کتاب «بررسی روابط ایران و عثمانی از جنگ چالدران تا معاهده صلح قصر شیرین» تالیف مشترک احمد بابایی زارچ و الهام اکبرزاده روابط این دو کشور مسلمان را در دوره صفویان مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد.
نخستین فصل کتاب به بررسی روابط ایران و عثمانی در دوره حکومت شاه اسماعیل اول و مسائل مربوط به چالدران و وضعیت ارتش ایران و روش جنگی ایرانیان میپردازد.
در بخشی از این فصل درباره درفش جنگی صفویان میخوانیم: «درفش ایرانیان مانند درفش نظامیهای فرانسه به شکل مثلث و به رنگهای مختلف و انواع پارچههای گرانقیمت دوخته شده است. این درفش خواه برای سوارهنظام و خواه برای پیادهنظام یکسان است و در روی آنها عبارت شهادتین و یا آیاتی از قرآن مجید و یا شکل ذوالفقار (شمشیر علیبن ابی طالب) و یا شکل شیر و خورشید نقش شده است. یکی از سمتهای مهم ارتش ایران نگهداری پرچم بزرگ است که به وی علمدارباشی میگویند.»
در فصل دوم روابط ایران و عثمانی در دوره حکومت شاه تهماسب و جنگهای بیست ساله دو کشور و مفاد عهدنامه آماسیه مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل بعدی به روابط دو کشور از بعد از مرگ شاه تهماسب تا به سلطنت رسیدن شاه عباس میپردازد. «به سلطنت رسیدن شاه اسماعیل دوم»، «روابط شاه اسماعیل دوم با دولت عثمانی»، «جنگهای سلطان محمد خدابنده با سلطان مراد سوم»، «مذاکرات صلح که به شکست انجامید» و «تصرف ایالات قفقاز و آذربایجان به دست ارتش عثمانی» مهمترین عناوین این فصل را تشکیل میدهند.
فصل چهارم جنگهای ایران و عثمانی در زمان سلطنت شاه عباس و پیروزی این پادشاه بزرگ و صلحهای استانبول و ایروان را مورد بررسی قرار میدهد. این فصل همچنین به موضوعاتی چون نتایج صلح استانبول و صلح ایروان، تصرف بغداد و شکست ارتش عثمانی، تجهیز ارتش صفویه، لشکرکشی به ارمنستان و آذربایجان میپردازد.
در فصل بعدی روابط دو کشور در دوره شاه صفی و پایان این اختلافات که منجر به عهدنامه صلح قصر شیرین شده است، میپردازد و فصل نهایی نیز به نتیجهگیری اختصاص یافته است.
در بخشی از کتاب آمده است: «شاه عباس پس از تنظیم امور داخلی به فکر افتاد دست بیگانگان را از ایران کوتاه کند. او فهمیده بود که راز نیرومندی ارتش امپراطوری عثمانی تنها به واسطه کثرت سپاهیان نیست. بلکه منظم بودن تشکیلات و مخصوصا وجود اسلحه آتشین وسیله فتوحات و پیشرویهای آنها است. او از ترقی و توسعه نفوذ ممالک اروپایی آگاه بود و در نظر داشت کشور خود را نیز به همان راه بیندازد. او اجرای سه امر را در رسیدن به آرزوی خود از لوازم شمرد؛ تهییج و تحریک بیشتر ایرانیان بر ضد عثمانی از راه مذهب، تهیه و ایجاد ارتش جدید مسلح و مجهز با اسلحه آتشین و جلب دوستی پادشاهان اروپایی و داخل شدن در اتحاد با آنان. شاه عباس ایالات و سرزمینهای از دست رفته را با جنگهای پی در پی از نو به تصرف درآورد و مرزهای کشور را به حد اولیه زمان قدرت و عظمت رسانید.»
چاپ نخست کتاب «بررسی روابط ایران و عثمانی از جنگ چالدران تا معاهده صلح قصر شیرین» تالیف مشترک احمد بابایی زارچ و الهام اکبرزاده در 113 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای 6 هزار تومان از سوی انتشارات سمیرا راهی بازار کتابهای تاریخی شده است.
نظر شما