خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) ـ فيروزه شريفي: چاپخانه راستی اولین چاپخانه و ناشر زرتشتیان در سال 1328 توسط «کیخسرو خسرویانی راستی» به منظور حفظ آثار فرهنگی و دینی زرتشتیان در تهران تاسیس و راه‌اندازي شد. «کیخسرو خسرویانی راستی» متولد سال 1297 اهل یزد بنیانگذار صنعت چاپ زرتشتیان در ایران محسوب می‌شود. وی در سن 12 سالگی برای کسب دانش به هندوستان رفت و پس از 12 سال به ایران بازگشت. وی نخست در خیابان منوچهری تهران اقدام به خرید یک فروشگاه نوشت‌افزاری به نام «راستی» کرد و در اين فروشگاه مشغول به کار شد. در این دوران آگاه شد كه کارهای چاپی انجمن زرتشتیان به دلیل ناآگاهی چاپخانه‌ها به واژه‌های اوستایی، با غلط‌های بسیار به چاپ می‌رسند. از این رو ماشین چاپ کوچکی خرید و با ماتریس حروف «دین دبیره» (خط اوستایی) که از هندوستان تهیه کرده و با خود به ایران آورده بود اولین چاپخانه زرتشتیان را راه‌اندازی کرد. او توانست تخستین کتاب اوستا، جزوه‌های دینی زرتشتیان و سپس نخستین سالنامه زرتشتیان را در ایران به چاپ رساند.
اندك‌اندك بر حجم و وسعت کار چاپخانه راستي افزوده شد. به همین دلیل پیش از سال 1352 به مکان وسیع‌تری در خیابان انقلاب انتقال يافت و با 15 ماشین مجهز آلمانی در زمینه حروفچینی، لیتوگرافی و صحافی کار خود را توسعه داد تا جايي كه بغیر از آثار تخصصی مربوط به دین زرتشت آثار ناشران دیگر را در زمینه‌های مختلف نيز به چاپ رساند.
چاپخانه راستی بتدریج با افزایش حجم کار، فعالیت خود را منحصر به «چاپ» كرد و امتیاز «نشر» را به «انتشارات فروهر» واگذار کرد. این چاپخانه از سال 52 تا 62 با چاپ انواع «کتاب»، «سربرگ» و جزوه، جزو سه چاپخانه بزرگ ایران ــ بعد از چاپخانه «اقبال» و «روزنامه کیهان» ــ بود اما بعد از سال 62 به دلیل بیماری کیخسرو راستی و بعد شریک و برادرش تعطیل و بسته شد.
![\"\"](\"http://ibna.ir/images/docs/000204/n00204462-t.jpg\")
«راستی» در سال 66 به دفتر نشر تبدیل شد و پس از تعطیلی چاپخانه «راستی» با استفاده از امکانات دیگر چاپخانه‌های تهران کار خود را محدود به چاپ سالنامه کرد که تحت عنوان «سالنامه راستی» در اختیار زرتشتيان قرار می‌گرفت. «کیخسرو راستی» که در سال 1373 از سوی سازمان تامین اجتماعی به عنوان خوش‌حساب‌ترین کارفرما در تهران برگزیده شد در 14 آذرماه سال 1377 در حالی که سالنامه 1378 را به چاپ رسانده بود، در تهران درگذشت. پس از او دخترش مهندس «پریرخ خسرویانی» به جای پدر مدیریت و مسئولیت دفتر نشر «راستي» را تا به امروز به عهده دارد.
در حال حاضر محل چاپخانه به دلیل سال‌های تعطیلی و به سرقت رفتن تعدادی از دستگاه‌های چاپ در سال‌های گذشته به متروکه تبدیل شده است. دفتر نشر «راستی» در سال‌های 90 و 91 در دو نمایشگاه گاهشمار که در محل نمایشگاه مجلس برگزار شده بود شرکت داشت و در آن نمایشگاه کلیشه‌های قدیمی باقیمانده از چاپخانه و تعدادی از کتاب‌های قدیمی را در محل موزه به نمایش گذاشت. این نمایشگاه در سال 92 جمع‌آوری و موزه تعطیل شد.
دفتر نشر راستی در حال حاضر مانند سال‌های گذشته به چاپ انواع سالنامه مشغول است. روانشاد «کیخسرو خسرویانی راستی» همیشه می‌گفت: «چند چیز را در زندگی بسیار دوست دارم: گل را برای يك روز ایرانی؛ و ایران، جامعه زرتشتی و صنعت چاپ را برای همیشه.» ...
نظر شما