وی افزود: حرفه روزنامهنگاری در هر دورهای با تغییرات بسیاری همراه است و جمعآوری متون تخصصی، یادداشتهای روزانه و کاری در این زمینه میتواند فضا را در طول دوران مختلف برای نسل بعد به یادگار بگذارد.
نویسنده کتاب «سیر تحول و تکامل ژورنالیسم» با بیان اینکه گردآوری مطالعات میدانی و پژوهشی خبرنگاران به پیشرفت کاری آنها کمک میکند، گفت: این آثار موجب میشود دانشجویانی که کار خود را تازه شروع کردهاند با آگاهی از واقعیتهای موجود، متوجه شوند که چه کسانی به چه شیوههایی سعی دارند خبرها را ارایه ندهند یا با چه شگردهایی خبرها را به موقع به رسانه خود برسانند.
وی که پیش از این کتاب «گفتنیها» شامل مجموعه خاطرات و تجربیاتش را روانه بازار نشر کرده است، یادآور شد: در این کتاب برای خبرنگارها و روزنامهنگارها خاطرههایی ذکر کردهام؛ به عنوان نمونه نوشتهام که من 10 روز در جایی بودم که تلفن نداشتم ولی باید اخبار را به تهران میفرستادم، از این رو شیوهها و شگردهای چگونگی ارسال خبر را به آنها انتقال دادهام.
عبدالرشیدی با ارایه پیشنهادی به خبرنگاران، عنوان کرد: توصیه من به خبرنگاران این است که خاطرهها و تحولات کاری خود را هر شب بنویسند و از آنجایی که ژورنالیست هستند تنظیم و خلاصهنویسی برای آنها آسانتر است و کاری ندارد. این نوشتهها را پشت هم بگذارند یا روزی چاپ میشود یا در لحظاتی به کار میآیند.
وی با بیان اینکه انتشار مجموعه مصاحبههای طولانی و مفصل یکی دیگر از اقداماتی است که خبرنگاران میتوانند انجام دهند، ادامه داد: آنها با این اقدام میتوانند از فعالیتهای خود مستندسازی کنند و مثلا مجموعه مصاحبههای خود با سفرا، وزرا، نویسندگان، شعرا و... را در قالب یک کتاب منتشر کنند.
عبدالرشیدی این اقدام را در سراسر جهان رایج دانست و اظهار کرد: من شخصا تلاش کردهام مجموعه کارهایم را روز به روز در طول سالیان مختلف بنویسم و حتی کودکی و نوجوانیام در کرمان را نیز نوشتم زیرا حس کردم میتواند مفید باشد.
به گفته وی، نگارش آثار تجربی در حوزه رسانه بسیار کمرنگ است، در حالی که استادان و روزنامهنگاران شاخص و ارزشمندی در کشور ما فعالیت میکنند باید از تجربیات آنها برای تربیت نسل جدید روزنامهنگاران استفاده و بهرهبرداری شود.
عبدالرشیدی همچنین درباره راهکارهای ارتقای فعالیت روزنامهنگاران نیز گفت: بخش زیادی از روزنامهنگاری در کشور ما به نتیجهخواهیهای سریع گره خورده است؛ مثلا من میخواهم مقاله بنویسم که پاسخ شخصی را بدهم یا برابر او جبههگیری کنم که این یعنی اختلافات شخصی خود را به رسانهها کشاندهایم.
وی افزود: در حالی که نگاه یک روزنامهنگار باید جامع، تاریخیتر و به نوعی هدایتگر افکار عمومی جامعه باشد. نگارشهایی که مبتنی بر نظرها و اندیشههای یک خبرنگار است، شاید در آینده تبدیل به کتاب شوند به همین دلیل میگویم که روزنامهنگاران باید بر نوشتههای خود دقت داشته باشند.
هر خبری که منتشر میشود یک برگ از تاریخ آینده است
عبدالرشیدی همچنین به نقش تاریخی خبرنگاران در حوزه رسانه اشاره کرد و افزود: روزی با استاد باستانیپاریزی صحبت میکردم و از او سوال کردم که چرا دیگر مورخانی نداریم که تاریخ بنویسند، وی گفت که امروز خبرنگاران مورخ آینده هستند و هر خبری که منتشر میشود یک برگ از تاریخ آینده است، ما اکنون نیازی نداریم تاریخ زندگی اوباما و پوتین را بدانیم زیرا با یک کلیک قابل مطالعه است.
وی تاکید کرد: خبرنگاران ما باید این نگاه را داشته باشند که در حال تولید مطلب و نگارش تاریخ در بخشهای مختلف اندیشه، علمی، سیاسی، فردی، گروهی و ملی هستند و قلمهای آنها میتواند به ساماندهی وضعیت فرهنگی یا سیاسی کشور کمک کند.
عبدالرشیدی با بیان اینکه وظیفه ملی یک روزنامهنگار جدیتر از دیگر وظایف اوست، گفت: خبرنگاران باید بدانند که هر یک از آثار آنها در قالب مقاله، مصاحبه یا گزارش در بعد بینالمللی تاثیرگذارند، زیرا گاهی این مطالب میتواند در قالب کتاب بُعد بینالمللی داشته باشد.
وی با ذکر مثالی در این حوزه گفت: زمانی که هالیوود فیلم 300 را ساخت رسانههای ما چه کردند، آیا چهره واقعی خشایارشاه را نشان دادند؟ متاسفانه روزنامهنگاران ما اقدامی نکردند. بعد از قرارداد ترکمنچای تا آزادی خرمشهر چه کردیم، آزادسازی خرمشهر نکته عطف ما بوده است اما ما چقدر توانستیم در این عرصه بنویسیم، زمانی که عراقیها روزی 20 دقیقه فیلم به جهان مخابره میکردند ما در مقابل چقدر فیلم به دنیا دادهایم تا اگر امروز کسی بخواهد مستند بسازد از مظلومیت مردم ما فیلم بسازد.
به گفته وی، پرداختن به کارهای تاریخی مهم است، زیرا رسانههای ما باید رنگ زرد خود را کم کنند و به کیفیت بیفزایند، همچنین زبان رسانه را به خوبی به کار ببرند، نوشتن مقاله طولانی کاربردی نیست، موجزنویسی نکته مهمی است که روزنامهنگاران باید در کار خود به آن دقت کنند.
عبدالرشیدی یادآور شد: ما در دوران دانشجویی استادی داشتیم که در ترم اول یک کتاب 400 صفحهای به دانشجویان میداد و میگفت که آن را خلاصه کنید و در آخر ترم باید به یک صفحه میرسید، فرق ژورنالیست با یک تحلیلگر و کارخانهدار هم در این است که آنها دو ساعت حرف میزنند اما ژورنالیست با هنر تیترزنی دنیایی مطلب بیان میکند.
علیاکبر عبدالرشیدی 18 تیرماه 1328 در کرمان متولد شد. وی از روزنامهنگاران قدیمی است که فعالیت خود را از سال 1344 آغاز کرده و در طول حدود نیم قرن گذشته علاوه بر رادیو و تلویزیون در روزنامهها و مجلات مختلف فعالیت داشته است. از عبدالرشیدی حدود 20 جلد کتاب تالیفی یا ترجمه منتشر شده که بخشی از آنها با فعالیتهای ژورنالیستی وی ارتباط داشته است که از آن میان میتوان به «زبانهای ساختگی»، «سیر تحول و تکامل ژورنالیسم»، «پندارها و گفتارها، نلسون ماندلا»، «روسیه در عصر مواجهه محدود، پوتین و ظهور روسیه»، «پرسه در دهکده شعر جهانی»، «خاطرات شخصی فیدل کاسترو»، «ظهور و سقوط فاشیسم، ایتالیا در دوران موسولینی»، «در چشم توفان»، «اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و بازرگانی ایران در آستانه مشروطیت» و «تاریخ جنبش عدم تعهد» اشاره کرد.
نظر شما