به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، حضرت محمد (ص) در روز ۲۷ ماه رجب ۴۰ عام‌الفیل، (سال ۱۳ پیش از هجرت) مبعوث شد. البته در پاره‌ای از روایات شیعه نیز بعثت آن حضرت در ماه رمضان ذکر شده، مانند روایت «عیون‌الاخبار» شیخ صدوق: «وقتی شخصی به نام فضل از امام رضا می‌پرسد که چرا روزه فقط در ماه مبارک رمضان فرض شد و در سایر ماه‌ها فرض نشد؟ در پاسخ او گفت: «لان شهر رمضان هو الشهر الذی انزل الله تعالی فیه القرآن...» تا آنجا که گفت: «... و فیه نبی محمد صلی الله علیه و آله‌» یعنی بدان جهت که ماه رمضان همان ماهی است که خدا قرآن را در آن نازل فرمود و همان ماهی است که محمد در آن به نبوت برانگیخته شد که چون مخالف با روایات دیگر شیعه در این‌باره بوده است؛ محمدتقی مجلسی احتمال تقیه در آن داده که باید حمل بر برخی معانی دیگری جز معنای بعثت اصطلاحی شود، زیرا تاریخ بیست و هفتم ماه رجب به نظر او نزد علمای امامیه مورد اتفاق و اجماع بوده و گفته است: «... و علیه اتفاق‌الامامیة‌.» (فرهنگنامه معین ج ۴). نزد اهل سنت تاریخ دقیق بعثت پیامبر اسلام مشخص نیست؛ برخی معتقدند که این واقعه در شب ۲۱ ماه رمضان بوده‌ است.
 
یکی از آثار پژوهشی که با محوریت سیره پیامبر گرامی اسلام تدوین شده و همزمان با عید سعید مبعث از سوی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی راهی بازار نشر می‌شود، کتاب «السیرة‌العملیه لنبی المصطفی (ص)» اثر محمدحسن زُبَری قائنی، مدیر گروه حدیث‌پژوهی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است. همزمان با سالروز عید مبعث رسول اکرم (ص)، این پژوهشگر در گفت‌وگو با ایبنا، ضمن معرفی کتاب حاضر و دیگر آثار پژوهشی با موضوع سیره پیامبر در بنیاد پژوهش‌های اسلامی، به اهمیت الگوگیری از پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در تمام شئون و انجام پژوهش و نگارش آثاری درباره سیره و زندگانی پیامبر گرامی اسلام، اشاره کرده است.
 
وی گفت: قال‌الله تبارک و تعالی: لقد کان لکم فی رسول الله أَسوة حسنة (احزاب/ 21) قطعاً برای شما رسول خدا سرمشقی نیکو و عالی است»، لذا اقتدا و پیروی به سبک و روش پیامبر (ص) از زندگی، بهترین سرمشق است. مقام معظم رهبری در تاریخ 22 مهر 1391 در جمع جوانان در تبیین اهمیت موضوع تمدن نوین می‌فرمایند که این موضوع دو بخش دارد: 1ـ بخش ابزاری که شامل ارزش‌هایی است مانند علم، اختراع، صنعت، اقتدار سیاسی و نظامی و اعتبار بین‌المللی و 2 ـ بخش اصلی که همان سبک زندگی است، مانند سبک ازدواج، رفتار با خانواده و رفتارهای شخصی همچون نظافت، خوراک و آراستگی و سبک رفتار در فعالیت‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و ورزشی و سبک رفتار با دیگران مانند رئیس، همسایه، دوست، بیگانه و غیره.
 
زُبَری ادامه داد: در تمام فعالیت‌های فوق می‌توان از رسول خدا (ص) و ائمه‌اطهار الگو گرفت. رفتار پیامبران، امامان، رهبران، علما، دانشمندان، سیاستمداران و قهرمانان، تأثیر فراوانی بر انتخاب سبک زندگی و تغییر در اصلح آن دارد. افراد جامعه به‌ویژه از سال‌های کودکی تا جوانی، کسانی را برای خود برمی‌گزینند و الگوی زندگی او را مبنای زندگی آرمانی خود قرار می‌دهند. از این‌رو، ارائه الگوهای رفتاری درست و مبتنی بر ارزش‌های الهی و انسانی، زیربنای ایجاد سبک زندگی دینی است. این مرحله اول است، اما مرحله دوم سبک زندگی در زمینه‌های مختلف فردی و اجتماعی است.
 
مدیر گروه حدیث‌پژوهی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، افزود: اسلام در همه زمینه‌های اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی، علمی، عبادتی و اعتقادی الگو دارد. از همان سال‌های اولیه خلقت که زمان حضرت آدم بود، فرزندان او از آدم (ع) الگو می‌گرفتند و مردم زمان حضرت ابراهیم و عیسی (ع) و پیامبران دیگر نیز به آن‌ها اقتدا می‌‌کردند و در زندگی خود از رفتارهای این پیامبران الهی الگو برمی‌داشتند؛ اسلام که آمد پیامبر خدا (ص) طبق آیات قرآن که نازل می‌شد می‌فرمود اینها دستورات خداست و به آن‌ها عمل نمائید تا این‌که این آیه نازل شد: «لقد کان لکم فی رسول‌اللّه اسوة حسنة لمن کان یرجوا اللّه و الیوم الأخر و ذکر اللّه کثیرا».
 
وی اظهار کرد: در زمان‌های اولیه صدر اسلام، بزرگان و حدیث‌شناسان و مفسران به سیره‌نویسی روی‌ آوردند. امام زین‌العابدین (ع)، درباره سیره حضرت علی (ع) مطالبی را به مردم گوشزد می‌‌کرد و امام حسن (ع) می‌فرماید خلیفه کسی است که به سیره پیامبر (ص) رفتار کند و یا امام حسین (ع) فرمود که می‌خواهم امر به معروف نمایم و به سیره جدم رسول خدا رفتار نمایم. حتی خود پیامبر (ص) می‌فرماید: «خیر السنن سنة محمد (ص)؛ بهترین سنت، سنت محمد است». حضرت علی (ع) نیز در نهج‌البلاغه فرمود: «به روش پیامبر است اقتدا کنید، چراکه بهترین روش است. سنت و راه و رسم او را در پیش بگیرید، چراکه راهبَر‌ترین سنت‌هاست». سیره‌نویسی از دیرباز مرسوم بوده، مانند سیره صلبی (سیره نبوی) ابن‌ کثیر و سیره نبوی ابن هشام. در سال‌های اخیر هم سیره‌نویسی باب شده مانند سیره رسول الله  از آغاز تا هجرت و سیره نبوی دلشاد و سیره پیامبر استاد ری‌شهری.
 
این نویسنده و پژوهشگر حوزه دین، گفت: گروه حدیث‌پژوهشی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس، از سال 1363 کتاب‌های متعددی را تحقیق، تصحیح، تألیف و ترجمه کرده که از آن‌جمله «سنن النبی (ص)» در 10 مجلد مجموعه‌ای از روایات پیامبرگرامی اسلام از صلاة تا حج و جهاد تا دیات. در این مجموعه 20 هزار روایت از پیامبر گرامی اسلام از منابع شیعه و اهل سنت نقل شده است. همچنین مجموعه دیگری به نام «موسوعة الحدیث النبوی عقیدة و شریعة و خُلقا» در10 جلد که بیش از 28 هزار روایت از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است. در این مجموعه آنچه روایات پیامبر گرامی اسلام مربوط به توحید، نبوت، عدل، امامت و معاد و همچنین نماز، روزه، حج و زکاة، خمس، نکاح و قصاص آمده است.
 
زُبَری افزود: دو جلد این مجموعه هم ویژه اخلاق پیامبر گرامی اسلام و دستورات آن حضرت است که در این دو جلد، 32 باب راجع به اخلاق از جمله حُسن خلق، مفهوم برادری، اخلاق در خانواده و اجتماع و اخلاق در سفر و همچنین وصایای پیامبر گرامی اسلام راجع‌‌ به اخلاق به اهل‌بیت خود تا بعضی از خواص مانند ابوذر و سلمان و مقداد و بلال و دیگر اصحاب. کتابی هم اخیراً در سه جلد با عنوان «السیرة‌العلمیّه لنبی المصطفی (ص) شامل مجموعه راه و روش علمی پیامبر خدا (ص) به چاپ رسیده که در جلد اول، سیره اخلاقی پیامبر مانند اخلاق ذاتی، اجتماعی و خانوادگی بیان شده است. از جمله مواردی که در سیره روش ذاتی بیان شده می‌توان به متواضع‌بودن، زهد، سکوت، تبسم، عزت‌نفس، حیاء و همچنین راه و روش پیامبر در خوردن و آشامیدن و نظافت و لباس پوشیدن اشاره کرد.
 
وی در ادامه بیان کرد: فصل دوم که سیره اجتماعی است، چند بخش دارد، ازجمله ادب و اخلاق قرآنی داشتن، حلم و صبر و عفو داشتن، امین بودن و با مردم با مدارا زندگی کردن و یا حق مظلوم را از ظالم گرفتن و به تعهدات خود عمل کردن و بزرگترها و اهل فضل را گرامی داشتن و همچنین آداب جلوس و مجالسه را رعایت کردن و به عیادت بیماران رفتن و مهمان را گرامی داشتن. فصل سوم با محوریت سیره و روش خانوادگی، به خانواده و مهریه و آنچه مربوط به ازدواج است از قبیل ولیمه دادن و شاد بودن و آداب ازدواج و چگونه با همسر زندگی کردن از قبیل موعظه، تعلیم و تربیت، عدالت، محبت و کردن و با عطوفت و مهربانی زندگی کردن، پرداخته است.
 
مدیر گروه حدیث‌پژوهی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، گفت: در جلد دوم این کتاب، سیره عملی اقتصادی پیامبر گرامی اسلام بیان شده که شامل 19 موضوع از کسب حلال و تجارت و آداب تجارت و راه و روش بیع تا رعایت حقوق دیگران در کسب و تجارت و پرهیز از اسراف و تبذیر و اجتناب‌ از معاملات ربوی و احتکار، برخورد خوب با مشتری، ادای به موقع دِین و قرض و رعایت عدالت در تقسیم اموال. همچنین نصیحت پیامبر به گردآورندگان زکات و خمس و اینکه جنسی را که برای خمس و زکات می‌دهند از بهترین جنس بدهند و رعایت نکات مهم راجع به خریدار و فروشنده. در همین جلد راجع به سیاست و اداره جامعه نیز بحث شده که بحث سیره سیاسی والای پیامبر (ص) مشتمل بر 24 موضوع مانند رعایت شئون دولت و تقسیم وظائف اداری و سفارشات پیامبر (ص) به سفیران و مبلغان خود در مناطق و کشورهای مختلف و اهتمام به بنای مساجد در مناطق مختلف و بلاد اسلامی همچنین احترام (تکریم شعر) و مداحی مادامی که مردم را به هدایت دعوت می‌کنند.
 
زُبَری ادامه داد: تشکیل مجامع و شوراهای حل اختلاف بین کسانی که نزاع می‌کنند و اجرای حدود در بلاد اسلامی، امر و نهی و اخطار به کسانی که تعرض به بلاد مسلمین دارند و جلوگیری از خونریزی، کمک به نیازمندان جامعه در حکومت اسلامی، پاشیدن بذر محبت بجای بذر اختلاف در بلاد اسلامی و تعامل با تمام ادیان حتی نصاری و مجوس اما اجتناب و مواظبت از کید و مکر آن‌ها، شجاع‌بودن در برابر مشرکین و کفار به‌ویژه سران آن‌ها و تجلیل و تعظیم از مجاهدین و انصار و دعوت قبائل به اسلام نیز از دیگر مواردی است که در این جلد از کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.
 


این نویسنده و پژوهشگر حوزه دین، اظهار کرد: در جلد سوم کتاب نیز مباحث مرتبط با عبادات پیامبر (ص) از قبیل وضو، تیمم، غسل، اذان و اقامه، آموزش نماز، اهمیت نماز و روزه و احکام مربوط به آن که عملی انجام می‌دادند، ارائه شده است.
 
مدیر گروه حدیث‌پژوهی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی در پایان گفت: در این سه جلد، بیش از هفت هزار روایت عملی پیامبر (ص) نقل شده است. امیدوارم به این دستورات عمل شود تا رستگار شویم، چون بهترین راه و روش، راه و روش پیامبر گرامی اسلام است.