ملیحه بهرامیپارسا در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره وضعیت نشر کتابهای کودکان و نوجوانان گفت: به نظر من ناشر کتابهای کودک به نسبت نویسندگان کتاب کودک کم است و شمارگان کتاب کودک به نسبت کودکان کشور خیلی کمتر. ناشران فعال در حوزه کودک و نوجوان به دو دسته ناشر دولتی و خصوصی تقسیم میشوند؛ ناشران دولتی که چارچوبهای منحصر به خودشان را دارند و اغلب کتابهای خاصی را منتشر میکنند و ناشران خصوصی هم به دلیل مسایل مالی ترجیح میدهند کتابهای پر رنگ و لعاب خارجی را با هزینه کم ترجمه و منتشر کنند و نسبت به کتابهای با کیفیت تالیفی کم لطف و کم توجهند.
این نویسنده کتابهای کودک و نوجوان افزود: کار انتشار کتاب کودک به علت نقاشی و تصویرگری پرهزینه و زمانبر است. مشکلات چاپ و پخش هم ناشران را محدود میکند؛ این عوامل موجب شده تا نشر کتاب کودک در سالهای اخیر ضعیف شود.
نویسنده کتاب «سفر ابر كوچولو» با تاکید بر آسیبهای فرهنگی ناشی از کم توجهی به انتشار کتابهای کودک، در اینباره اظهار کرد: نباید تنها به چاپ کتابهای ترجمهای اکتفا شود. فرهنگ کشورها با یکدیگر متفاوت است. کتابهای ترجمهای گاهی از چیزهایی حرف میزنند که در فرهنگ ما وجود ندارد و اغلب این آثار متعلق به همان فرهنگ ها هستند. البته موضوعهایی مثل محبت کردن، دوست داشتن و کمک به هم نوع از جمله موضوع های مشترک بین همه فرهنگها و همه ملتهاست.
وی درباره تاثیر مشکلات نشر کتاب کودک بر غنای ادبیات کودک و نوجوان کشورمان گفت: طبعا این مشکلات تاثیر منفی بر ادبیات کودک و نوجوان میگذارد. من این تاثیر منفی را به سه دسته تقسیم میکنم؛ نخستین تاثیر این است که نویسنده کودک مایوس میشود و به خلوت خودش میخزد. اثر مخرب دیگر این است که کودکانمان کمتر به کتابهای ایرانی که با فرهنگ و دنیای آنها همخوانی دارد دسترسی پیدا میکنند. یکی دیگر از این تاثیرات آن است که خانوادها تصور میکنند در ایران نویسنده کودک نداریم یا اگر داریم توانایی آنها خیلی کم و محدود است.
بهرامیپارسا راه حل این مشکل را توجه ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نشر کتابهای کودک و نوجوان دانست و در اینباره توضیح داد: حمایت و پشتیبانی وزارت ارشاد از کتاب کودک مطمئنا سودمند خواهد بود. ضمن آن که ناشران خصوصی و دولتی نباید در چاپ کتاب کودک تنها به منفعت مالی فکر کنند. همچنین برخی از چارچوبهای ناشران دولتی نیز باید متعادلتر شود.
وی ادامه داد: بسیاری از ناشران، ازجمله ناشران دولتی با استفاده از خط کش و پاککن نویسندگان را داوری و انتخاب میکنند! این گروه از ناشران، نام کسانی را که در سوی دیگر خطکش معیارهایشان قرار دارند به سادگی پاک میکنند. البته در این میان اتفاقات خوبی هم میافتد؛ به عنوان مثال ناشری دولتی مثل انتشارات سروش پیدا میشود که منصفانه عمل میکند و ۲۰ کتاب از نویسندگان مختلف را بدون درنظر گرفتن خودی و غیرخودی منتشر میکند.
این نویسنده درباره چارچوبهای ناشران دولتی کتاب کودک که کار نویسندگان این حوزه را محدود میکند اظهار کرد: بسیاری از ناشران دولتی مایلند نویسنده در چارچوبهای مورد نظر آنان بنویسند، اما من دوست دارم بچهها دنیای خودشان را داشته باشند. برای بچهها باید از لطافت و پاکی نوشت. چون دنیای آنان غیر از این نیست. باید از دوست داشتن یکدیگر، کمک به هم نوع و مهربانی نوشت و نباید برای مخاطبان این گروه سنی از غم و خشونت و موضوع هایی از این دست را نوشت.
بهرامیپارسا، آینده این حوزه از نشر را چنین پیشبینی کرد: از نظر کتابها آینده را روشنتر از امروز نمیبینم ولی چنانچه مسوولان این حوزه به ویژه مسوولان وزارت ارشاد سر و سامانی به وضع کنونی نشر کتاب کودک بدهند مسلما آینده بهتر خواهد شد.
این نویسنده مقایسهای از وضعیت انتشار کتاب کودک در ایران و سایر کشورها ارایه کرد و گفت: در کشورهای دیگر هم با گوشه چشمی به فرهنگ، کتاب را کالایی میبینند که باید سودآور باشد؛ ولی مشکلاتی که نویسنده کتاب کودک در ایران دارد با مشکلات نویسندگان خارجی قابل مقایسه نیست. مشکلات ما از نوع دیگری است. در اینجا بعضی از ناشران حتی به قرارداد خودشان پایبند نیستند و پس از گذشت هفت یا هشت سال که کتابی را در نوبت چاپ نگه میدارند ناگهان از چاپ کتاب منصرف میشوند و یک طرفه اقدام به فسخ قرارداد می کنند، یا بدون اطلاع نویسنده متن کتاب را تغییر میدهند و حتی گاه بدون درج نام نویسنده کتاب را چاپ و منتشر میکنند! موارد ذکر شده در مورد خود من توسط سه ناشر دولتی و خصوصی انجام شده است. این مسایل و مشکلات باعث شده است تا من به عنوان نویسندهای که علاقه قلبی به نوشتن دارم، برای کودکان مینویسم و بایگانی میکنم و دیگر به دنبال انتشار نوشتههایم نیستم.
بهرامیپارسا درباره استفاده از فنآوریهای جدید برای بهبود وضعیت نشر کتاب کودک اظهار کرد: کتابهای صوتی، چند رسانهای و کتابهای الکترونیکی میتوانند جای خود را بیشتر در صنعت نشر کتاب کودک باز کنند تا هزینه بالای چاپ کتاب جبران شود.
سهشنبه ۶ تیر ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
نظرات