مرتضی هاشمیپور، نویسنده و مترجم در یادداشتی که به مناسبت سوم مهرماه زادروز دکتر محمدعلی اسلامیندوشن در اختیار خبرگزاری کتاب ایران قرار داده از استادی مینویسد که همواره در آثارش از دغدغههایش درباره ایران میگوید.
در حدود هفتاد سال تکاپوی قلمی، دکتر اسلامی ندوشن خواننده خود را به درک تاریخ ایران و اهمیت کهنسالی میهن خود فرا میخواند. در نظر او مردم امروز ایران دو وظیفة خطیر برعهده دارند: یکی فهم و اعتنا به میراث گرانباری که از گذشتگان رسیده است و دیگر وظیفه در قبال آیندگان.
دکتر اسلامی ندوشن خواننده خود را وطندوست میکند، به اخلاق فرامیخواند و در عین حال با واقعیت روبهرو میکند. خواننده آثار او به هیچ وجه با مفهوم وطنپرستی رمانتیک و احساسی یا حتی ناسیونالیسم کور مواجه نیست. بر عکس میهندوستیای خردمندانه همراه با احساس مسئولیت در قبال آن در نوشتههای دکتر اسلامی ندوشن تبیین میشود.
در مقدمهای که در سال 1386 بر کتاب ایران را از یاد نبریم نوشته است، مینویسد: «چند سال پیش از مازندران به تهران بازمیگشتم. برحسب اتفاق، در اتومبیل با جوانی همسفر شدم. ضمن صحبت گفت: من در زمان جنگ ایران و عراق، مسئول روابط عمومی جنگ در فکه بودم. بچههای ما کتاب « ایران را از یاد نبریم» میخواندند تا روحیه بگیرید و بهتر بجنگد.»
نگرش وسیع همراه با تحلیل مسائل به دکتر اسلامی ندوشن امکان داده است که آثاری متنوع با موضوعاتی گوناگون پدید آورد. سفرنامههای کارنامه سفر چین، آزادی مجسمه، صفیر سیمرغ خواننده علاقهمند را به شهرها و کشورهایی میبرد که خود دیده است. روزها زندگینامه دکتر اسلامی ندوشن است به قلم خودشان. نویسنده سرگذشت خود را از چهار سالگی بازگو میکند و تا به حال چهار جلد آن منتشر شده است.
نقد ادبی، ادبیات تطبیقی، نمایشنامه و ترجمه نیز در کارنامه ایشان دیده میشود. نثر روان و خوشخوان از امتیازهای مجموعه آثار ایشان است. گاه بخشی از مقالههای او در خاطرم میگذرد و موجب تسلی و مقاومت در برابر دشواریها میشود. در مقالهای با نام «ایران را از یاد نبریم» در سال 1339 نوشتهاست: «من در قعر ضمیر خود احساسی دارم، چون گواهی گوارا و مبهمی که گاهگاه بر دل میگذرد، و آن اینست که رسالت ایران به پایان نرسیده است، و شکوه و خرمی او باز خواهد گشت. من یقین دارم که ایران میتواند قد راست کند، کشوری نامآور و زیبا و سعادتمند گردد، و آنگونه که در خور تمدن و فرهنگ و سالخوردگی اوست، نکتههای بسیاری به جهان بیاموزد...»
برای استاد ارجمند دکتر اسلامی ندوشن که با آثارش ایراندوستی و تلاش برای سربلندی ایران را توصیه میکند، سلامتی آرزو داریم.
نظرات