنیمتیِ خیام را نشان داده نه روح اثر را.
رضوانی گفت: «سراغ سعدی رفتم چرا که از بچگی در خانه با سعدی فال می گرفتیم و در زادگاهم اصفهان نیز سعدی جایگاه وارسته ای داشت و برای این سراغ گلستان رفتم که ادبیات داستانی ایران هم مثل ادبیات شاعرانه ایارن به جهان شناسانده شود.»
سعدی 700 سال قبل، پیش قراولِ ادبیات مینیمالیستی بود
رضوانی تأکید کرد: «سعدی 700 سال پیش ادبیات مینیمالیستی که امروز تازه در جهان مد شده را ایجاد کرده داست بنابراین سراغ گلستان رفتم مثل کودک نوپایی که قصد فتح اورست را داشتم!»
مترجم گلستان سعدی ادامه داد: «در گام اول چند ترجمه گلستان سعدی از جمله ترجمه گلستان اثر جیمز راس را که حدود 200 سال پیش انجام شده، بررسی کردم و آن را آسیب شناسی کردم. این ترجمه به دلیل عدم شناخت کامل این مترجم از زبان فارسی مثل تلمیح، عبارات یکسان با معناهای مختلف، ایهام و صناعاتِ ادبی ... پر از اشتباه است.»
این مترجم در ادامه به قرائت بخش‌هایی از گلستان سعدی و ترجمه‌های خود پرداخت و گفت: در این ترجمه که حاصل یک دهه مطالعه و پژوهش است تلاش کردم تا آنجا که ممکن است قوافی، سجع ها و آرایه های ادبی به زبان انگلیسی منتقل شود.»
به گزارش خبرنگار ایبنا، با گذشت بیش از 370 سال از اولین ترجمه لاتین گلستان سعدی، این کتاب را که توسط عبدالمحمود رضوانی و با همکاری کارگروه تخصصی کاووس حسن‌لی، محمدیوسف نیری، فریده پورگیو و مصطفی ندیم به سرویراستاری زینب دهقانی انجام شده می‌توان علمی‌ترین ترجمه گلستان سعدی دانست.
چهارشنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۷ - ۱۶:۱۵
نظر شما