به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «تجارت غیرقانونی: قاچاق گندم در سرحدات غربی (1324 - 1304ه.ش)» تالیف زهرا شریف‌کاظمی است. مولف با تکیه بر اسناد در صدد است تا به دلایل تاریخی چرایی قاچاق گندم از ایران به عراق بپردازد.
در مقدمه کتاب در شرح قاجاق در ایران عصر پهلوی نخست آمده است: «چرا تجارت غیرقانونی به ویژه گندم در مرز ایران و عراق در سال‌های 1304 تا 1324 تداوم یافت؟ و اینکه چه عواملی در شکل‌گیری قاچاق گندم نقش داشتند؟ گندم از چه مسیری و چگونه قاچاق می‌شده است؟ دولت برای ممانعت از این روند چه راهکارها یا راهکارهایی ارائه کرده است؟ پیامدهای عملکرد دولت در کاهش قاچاق گندم چه بود؟
برای پاسخگویی به پرسش‌های فوق این کتاب با نگاهی آسیب‌شناسانه به بررسی تحلیلی قاچاق و وضع قوانین و مقررات برای جلوگیری از آن پرداخته و از زوایایی چند به بررسی علل آن همت گماشته است. بنابراین فرضیه‌های پژوهش مبتنی بر این است که اقدامات دولت برای جلوگیری از قاچاق به طور عام و قاچاق گندم به طور خاص قبل از مشروطیت یا نظامنامه و بعد از آن از طریق تعرفه‌ها و تدوین مقررات از طریق مجلس شورای ملی و بعدها پس از شکل‌گیری سازمان‌ها و نهادها و تخصصی شدن وظایف آنها از طریق تصویب نامه‌ها و مقررات درون نهادی صورت می‌گرفته است و تلاش‌های دولت به دلایل مختلف اعم از عدم همکاری لازم توسط دولت عراق، مشکلات داخلی، جنگ جهانی دوم، کسب سود بیشتر تومسط قاچاقچیان و... ناکام می‌ماند.
فقر نبود امکانات برای فعالیت اقتصادی قانونی، مناقشات محلی، تغییر وضعیت معیشتی ایلات، دگرگونی‌های سیاسی- اجتماعی در عراق و جنگ جهانی دوم در شکل‌گیری قاچاق نقش بسزایی داشتند. با توجه به بررسی‌های اسنادی مسیر قاچاق گندم در اغلب موارد از ایران به عراق بوده و به ندرت از عراق به ایران صورت می‌گرفته است. تدوین مقررات و قوانین متمرکز بر مساله قاچاق و عوامل ایجادکننده آن و بودجه برای اداره مستحفظین مرزی، تاسیس ادارات جدید در جهت جلوگیری از قاچاق با گسترش سازمان‌های نهادهای موجود و ... از جمله اقدامات دولت برای رفع این معضل بوده است. اما وضع قوانین و تلاش دولت در اجرایی کردن آن برای حل معضل قاچاق و علی‌الخصوص قاچاق گندم نتوانست کارآمد باشد.
بررسی و تحلیل علل قاچاق و نیز قوانین وضع شده در سال‌های بین 1302 تا 1324 نقطه تمرکز این پژوهش خواهد بود. بنابراین هدف از این پژوهش تنها وقایع‌نگاری رویدادهای ماخوذ از اسناد نیست بلکه می‌کوشد تا با تکیه بر منابع دست اول به شیوه‌ای علمی و بی‌طرفانه با بهره‌گیری از تحولات نظام سیاسی ایران موضوع را دنبال کند.»
کتاب «تجارت غیرقانونی: قاچاق گندم در سرحدات غربی (1324 - 1304 ش.)» تالیف زهرا شریف‌کاظمی در 234 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و به بهای 28 هزار تومان از سوی نشر تاریخ ایران به چاپ رسیده است.
دوشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۶ - ۱۳:۱۳
نظر شما