به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دومین نشست از سلسله نشست‌های نقد آگاهانه کتاب (ناک) عصر امروز دوشنبه (3 اردیبهشت‌ماه) که به همت گروه یادگیری فناورانه دانشکده علوم تربیتی شهید بهشتی و با همکاری خانه‌کتاب برگزار می‌شود، به نقد و بررسی کتاب «فهم واقعیت افزوده: مفاهیم و کاربردها» نوشته آلن کریگ اختصاص داشت که با حضور پرستو علیخانی، راضیه شاهوردی، مرتضی رضایی‌زاده و مجتبی وحیدی برگزار شد.
 
شاهوردی در این نشست با بیان اینکه سه دیدگاه ابزاری، زمینه‌ای و پیدایش‌گرایانه نسبت به فناوری وجود دارد، گفت: نویسنده این کتاب نسبت به واقعیت افزوده دیدگاه پیدایش‌گرایانه دارد. کتاب نیز حاوی ویژگی‌های مثبت و منفی‌ است که می‌توان درباره آن سخن گفت. به‌طور مثال یکی از عوامل مرتبط با جذابیت کتاب موضوع چندرسانه‌ای بودن آن است به‌طوری که نکاتی را که خواننده به صورت متن قادر به درک آن نیست در قالب لینک کمکی در انتهای پاراگراف قرار داده شده است.
 
وی ادامه داد: نویسنده در این کتاب به موضوع چرایی، چیستی و چگونگی واقعیت افزوده پرداخته اما در هر فصل نتیجه‌گیری بیان نمی‌شود و این موضوع باعث سردرگمی خواننده می‌شود. از سوی دیگر با اینکه نویسنده مفاهیم را به‌خوبی شرح می‌دهد اما به‌دلیل همپوشانی مباحث کتاب در فصل‌های دوم، چهارم و پنجم امکان ادغام آن‌ها در یک فصل فراهم بوده است.
 
به گفته این دانشجوی دکتری، نویسنده تجربه عملی و دانشی قوی‌ای نسبت به فناوری واقعیت مجازی و واقعیت افزوده دارد به‌طوری که با افراد برجسته این حوزه مانند میلگرام، آزوما و ... همکاری علمی داشته است.
 
شاهوردی با بیان اینکه کتاب در پاسخ به تقاضای اجتماعی و در ادامه کتابی با موضوع واقعیت مجازی حاصل کار دیگر نویسنده تهیه شده عنوان کرد: از آنجایی که فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده موازی با یکدیگر حرکت می‌کنند و فهم هریک از این دو به فهم دیگری نیازمند است تسلط نویسنده به هر دو کتاب مزیت بسیار مهمی است و بر غنی‌تر شدن آن افزوده است.
 
این پژوهشگر با اشاره به دیدگاه نویسنده نسبت به فناوری آن را یکی از نکات مثبت کتاب عنوان کرد و افزود: کتاب واقعیت افزوده را صرفاً یک فناوری یا ابزار در نظر نمی‌گیرد بلکه آن را رسانه‌ای برای ارتقای یادگیری و اهداف دیگر می‌داند.
 
وی با بیان اینکه مخاطبان عام نیز امکان مطالعه این اثر را دارند توضیح داد: با وجودی که کتاب حاضر در درجه اول برای جامعه مهندسی نوشته شده اما بسیاری مفاهیم آن به‌گونه‌ای شرح و بسط داده شده که مخاطب عام می‌تواند از آن استفاده کند. علاوه بر این در فصولی از کتاب که نویسنده انواع سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مرتبط با این فناوری را مطرح می‌کند گزینه‌های متعددی را در مقابل خواننده می‌گذارد و تمام مزایا و معایب آن را شرح می‌دهد.
 
شاهوردی در بخش دیگری از سخنانش به نقاط منفی کتاب اشاره کرد و گفت: با توجه به ساختار موضوعی کتاب انتظار می‌رفت همچنان که نویسنده فصلی را به‌طور اختصاصی به بیان موضوع تعامل در واقعیت افزوده پرداخته فصلی را نیز به بیان ارزیابی اپلیکیشن‌های این حوزه اختصاص دهد.
 
به گفته این دانشجوی دکتری، توضیح و نگاه محدود نویسنده نسبت به کاربردهای واقعیت افزوده از دیگر نقاط ضعف کتاب است به گونه‌ای که این فناوری را محدود به حوزه‌های علوم، مهندسی، ارتش، پزشکی، هنر، تبلیغات، سرگرمی و آموزش می‌داند.
 
علیخانی در این نشست توضیحاتی را درباره کتاب ارائه کرد و گفت: فناوری واقعیت افزوده امکان پوشش اطلاعات دیجیتال در دنیای واقعی یا فیزیکی را فراهم می‌آورد این اطلاعات می‌تواند شامل اطلاعات شنوایی، بویایی، چشایی و یا لامسه باشد. بسیاری از افراد برای نخستین بار که با مفهوم این فناوری روبه‌رو می‌شوند به اشتباه از سیستم مکان‌یاب جغرافیایی یاد می‌کنند. این در حالی است که این افراد در راستای کمک به واقعیت افزوده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
 
وی ادامه داد: نویسنده در کتاب به دنبال این است که ادبیات فناوری واقعیت افزوده را شرح داده و چشم‌اندازی از آن در فصل‌های نخستین کتاب ارائه کند. در فصل سوم اثر درباره نرم‌افزارهای مورد نیاز برای واقعیت افزوده سخن گفته می‌شود و نمایشگرها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای این فناوری مورد بررسی قرار می‌گیرند.
 
علیخانی با طرح این سئوال که سیستم واقعیت افزوده چگونه کار می‌کند، عنوان کرد: حسگرها یکی از عناصر این سیستم هستند که در راستای تشخیص موقعیت دنیای فیزیکی مورد استفاده قرار می‌گیرند و شامل انواع سنسورهای مختص ردیابی، سنسورهای مربوط به گردآوری اطلاعات محیطی و سنسورهای مربوط به جمع‌آوری ورودی‌هایی است که از کاربرد به دست می‌آید.
 
به گفته این دانشجوی دکتری، پردازنده‌ها نیز یکی دیگر از اجزای سیستم واقعیت افزوده است که به منظور ارزیابی و پردازش داده‌هایی که از طریق حس‌گرها دریافت می‌شود مورد استفاده قرار می‌گیرند. به‌طور کلی پردازنده جزء بسیار مهمی محسوب می‌شود که اطلاعات را از حس‌گر دریافت می‌کند. دستورالعمل‌هایی روی اطلاعات اجرا می‌کند و در نهایت با ارسال سیگنال‌های محرک اصلی نمایشگر به‌حساب می‌آید.
 
وی با اشاره به چگونگی کارکرد نمایشگرها نیز بیان کرد: این ابزار به منظور ایجاد تصور و درکی از دنیای واقعی و مجازی استفاده می‌شود. بنابراین در فناوری واقعیت افزوده نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین تلفن‌های همراه می‌تواند بستر خوبی برای بهره‌برداری از واقعیت افزوده باشد.
 
علیخانی با اشاره به مباحث مرتبط به فصل چهارم کتاب توضیح داد: در این فصل نرم‌افزارهای موردنیاز واقعیت افزوده معرفی شده و برخی نرم‌افزارهایی که محتوای واقعیت افزوده را شکل می‌دهند بررسی می‌شوند. بحث محتوا به این دلیل مهم است که اگر به درستی انتخاب نشود و هدفمند نباشد تنها کارکرد این نرم‌افزارها جنبه سرگرمی خواهد بود.
 
به گفته این دانشجوی دکتری، در فصل ششم کتاب نیز انواع تعامل در واقعیت افزوده مورد توجه قرار می‌گیرد چراکه در این فناوری تعامل میان دنیای واقعی و مجازی را داریم و کاربر می‌تواند با سایر کاربران دیگر به‌صورت چهره‌به‌چهره و از راه دور ارتباط داشته باشد.
 
وی با اشاره به اینکه موضوع موبایل و واقعیت افزوده در فصل هفتم کتاب بررسی می‌شود عنوان کرد: همچنین در فصل هشتم درباره کاربردهای واقعیت افزوده و نرم‌افزارهای این حوزه به ویژه برای حوزه‌هایی چون آموزش، پزشکی و تبلیغات سخن گفته می‌شود. در فصل نهم نیز درباره آینده فناوری واقعیت افزوده صحبت شده و تاکید می‌شود که چگونه حتی مردم عادی هم قادر به ساختن و استفاده از این فناوری هستند.
 
علیخانی در بخش پایانی سخنانش با بیان اینکه فناوری واقعیت افزوده در چشم‌انداز خود به‌سوی لنزهای تعاملی روی چشم حرکت می‌کند، گفت: این فناوری می‌تواند برای کسانی که ناتوانی اجتماعی دارند در حوزه آموزشی کارکرد مثبتی داشته باشد به‌طور مثال در حوزه آموزش با استفاده از این فناوری می‌توان نرم‌افزاری را برای نابینایان طراحی کرد.
  وحیدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز در ادامه این نشست با بیان اینکه کتاب حاضر را می‌توان از آثار جذاب در حوزه واقعیت افزوده دانست گفت: با این وجود کتاب نمی‌تواند بحث توسعه اپلیکیشن‌ها، بازی‌ها و نرم‌افزارهای این حوزه را به‌خوبی بیان کند و انتظارات مخاطب را برآورده سازد. چراکه این نرم‌افزارها محدودیت‌های جدی‌ را ایجاد می‌کنند.
 
وی یادآور شد: از این نظر تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار داریم. اما نقطه امید‌بخش این است که طی سال‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی صورت‌گرفته و اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهایی تولید می‌شود که کم‌هزینه بوده و محدودیت‌های کمتری دارد. با این وجود باید تعامل بیشتری بین صاحبنظران رشته کامپیوتر و یادگیری به‌وجود بیاید تا توسعه اپلیکیشن‌ها ادامه پیدا کند.
  رضایی‌زاده نیز در بخش پایانی نشست با بیان اینکه اگر از فناوری‌های روز فاصله بگیریم نتیجه عقب‌ماندگی خودمان است گفت: باید سعی کنیم فعالیت‌های میان‌رشته‌ای را تقویت کنیم.
 
وی با اشاره به نقدهای وارده به کتاب حاضر گفت: در بخشی از کتاب نقدهای مرتبط به فناوری واقعیت افزوده آمده است و نویسنده بیان می‌کند که به ابزارهای حاصل از این فناوری انتقاد دارد در حالی که خود فناوری واقعیت افزوده هم نقدهایی دارد و ما نباید چشممان را کورکورانه رو به این فناوری ببندیم به‌طور مثال در حوزه ایمنی کاربران و امنیت نقدهای زیادی به فناوری واقعیت افزوده وارد است.
 
وی با تاکید بر اینکه همواره باید جنبه منفعتی علم را در نظر داشته باشیم افزود: نباید تنها به بیان مبانی نظری اکتفا کنیم چراکه این فناوری جذابی است و امروز حتی کاربران عادی نیز می‌توانند فناوری واقعیت افزوده را بسازند. اما این کتاب خودش را در دام نظریات محصور کرده و بهتر بود نحوه ساخت فناوری واقعیت افزوده را برای مخاطبان عادی نیز شرح می‌داد.
 
رضایی‌زاده در پایان گفت: دانشجویان رشته آموزش در ایران باید نقش خود را در طراحی نرم‌افزارهای حوزه یادگیری جدی بگیرند چراکه امروز اغلب نرم‌افزارهایی که در حوزه آموزش ساخته می‌شود به‌طور مثال نرم‌افزارهای کتاب‌های درسی ابتدایی بر مبنای اصول تعلیم و تربیت نیست.