دکتر بهرام عکاشه، پدر علم زلزله‌شناسی ایران به مناسبت «روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی» در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره تولید کتاب در موضوعات تخصصی به‌ویژه زلزله و بلایای طبیعی اظهار کرد: برای من اثبات شده که برخی مترجمان کتابهای تخصصی درصورتی‌که درک صحیحی از مفاهیم تخصصی نداشته باشند، واژه یا واژگان را رها می‌کنند. بنابراین به‌نظر می‌رسد اگر به‌جای ترجمه به تألیف کتاب اقدام کنیم، نویسنده فقط نتایج پژوهش‌های خود یا نتایج دیگر پژوهش‌ها را منعکس می‌کند.
وی افزود: کتابهای تخصصی ما از نظر علمی به‌ویژه در حوزه ترجمه ضعیف هستند، چراکه برخی مترجمان ما در انعکاس کامل اهداف نویسنده اصلی ناتوانند. ترجمه نیازمند تسلط قوی به زبان مبدأ است. متاسفانه بسیاری از اعضای هیات علمی ما به زبان مسلط نیستند. آشنایی دانشجویان کارشناسیارشد و دکترا نیز به زبان انگلیسی در اندازه دانش‌آموزان دبیرستانی است.
عکاشه با اشاره به لزوم توجه به منابع اینترنتی در تولید کتاب ادامه داد: تألیف با استفاده از منابع اینترنتی موجب میشود نویسنده با آزادی بیشتر به تولید کتاب اقدام کند؛ اینترنت گنج است. مولف می‌تواند کتاب خود را با تلفیقی از منابع اینترنتی و تجارب شخصی تولید کند. کتاب باید حداقل براساس هفت منبع شخصی مولف تولید شود، در غیر این‌صورت نویسنده پژوهشگری نخواهیم داشت و در نتیجه مخاطب به محتوای این کتاب اعتماد نخواهد کرد.
رئیس پیشین مرکز زلزله‌شناسی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، با اشاره به لزوم توجه به مقالات علمی گفت: با توجه به انتشار دستاورد‌های علمی روز دنیا در قالب مقالات علمی، به‌نظر می‌رسد که چندان نیازی به انتشار کتاب نداریم. اقتضائات علمی امروز نسبت به گذشته متفاوت شده، به‌طوری که مدرسان دانشگاه می‌توانند با ترجمه چند مقاله از نشریات روز دنیا به تولید جزوه، کتابچه یا کتاب اقدام کنند و برنامه درسی خود را پیش ببرند.
پدر علم زلزله‌شناسی ایران در ادامه با تأکید بر لزوم افزایش فعالیت علمی دانشمندان ایرانی اظهار کرد: پژوهشگران ما اگر در مجلات خارجی 10 مقاله به زبان انگلیسی منتشر می‌کنند در نشریات علمی داخلی باید 100 اثر به چاپ برسانند. این در حالی است که شاهد کاهش انگیزه در دانشجویان کارشناسیارشد و دکترا هستیم که البته شاید به دلیل مشکلات اقتصادی و بیکاری مقطعی باشد. ایمان دارم در آینده در حالی‌که با کاهش آمار دانشجو در مقطع کارشناسی مواجه خواهیم شد، دانشجوی کارشناسیارشد نخواهیم داشت و داوطلبان مقطع دکترا نیز فقط با هدف ارتقای رتبه شغلی به ادامه تحصیل علاقه نشان خواهند داد. حرمت تحصیل کم شده است.
وی افزود: در رشته‌های تخصصی به‌ویژه حوزه زلزله‌شناسی با ترجمه مخالفم و نیازی به تولید کتاب نیز نداریم، چراکه دانشجو با در اختیار داشتن یک منبع چاپی و فیزیکی، از پژوهش در مقالات انگلیسی و زبان‌آموزی فاصله می‌گیرد و راحت‌ترین راه را انتخاب می‌کند. 10 سال است که سردبیری نشریه «زمین و فضا» را بر عهده دارم و انتشار نشریه «فیزیکِ زمین و فضا» که 45 سال پیش در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران پایه‌گذاری و سردبیری کردم همچنان ادامه دارد، ولی دانشجویان ما حتی نشریات علمی را ورق نمی‌زند.
شنبه ۵ دی ۱۳۹۴ - ۱۲:۰۳
نظر شما