خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ مالک خواجه‌وند: گزارشی در دوم آبان (1393) از گروه هنر و رسانه «ایبنا» منتشر شد که در آن از عدم تمایل برخی ناشران در ارسال کتاب‌هایشان به جشن کتاب سال سینمای ایران خبر می‌داد، (متن این گزارش را اینجا بخوانید). در گزارش پیشِ رو این موضوع را در گفت‌وگو با میترا پیش‌نماز مسئول اجرایی این مسابقه در خانه سینما و برخی ناشران کتاب‌های سینمایی دنبال کردیم. 

احمد تَهَوّری، مدیر روابط عمومی انتشارات ققنوس با بیان این نکته که نشر ققنوس در تمام دوره‌های کتاب سال سینمای ایران شرکت کرده و در سال 1386 کتاب «لاکان-هیچکاک» از این نشر برگزیده این جایزه شده است، گفت: از آنجا که کتاب پایگاهی برای تبلیغات ندارد و تبلیغات تلویزیونی و محیطی هزینه‌های زیادی دارند، حضور کتاب در جشن کتاب سال سینمایی و نامزدشدن آن تاثیر مستقیم بر فروش کتاب خواهد گذاشت. 

وی ادامه داد: در دوره‌های قبلی آشکارا شاهد بودیم که برگزیده‌شدن کتاب در این جشن، استقبال از آن را بیشتر کرده و کتاب به چاپ‌های بعدی رسیده است. 

تهوّری از اطلاع‌رسانی ضعیف خانه سینما گلایه کرد و گفت: خود من فقط از طریق یک پوستر متوجه برگزاری این جشن شدم.

ناشران از اعتبار جشن کتاب سال سینما بی‌خبرند
عماد شاطریان، مدیر نشر بیدگل با اشاره به این نکته که نشر بیدگل به تازگی در انتشار کتاب‌های سینمایی فعال شده است و امسال (1393) نخستین کتاب سینمایی این نشر با عنوان «ژانرهای سینمایی: از شمایل شناسی تا ایدئولوژی» به عنوان نامزد در بخش ترجمه انتخاب شد، به ایبنا گفت: برخی ناشران از اعتبار این مسابقه بی‌اطلاع هستند و همین می‌تواند علت بی‌میلی آنها در فرستادن کتاب‌هایشان باشد.
 
وی در مورد کتاب «ژانرهای سینمایی از شمایل شناسی تا ایدئولوژی» عنوان کرد: نامزد شدن این کتاب در جشن خانه سینما هنوز تاثیری بر فروش آن نداشته است اما با تبلیغاتی که در آینده انجام خواهیم داد، حتما استقبال از این کتاب بیشتر خواهد شد. 

مدیر نشر بیدگل برای برگزاری دوره‌های بعدی این جایزه پیشنهاد کرد: اطلاع رسانی خانه سینما باید تقویت شود تا ناشران به خوبی از قواعد و سوابق این جشن باخبر شوند. 

نشر شور آفرین با وجود این‌که در سال گذشته سه کتاب در حوزه سینما منتشر کرده بود، دراین جشن شرکت نکرد. حسین کاظمیان مدیر این نشر به «ایبنا» گفت: کتاب‌های ما آخرین لحظات به خانه سینما رسیدند و در نتیجه در مجموعه کتاب‌های داوران قرار نگرفتند. دلیل آن هم خبررسانی ضعیف خانه سینما بود. خود من از طریق سایت و به شکل اتفاقی از برگزاری این جشن با خبر شدم. 

چرا جوایز بخش خصوصی به ناشر دولتی تقدیم می‌شود؟ 
حسین کاظمیان با اشاره به این نکته که جایزه کتاب سال سینمایی نتوانسته است رسمیّتی را که دیگر جشنواره‌های دولتی مانند «پروین اعتصامی» و «جلال آل احمد» دارند، پیدا کند، گفت: حوزه سینما برخلاف مبالغ درشتی که در آن جابه‌جا می‌شود، یکی از ضعیف‌ترین حوزه‌های نشر را دارد. 

وی افزود: سینماگران ایران کتابخوان نیستند و معدود افراد اهل مطالعه در این حوزه هم به منابع زبان اصلی رجوع می‌کنند و کمتر سراغ ترجمه‌ها می‌آیند. همین امر سبب شده فروش کتاب‌های سینمایی پایین بوده و عمده کتاب‌هایی که در این حوزه منتشر می‌شوند، به سمت غیر تخصصی بودن و عامه‌پسند بودن بروند.  

کاظمیان همچنین اظهار کرد: کتاب‌هایی که به نظریه‌های فیلم و اصول کارگردانی و هنر سینما می‌پردازند، مخاطبان زیادی ندارند و به همین دلیل ناشران خصوصی کمتر به سوی انتشار این کتاب‌ها می‌روند. 

وی با اشاره به موفقیت‌های نشر ساقی در انتشار کتاب‌های سینمایی، عنوان کرد: تنها ناشر موفق در این حوزه، نشر ساقی است که توانسته با حمایت‌های دولتی همچنان در نشر کتب سینمایی فعال باشد. 

مدیر نشر شور آفرین به برگزیده‌شدن نشر ساقی در دوره‌های مختلف کتاب سال سینمایی اشاره کرد و گفت: در وضعیت موجود می‌بینیم که جشن کتاب سال خانه سینما را بخش خصوصی برگزار می‌کند اما جایزه آن به بخش دولتی تقدیم می‌شود. 

وی ادامه داد: البته داوران این جشن چاره دیگری جز انتخاب کتاب‌های نشر ساقی ندارند، از آن رو که ناشر دیگری وجود ندارد که بتواند با نشر ساقی رقابت کند. امیدوارم ناشران خصوصی بتوانند با تولیدات شایسته این انحصار را از نشر ساقی سلب کنند.

داوری ناشران خصوصی از ناشران دولتی باید متفاوت باشد
مدیر نشر شورآفرین با اشاره به این موضوع که ناشران دولتی قیمت کتاب‌های بازار را می‌شکنند و همین ناشر خصوصی را از ورود به عرصه کتاب‌های سینمایی ناامید کرده است، گفت: نشر دولتی یا نیمه دولتی باید در چاپ و انتشار کتاب‌هایی فعالیت کند که امکان انتشار آنها برای ناشران خصوصی وجود ندارد، اما امروزه شاهد هستیم که ناشران دولتی هم به دنبال فروش بیشترند و کتاب‌هایی را منتشر می‌کنند که در دسته پُرفروش‌ها و پُرمخاطب‌ها محسوب می‌شوند. 

کاظمیان در پایان برای برگزاری دوره‌های بعدی جشن کتاب سال سینما دو پیشنهاد داشت؛ اول این‌که همکاری خانه سینما با رسانه‌هایی به‌ویژه خبرگزاری کتاب ایران که مورد توجه ناشران است، بیشتر شود و اخبار این جشن در سطحی گسترده‌تر منتشر شوند. پیشنهاد دوم این است که جایزه ناشران خصوصی از ناشران دولتی جدا شود یا داوران، کتاب‌های ناشران خصوصی را با اغماض بیشتری مورد سنجش قرار دهند تا این ناشران به رقابت با ناشران دولتی یا نیمه دولتی مانند ساقی و سروش امیدوار شوند.

ناشران دولتی و ناشران شهرستانی تنبلی کردند
میترا پیش‌نماز، مسئول برنامه‌ریزی جشن کتاب سال سینمای ایران و مسئول کتابخانه خانه سینما در گفت‌وگو با «ایبنا» گفت: در تماس‌هایی که با ناشران برای ارسال کتاب‌های‌شان انجام می‌شد، برخی تمام‌شدن چاپ کتاب‌ها را بهانه می‌کردند و برخی دیگر به دلیل این‌که از برنده ‌نشدن کتاب‌هایشان اطمینان داشتند، میلی به شرکت در این مسابقه نداشتند. ناشران دولتی هم به دلایلی دیگر انگیزه‌ای برای ارسال کتاب از خود نشان ندادند.

وی افزود: دیگر ناشرانی که در این جشن شرکت نکردند، ناشرانِ کمتر شناخته‌شده و ناشران شهرستان‌ها بودند که امکان ارسال کتاب را نداشتند. 

پیش‌نماز همچنین نام ناشرانی را که به رغم تماس با آنها کتاب‌هایشان را برای جشن کتاب سال سینمایی نفرستادند، به این شرح اعلام کرد: ریزپردازنده، کهن‌پرداز، مهر نوروز، کتاب آمه، دانشگاه امام صادق، آیلار، نامک، رامند، سناءدل و شور آفرین. 

این کارشناس کتابخانه خانه سینما در پایان، از برنامه‌های جدید خانه سینما در دوره‌های آینده خبر داد و گفت: به پیشنهاد داوران این دوره، برای برگزاری دوره‌های بعدی این جشن، قرار است که آکادمی دائمی داوران در خانه سینما تشکیل شده و کتاب‌های نامزدشده طی نشست‌هایی معرفی و تحلیل شوند. با تشکیل آکادمی دائمی، داوران فرصت بیشتری برای مطالعه کتاب‌ها خواهند داشت و داوری کتاب‌ها تخصصی‌تر و جزئی‌تر خواهد شد.