به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دکتر محمدحسن گنجی، ۲۱ خرداد سال ۱۲۹۱ خورشیدی در بیرجند به دنیا آمد. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود گذراند و پس از آن برای ادامه تحصیل به تهران مهاجرت کرد. در تهران به دارالمعلمین عالی رفت و در‎ ‎رشته تاریخ و جغرافیا تحصیل کرد. سپس به‎ ‎عنوان دانشجوی برگزیده به اروپا اعزام شد و در دانشگاه ویکتوریا منچستر انگلستان به تحصیل ادامه داد و در سال ۱۳۱۷، لیسانس تخصصی خود را در رشته جغرافیا اخذ کرد. وی بار دیگر در سال ۱۳۳۱، با استفاده از بورس تحصیلی عازم آمریکا شد و دکترای خود را در رشته جغرافیا از دانشگاه کلارک دریافت کرد. 

‏گنجی پس از بازگشت به ایران در دانشگاه تهران، مشغول به تدریس شد و با درجه استادی در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد. وی از سال ۱۳۶۴ با مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، همکاری خود را آغاز کرد. وی از سال ۱۳۷۰ نیز به عنوان مشاور رییس دانشکده علوم زمین با دانشگاه شهید بهشتی همکاری‏‎ ‎داشت. 

همچنین وی از سال ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۷ مدیریت اداره کل هواشناسی را عهده‌دار بود و به عنوان بنیانگذار سازمان هواشناسی ایران نیز از وی یاد می‌شود.

پدر جغرافیای نوین ایران، در سال 2001 از سوی سازمان جهانی هواشناسی به عنوان دانشمند برتر جهان و دانشمند سال هواشناسی معرفی شد.

وی در بیست و نهمین کنگره ‏اتحادیه بین‌المللی جغرافیایی در کره‎ ‎جنوبی در سال ۲۰۰۰ میلادی به عنوان یکی از ۱۵ جغرافیدان ‏برجسته جهان شناخته شد و‎ ‎سازمان هواشناسی جهانی، جایزه علمی سال ۲۰۰۱ خود را به وی اعطا ‏کرد. 
 
برخی از آثار وی شامل «جنگ و جغرافیا یا روابط دول بزرگ در اقیانوسیه»، «آمار بارندگی ایران»، «کتاب‌های جغرافیای دبیرستان از سال اول تا سال ششم(با همکاری گروه‌ مولفان) در دهه‌ 1340»، 
«اطلس اقلیمی ایران»، «جغرافیا در ایران از دارالفنون تا انقلاب اسلامی»، «تاریخچه‌ جغرافیا در تمدن اسلامی» و «نامه‌هایی از قهستان(ترجمه و تعلیق)» است.

مراسم نکوداشت يکصدمين سال تولد وی نیز سال گذشته، در تالار علامه اميني كتابخانه و مركز اسناد دانشگاه تهران برگزار شد.

در سایت دکتر گنجی به نشانی http://www.drganji.ir جزییات برخی از کتاب‌های وی در بخش «معرفی کتاب» در اختیار خوانندگان قرار گرفته است.

گنجی در 28 تیرماه جاری بر اثر زمین خوردن در منزل شخصی خود دچار خونریزی مغزی شد. پس از آن به بیمارستان پیامبران منتقل و تحت عمل جراحی قرار گرفت که متاسفانه 29 تیرماه درگذشت.

فردا (یکم مردادماه) از ساعت 7 صبح وداع بستگان نزدیک و اهالی خانه جغرافیا با این استاد برجسته کشورمان در محل خانه جغرافیا صورت می‌گیرد سپس از ساعت 8 و سی دقیقه صبح وداع بنیاد دایرة‌المعارف با ایشان در محل این بنیاد انجام می‌شود. همچنین آغاز مراسم تشییع این استاد گرانقدر، از ساعت 10 و سی دقیقه صبح از دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران به سمت مسجد دانشگاه و پس از اقامه نماز حرکت به سمت سر در دانشگاه تهران و انتقال وی به بیرجند انجام می‌شود. 

مراسم تدفین و تشییع ایشان در بیرجند، دوشنبه (2 مردادماه) خواهد بود. همچنین مراسم یادبود ایشان، سه‌شنبه ساعت 11 در مسجد دانشگاه تهران با مشارکت خانه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و کانون دانش‌آموختگان صورت می‌گیرد.