«فاروق صفيزاده» در دو جلد تازه از دانشنامهي «داستان باستان براي كودكان و نوجوانان» عرفان و اسطورهي باستان را با استفاده از منابع مختلف تاريخي بررسي كرده است.
«اسطورهي باستان» مباحث مختلفي مانند اسطورهي شخصيت، اسطورهي جهان پس از مرگ، منابع اساطيري ايران باستان همچون آب و آتش را شرح داده است. بخش ديگري از اين كتاب نيز به اسطورههاي ديني ايران باستان اختصاص يافته و باورهاي ايرانيان قديم دربارهي آفرينش، بهشت روشني و سرزمين تاريكي بازگو شده است.
مولف، اسطوره را نشاندهندهي فرهنگ و تفكر مردمان معرفي كرده و در اينباره نوشته است: «اساطير زبان گوياي تاريخي است از دورانهاي پيش تاريخي. سخنگوي بازماندههاي گرانبهايي است كه از دل خاكها بيرون كشيده ميشود يا در دل سنگها و كوهها يافت ميگردد.»
صفيزاده هدف از ايجاد اسطورهها را اينگونه بيان كرده است:
«اسطوره دو خويشكاري عمده دارد: نخست آنكه به پارهاي پرسشهاي ابتدايي پاسخ ميدهد. براي مثال: چه كسي جهان را ساخت؟ چگونه جهان به پايان خواهد آمد؟ نخستين انسان كه بود؟ .... خويشكاري ديگر اسطوره آن است كه هميشه مويد(تاييدكننده) يك نظام اجتماعي موردنظر است و شعاير(باورها) سنتي و آداب و رسوم را ارج مينهد. اسطورههاي پيدايش و انقراض نهايي جهان، با توجه به آب و هواي يك منطقه متفاوتند.»
صفيزاده، منابع اسطورههاي ايران باستان را تاثير فرهنگ هندي بر فرهنگ ايراني، وداها(سرودها و نيايشهاي آرياييان كهن، پيش از اوستا)، خورده اوستا، منابع مانوي، روايتهاي پهلوي و ديگر منابع عربي و فارسي معرفي كرده است.
«عرفان باستان»، موضوعي را دستمايه قرار داده است كه شايد بيش از ساير موضوعات اين دانشنامه براي نوجوانان جذابيت داشته باشد. بسياري از روانشناسان، نوجواني را سن تمايل به عرفان و مباحث متافيزيكي ميدانند و عرفان از نگاه مردم باستان نيز ميتواند جذابيت دوچنداني داشته باشد.
نويسنده، سرچشمهي عرفان در ايران را تلاش براي دستيابي به مقام انسان كامل ميداند و در اينباره توضيح ميدهد:
«عرفان در فرهنگ ايران جايگاه بسيار والايي دارد. در تمام ادوار تاريخ، عرفان عنصر اصلي و عامل مهم فرهنگ ايران و موجب سيرتكامل فكري ايراني بوده است. عرفان همواره در مقابل حوادث ناگوار و سلطهي بيگانگان پناهگاه فرهنگ و سنتهاي ملي بوده است.»
پيام مهر عرفان ايران، تاثير زرتشت بر افكار سقراط و افلاطون و بررسي آيين مزدك از ديگر مباحثي است كه در اين كتاب مورد توجه قرار گرفته است.
«اسطورهي باستان» به بهاي 3 هزار تومان و «عرفان باستان»، به قيمت 5200 تومان روانهي بازار كتاب شدهاند.
نظر شما