خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)_حامد زارع:اکبر هاشمی بهرمانی، که با نام پرطمطراق رفسنجانی شناخته می شود، یک سال پس از درگذشتش همچنان به عنوان یکی از پرنفوذترین شخصیت‌های سیاسی تاریخ جمهوری اسلامی شناخته می شود. مردی که مخالفان و هوادارنش علاقه دارند ردپای او را در کانونی ترین حوادث چهل سال اخیر ایران ببینند و در نقد و ستایش او بنویسند.

هاشمی در دوران پیش از انقلاب و در طول نهضت آیت الله خمینی به صورت یک عضو فعال و همیشه در صحنه حضور داشت. هاشمی یک مبارز انقلابی استثنائی بود. بر خلاف دیگر مبارزین انقلابی به فقر تشبه نمی‌کرد و زهد را مایه فخر نمی‌دانست. با اینکه هوادار نهضت و دانش آموخته حوزه علمیه قم بود، اما اهل معامله با ثروت خانوادگی و ازدیاد سرمایه خودش بود. با اینکه اهل مبارزه با رژیم شاه بود، اما از فرصت دنیادیدگی و سفرهای طولانی مدت به کشورهای پیشرفته‌ای نظیر آمریکا و ژاپن نیز نمی‌گذشت.

این شخصیت هاشمی رفسنجانی که همزمان پای ثابت جنگ و مجادله با نظام شاه و همچنین حساسیت درباره جهان اطراف خود بود، باعث شد یکی از عمل گرا‌ترین و توسعه طلب‌ترین دیدگاه‌های اسلامی در قالب شخصیت سیاسی هاشمی رفسنجانی متبلور شود. او که در دوران تلاش برای تاسیس نظام اسلامی در پی به چالش کشیدن استعمار به پیش قراولی آمریکا بود، در دوره استقرار نظام اسلامی در پی آغاز گفت‌و‌گوی مسالمت آمیز با غرب با حذف شعار مرگ بر آمریکا بوده است.

هاشمی رفسنجانی در اوج فعالیت سیاسی، فعلیت تالیفی خود را نیز پی‌گرفت. اگر چه او همانند بقیه سیاست مداران ایرانی کتاب‌هایی دارد که بیش از آنکه حاصل تحقیق و تالیف شخص خودش باشد، حاصل گردآوری اطرافیان او بوده است، اما در برهه‌هایی از از زندگی شخصی خویش کوشیده است تا به ترجمه و تحقیق روی آورد. او ابتدا کتابی از سفیر اردن در تهران درباره فلسطین ترجمه می‌کند و چند سال بعد با استفاده از منابع کتابخانه مجلس شورای ملی، کتابی درباره امیرکبیر می‌نویسد.


سپس در طول دوران زندان به مطالعه و تحقیق درباره تفسیر قرآن روی می‌آورد و حاصل آن را در تفسیر راهنما به کار می‌بندد. کتاب‌هایی دیگری در زمینه فرهنگ اسلامی نیز در کارنامه هاشمی رفسنجانی وجود دارد. اما بی‌تردید مهمترین درخشش‌های کارنامه تالیفی هاشمی رفسنجانی ناظر به روزنوشت‌ها و خاطرات اوست. خاطراتی که در آن دیدگاه‌های او نیز نهفته است و بر اساس آن خاطرات و دیدگاه‌ها و همچنین سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های او چندین کتاب مستقل نوشته شده‌است.

از جمله آثار دیگری که در ارتباط با هاشمی رفسنجانی نوشته و جمع آوری شده است باید به متن کامل خطبه‌های نماز جمعه، مصاحبه‌ها، سخنرانی‌ها و نطق‌های پیش از دستورش در مجلس اشاره کرد که همه آن‌ها به صورت کتاب‌های جداگانه منتشر شده‌است. اما هیچکدام از این آثار نمی‌تواند ارزش و اهمیت خاطرات او را داشته باشد. عادت به ثبت وقایع به شکل یادداشت‌های روزانه، یکی از عادات قدیمی هاشمی رفسنجانی بوده است. یادداشت‌های که از سال 1360 و در زمان ریاست او بر مجلس شورای اسلامی تا زمان مرگ نابهنگامش در دی ماه 1395 و به مدت 35 سال تداوم داشت و او را تبدیل به سیاست نامه‌نویس جمهوری اسلامی کرد.