به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) بحث ضمانت اجرا یکی از مهم‌ترین و شاید به عبارتی موضوع کلیدی حقوق و بین‌الملل و بالتبع سازمان ملل متحد را تشکیل می‌دهد که در قبال آن دیدگاه‌های متفاوتی مطرح شده است. عده‌ای به موثر نبودن ضمانت اجراها معتقدند، گروهی دیگر آن را کافی و موثر می‌دانند و دسته‌ای دیگر نیز ضمن تاکید بر نارسایی‌ها و نواقص موجود در حوزه ضمانت اجراها، خواستار اصلاح و ترمیم آن هستند.
از این‌رو نویسنده (دکتر عاطفه امینی‌نیا، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی) در کتاب «ضمانت اجرا (در سازمان ملل)» سعی کرده است که به تفصیل به توصیف و تحلیل ضمانت اجراها در سازمان ملل متحد بپردازد و بتواند جایگاه واقعی ضمانت اجراها در سازمان ملل متحد را تبیین کند و به راهکارهای لازم برای موثرتر شدن ضمانت اجرا در سیستم ملل متحد دست یابد تا به زعم نویسنده از این رهگذر بتوان قدمی برای تحقق هرچه بیشتر آرمان مشترک بشریت یعنی صلح و امنیت بین‌المللی برداشت.
این کتاب در یک مقدمه و پنج فصل با عناوین «ضمانت اجرا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد»، «ضمانت اجرا در دیوان دادگستری بین‌المللی»، «ضمانت اجرا در شورای امنیت»، «تحول ضمانت اجرا با توجه به اقدامات اخیر سازمان ملل» و «جمع‌بندی مطالب» تنظیم شده است.
کتاب مذکور در فصل نخست به بررسی ضمانت اجراهای موجود در مجمع عمومی که عبارتند از تعلیق حقوق عضویت و تعلیق حق رای در مجمع عمومی و همچنین اخراج پرداخته است. در فصل دوم نیز به ضمانت اجرای موجود برای اجرای احکام دیوان دادگستری بین‌المللی می‌پردازد و در فصل سوم اعمال اقدامات از سوی شورای امنیت علیه عضو خاصی در صورت نقض صلح یا تهدید صلح یا تجاوز مورد بحث قرار می‌گیرند.
از آنجا که جامعه بین‌المللی، جامعه‌ای است پویا و رو به رشد و هر لحظه و بر حسب زمان و مکان مقتضیاتش فرق می‌کند، ضمانت اجراهای مندرج در منشور در برابر بحران‌های مختلف ناکافی‌بودن خود را به اثبات رسانده‌اند و از این‌رو در طول سازمان، سازمان ملل متحد اقدامات جدیدی اتخاذ کرده است که شاید نتوان مبنای دقیقی برای آن‌ها در منشور ملل متحد یافت که از این موارد در این کتاب به عنوان «نوآوری‌های سازمان ملل متحد» یاد شده است که در فصل چهارم به تفصیل به بررسی مفاهیم، جایگاه و مبنای حقوقی آن‌ها پرداخته شده است.
در فصل چهارم این كتاب درباره پيشنهاد‌هايي که با هدف گسترش صلاحیت مجمع عمومی مطرح شده، چنین می‌خوانیم: «دولت‌های کوچک‌تر و متوسط معتقد بودند که باید به مجمع عمومی به عنوان ارگان اصلی سازمان ملل نقش مهم‌تری در حفظ صلح جهانی داده شود. زلاندنو و برلیوی درخواست اقدام مشترک مجمع عمومی و شورای امنیت را می‌کردند، در حالی که مکزیک، از صلاحیت مجمع عمومی مستقل از شورای امنیت حمایت می‌کرد. ایران پیشنهاد می‌کرد که چنانچه شورای امنیت بعد از انقضا مدت‌زمان تعیین شده از اتخاذ تصمیم و واکنش خودداری کند یا ناتوان به انجام چنین کاری باشد باید به مجمع عمومی قدرت دخالت داده شود. بنابر پیشنهاد مصر، همه تصمیمات شورای امنیت باید در مجمع عمومی طرح شوند، که این مجمع می‌تواند مجاز به تعلیق یا ابطال این تصمیمات شود. این پیشنهادها با مخالفت قدرت‌های بزرگ که متن طرح‌های پیشنهادی دمبارتن اوکس را پذیرفته بود، مواجه شد. آن‌ها بر ضرورت وجود یک ارگان اجرایی قوی برای حفظ صلح جهانی تاکید می‌کردند. نماینده چین بی قدرتی جامعه ملل طی بحران‌های منچوری را یادآوری می‌کرد و نهایتا همه و تقریبا اکثریت این پیشنهادها رد شدند.»
در جایی دیگر از این کتاب نوشته شده است: «با خاتمه جنگ سرد، فرصت‌های موجود برای شورای امنیت به موجب ماده 39، بسیار وسیع‌تر شده است، و این همان چیزی است که می‌توان از آن به عنوان تفسیر موسع منشور یاد کرد و در این زمینه دایره فعالیت شورای امنیت بعد تازه‌ای یافته است و ضمانت اجراهای مورد نیاز برای تضمین هدف اولیه سازمان ملل متحد، یعنی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، نیز به ناچار تغییرات و تحولاتی یافته است. اکنون به نظر می‌رسد که خشونت فوق‌العاده در داخل یک کشور می‌تواند کاملا به عنوان تهدید به صلح، مطرح شود.»
چاپ نخست کتاب «ضمانت اجرا (در سازمان ملل)» نوشته عاطفه امینی‌نیا در 297 صفحه، شمارگان 500 نسخه و بهای 14 هزار تومان از سوی نشر فرهنگ‌شناسی منتشر شده است.
جمعه ۲۴ مرداد ۱۳۹۳ - ۱۱:۲۰
نظر شما