به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست فناوری نوین در صنعت نشر(کتاب الکترونیک) یکشنبه (17 اردیبهشت ماه) با حضور دکتر علی برزانیان، پژوهشگر دانشگاه STANFORD در سرای اهل قلم دانشگاهی سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست برزانیان به بررسی مراحل چاپ قدیمی پرداخت و با تاکید به این موضوع که صنعت چاپ قدیمی بسیار پرزحمت و پرهزینه‌تر از چاپ دیجیتال است، چاپخانه‌ها و افراد را به استفاده از فناوری‌های نوین ترغیب کرد.

وی گفت: صنعت چاپ قدیمی با هزینه بالا برای چاپخانه‌ها همراه بوده که افراد هم از نظر مالی و هم از نظر زمانی متحمل هزینه‌ای بالا نسبت به فناوری دیجیتالی می‌شدند. در زمان انقلاب تکنولوژی در کشور آمریکا تبادل نظر‌های بسیاری بین افراد انجام می‌شد که همین تبادل نظر‌ها زمینه پیشرفت آنان را در این صنعت فراهم ساخت تا جایی‌که در سال 1983 اولین کتاب‌های دیجیتال از شرکت Dahigran تولید شد.

وی افزود: اسکنرها اولین و از مهم‌ترین دستگاه‌های پیشرفت کتاب الکترونیک است و بعد از آن Scitex در مرحله دوم قرار دارد و در نهایت فتوشاپ گوی سبقت را نسبت به دو صنعت پیشین ربود و به پیشرفت فوق‌العاده‌ای در صنعت چاپ رسید.

به گفته برزانیان، تولید کتاب‌های الکترونیکی از سال 1971 بود که از کیفیت بسیار پایینی برخوردار بودند اما علت اصلی تولید این کتاب‌ها در آمریکا نسبت به کتاب‌های چاپی، دارا بودن فضای حافظه بیشتر کتاب‌های الکترونیک نسبت به کتاب‌های چاپی است.

وی در ادامه سخنانش در مورد مزیت کتاب‌های الکترونیک تأکید کرد: قابل انتخاب بودن متن‌ها یا کلمات از این کتاب‌ها، نوعی انقلاب در خواندن و مطالعه افراد به‌وجود آورد. با این امکان افراد می‌توانند عبارت موردنظر خود را به‌صورت مستقیم و بدون اتلاف وقت به عبارت جستجو شده دسترسی یابند. دقت بالای این کتا‌ب‌ها از دیگر مزیت‌هایی بود که برزانیان در این نشست خاطرنشان کرد.

پژوهشگر دانشگاه استنفورد اظهار کرد: کیفیت تصویر کتاب‌های دیجیتال و الکترونیک نسبت به کتاب‌های چاپی و کتاب‌های PDF از سطح بسیار بالایی برخوردار است. تبدیل گفتار به نوشتار و همچنین تبدیل نوشتار به گفتار از دیگر مزایای کتاب‌های الکترونیک نسبت به کتاب‌های چاپی است که این ویژگی برای نابینایان و کودکان می‌تواند بسیار سودمند باشد.

برزانیان در ادامه نشست با اشاره به وضعیت کتابخانه دیجیتال گفت: در بسیاری از مکان‌های دنیا می‌توان به کتاب‌های دیجیتال وصل شد و روزی خواهد رسید که این کتابخانه‌ها را در گوشی تلفن همراه خود خواهید داشت.
 
برزانیان تاکید کرد: کتاب‌های الکترونیک در بازیابی مطالب کمک شایانی به افراد می‌کند همچنین افرادی که دارای ضعف بینایی باشند با بزرگ و کوچک کردن متن تصویر می‌توان به‌راحتی به مطالعه پرداخت.

وضعیت کتاب‌های دیجیتال در ایران

برزانیان درباره کتاب‌های الکترونیک در ایران گفت: متاسفانه بیشتر کتاب‌ها در ایران به صورت PDF است و از قابلیت انتخاب برخوردار نیستند برای حل این مشکل کتاب‌های داخل ایران باید از حالت تصویر خارج و به Text تبدیل شوند و این موضوع منوط به سیر مراحل تخصصی در صنعت چاپ الکترونیکی است.

پژوهشگر دانشگاه استنفورد گفت: 60 تا 70درصد کتاب‌های ایران فقط کپی کاغذی است که به صورت اسکن شده درآمدند. لذا قابل ذکر است در سال‌های اخیر کتاب‌هایی که به صورت الکترونیک در آمدند قابلیت Selectable را دارند و این خبر نقطه مثبتی در پیشرفت ایران نسبت به این فناوری است اما باید یادآور شد که هنوز فاصله بسیاری با کشورهای پیشرفته داریم.

برزانیان اظهار کرد: کتاب‌های الکترونیک نسبت به کتاب‌های چاپی سبقت گرفتند و امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته در کنار هر کتاب درسی یک کتاب الکترونیک هم وجود دارد.

وی درباره سرعت کپی‌برداری از کتاب‌های الکترونیکی عنوان کرد: با استفاده از Sharing کتاب‌های الکترونیک می‌توان در پیشبرد امنیت مدارکی که به صورت الکترونیکی در آمدند اقدام کرد.

در پایان نشست دکتر برزانیان با اشاره به این موضوع که با ورود کتاب‌های الکترونیک در نهایت ارزش‌ کتاب‌های چاپی از بین نخواهد رفت و همچنان می‌توان در سرانه مطالعه افراد به کتاب‌های چاپی اهمیت ویژه‌ای قائل شد.