انتشارات زمزم هدايت قم به تازگي كتاب «فرقههاي نوظهور» را منتشر كرده است. اين كتاب اديان نوظهور، فرقههاي دروغين و عرفانهاي كاذب شرقي و غربي را معرفي كرده، به بررسي وضعيت بروز فرقههاي نوظهور در ايران ميپردازد.-
نويسنده در فصل نخست، مفاهیم اولیه، پیشینه و مبانی موضوع فرقهسازي را توضیح داده است و در آن مباحثی از جمله فرقه و فرقهسازی، جنبشهای نوپدیدی که پسوند دینی بر خودشان میگذارند، عرفان، مدرنیته و پسامدرنیسم واکاوی شده و خلاصهای از پیشینه فرقههای نوظهور و مبانی فکری این فرقهها (مانند اومانیسم، تفکرات پلورالیستی و ...) مورد بحث و مداقه قرار گرفتهاند.
در فصل دوم و سوم به ترتیب فرقههای نوظهور شرقی (از جمله اشو، سایبابا، رامالله) و فرقههای نوظهور غربی (مانند اکنکار، سرخپوستی، شیطانپرستی) كه در كشور ما نيز ديده شدهاند، معرفی و خلاصهای از عقاید آنها توضیح داده شدهاند. فصل چهارم كتاب «فرقههاي نوظهور» به اهداف و شیوههای تبلیغ اين فرقهها پرداخته، فصل پاياني به ارايه راهکارهای مصونسازی در برابر اين فرقهها اختصاص دارد.
معرفی فرقههاي نوظهور در اين كتاب به خوبي صورت گرفته و نويسنده توانسته خطرات اين فرقهها را برای جوامع انسانی و خانوادهها بازگو و عارفان واقعی (از جمله میرزا جوادآقا ملکی تبریزی) را معرفی کند.
واقعيت اين است كه بررسی جریانشناسی ضدفرهنگها، به ويژه جريانهايي که توانستهاند با تبلیغات کاذب و فریبنده، براي خود طرفدارانی بيابند، به مثابه راه رفتن روی لبه تیغ است، چرا که اگر نویسنده در ادبیات نگارشی خود دقت نظر لازم را به خرج ندهد، ممکن است حاصل و نتيجه کار معكوس شود و مورد بیاعتنایی مخاطبان قرار گیرد. البته در این کتاب نویسنده به خوبی ابتذال و شيوه اباحهگری این فرقهها را تشریح ميكند.
به عنوان مثال، در تشریح افکار کارلوس کاستاندا (بنیانگذار عرفان سرخپوستی) نویسنده به خوبی دریافته، هشدار میدهد که این شخص، آشکارا به ترویج و تبلیغ مصرف موادمخدر گیاهان توهمزا پرداخته و پایههای روش خود را بر اصل توهم حاصل از نشئگی مصرف گیاهانی مانند مسکالین، تاتوره و ... (که آسیب زیادی را به بافتها و نسوج بدن وارد میکنند) استوار ساخته است.
فصل آخر کتاب «فرقههاي نوظهور» را میتوان بهترین بخش این کتاب دانست. این بخش به بيان راهکارهای مصونسازی در برابر این انحرافات میپردازد و به خوبی توانسته است اصل اساسی «غنیترین عرفان، عمل به آموزههای اسلام است» را نمایان كند، زيرا به راستی عرفانی از این والاتر نيست که انسان به شریعت الهی و اسلام ناب محمدی پایبند باشد.
به عنوان مکملی برای مباحث این بخش از کتاب ميتوان به نقل خاطره یکی از طلاب حوزه علميه از مرحوم آیتالله بهجت پرداخت، آنجا كه نوشته شده است: «طلبهای برای گرفتن دستور و راهکار عملی عرفان به او مراجعه کرد و آيتالله بهجت در پاسخ گفت: گناه نکنید.»
يكي از نكاتي كه میتوان به عنوان ایراد بر کتاب «فرقههاي نوظهور» وارد دانست، این است که نویسنده، به متون اصلی (دست اول) این عرفانها مراجعه نکرده است و اگر این کار صورت میگرفت، شرح تفکرات نادرست و انحرافی آنها به صورتی بهتر و دقیقتر انجام میگرفت. به عنوان مثال، نویسنده برای فرقههايی از جمله «اکنکار»، «کاستاندا» و «دالاییلاما» به کتابهایی مانند «نقد و بررسی عرفانهای وارداتی»، «جریانشناسی انتقادی عرفانهای نوظهور» و «نگرشی بر آراء کاستاندا» رجوع کرده است که به نظر ميرسد نويسنده میتوانست با مراجعه به منابع اصلی نظير؛ نوشتههاي «کاستاندا» یا «دالاییلاما» و ارجاع به آنها، کتاب را علمیتر و موثقتر کند، چرا که به هرحال كتابهاي تحقیقی و نقد، حاصل تفکرات، ديدگاهها و اندیشههای نویسندگان آنهايند و ارجاع به آنها (بدون مراجعه به منابع اصلی و دست اول) روش و ديدگاه تحقيقاتي نویسنده کتاب «فرقههاي نوظهور» را مبهم میكند.
کتاب «فرقههاي نوظهور» با شمارگان 3000 نسخه، 208 صفحه و به بهاي 32000 ريال توسط انتشارات زمزم هدايت قم، وابسته به پژوهشكده تحقيقات اسلامي، وارد بازار كتاب شده است.
نظر شما