تا كنون كتابهاي تفسير مختلفي براي كودكان يا نوجوانان منتشر شده است اما بعضي از آنها فقط خلاصهاي از تفسيرهاي مناسب بزرگسالان است و برخي نيز فقط اسم كودك و نوجوان را به همراه دارند اما زبان و اطلاعات آن متناسب با ذهنيت و فهم كودكان نيست. «پيامهاي آسماني» يكي از تفسيرهايي است كه انتشارات «بوستان كتاب» آن را به صورت ويژه براي نوجوانان تأليف و منتشر كرده است.
«پيامهاي آسماني» يكي از اين آثار است كه ترجمه و تفسير برخي از آيات يا تمام سورهاي را با بخشهاي خواندني ديگر همراه كرده است. آيات 12 سورهي قرآن كريم در اين كتاب مورد توجه قرار گرفته است. سورههاي «نباء»، «عبس»، «ضحي»، «علق»، «قدر»، «تكاثر»، «همزه»، «ماعون»، «كوثر»، «مسد»، «توحيد» و «فلق» اين كتاب نتيجهي تحقيق و مطالعات «مركز فرهنگ و معارف قرآن» است مركزي كه سالها در عرصهي پژوهش قرآني فعاليت كرده است. يكي از اين فعاليت طرحي با نام «تدوين تفسيري مناسب براي كودكان و نوجوانان» است. «پيامهاي آسماني» نخستين جلد از اين طرح با قلم «مرتضي دانشمند» است كه به تازگي از سوي انتشارات «بوستان كتاب» روانه بازار شده است.
اين كتاب با دو روش «خودآموز» يا «معلمآموز» قابل استفاده است. در روش خودآموز، قرآنآموزاني كه دورههاي درستخواني را گذراندهاند و دوست دارند با ترجمه و تفسير قرآن آشنا شوند، ميتوانند با مطالعه اين مجموعه به هدف خود برسند و اگر با مطلب دشواري روبرو شدند از مربي قرآن يا يك روحاني كمك بگيرند.
در اين كتاب بخشهايي از هر سوره آورده شده است. بخش اول با زباني ساده مفاهيم مطرحشده در سوره را بيان ميكند. در اين بخش آيات مورد نظر به عربي به همراه ترجمهي فارسي آنها در كنار هم ميآيد و پس از آن تفسير نويسنده با زباني ساده و صميمي بيان شده است. به عنوان مثال در تفسير سوره «كوثر» آمده است:
خداوند به حضرت محمد(ص) دو پسر داده بود، قاسم و عبدالله، اما هر دو، يكي پس از ديگري از دنيا رفتند. پس از آن، خداوند دختري را به پيامبر داد. پيامبر نام او را فاطمه(س) گذاشت. دشمنانِ پيامبر خوش حال شدند. آنها با خود گفتند: محمد پسر ندارد. وقتي بميرد كسي نيست كه جاي او را بگيرد و راهش را ادامه دهد.
پيامبر وقتي اين حرفها را ميشنيد، ناراحت ميشد اما چيزي نميگفت. ميدانست خدا مهربان است، بندگانش را دوست دارد و هرچه براي انسان؛ پيش ميآورد براي او سودمند است. يك روز خداوند جبرئيل را به زمين فرستاد. جبرئيل، فرشتهي وحي بود و پيامي را براي پيامبر آورده بود. پيام خداوند سه آيه داشت:
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ؛ به نام خداوند بخشنده مهربان
اِنّا اَعْطَيْناكَ الْكَوْثَر (1) ما سرچشمهي خوبيها را به تو دادهايم.
فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرِّ (2) پس براي پروردگارت نماز بخوان و براي غذا دادن به مردم فقير و گرسنه شتر قرباني كن.
اِنَّ شانِئَكَ هُوَ الاَبْتَر (3) از حرفهايي هم كه دشمنانت به تو ميزنند ناراحت نباش؛ زيرا دشمن تو همچون شاخهاي بدون ميوه است، از بين ميرود و كارهايش ادامه نمييابد.
پيامبر از آن لحظه خوش حال شد. دانست كه دخترش فاطمه(س) سرچشمهي همهي خوبيها خواهد شد. خدا هم به وعدهاش عمل كرد. فاطمه(س) سرچشمهي خوبيها شد. خوبيهايش به همهي مردم ميرسيد. به مردم فقير كمك ميكرد. شبهاي جمعه تا صبح بيدار ميماند و براي همهي همسايهها دعا ميكرد. شب عروسي، لباس نوَش را به يك زن فقير بخشيد و خودش همان لباس قبلياش را پوشيد. چهار فرزند خوب تربيت كرد. فرزندانش همه مثلِ چراغهاي روشني بودند و مردم را به كارهاي خوب راهنمايي ميكردند.
امام زمان(عج) آخرين فرزند از نسل اوست. وقتي بيايد، جهان پر از عطر ايمان و نور خداپرستي ميشود. ابرها در آنروز ميبارند، چشمهها ميجوشند و لالهها لبخند ميزنند.
«سرود سوره» نام بخش ديگري از كتاب است كه مفاهيم مطرحشده در كتاب را به زبان شعر بازگو ميكند. در كنار برخي از تفسيرها بخشي به نام «نكتهها و پيامها» در نظر گرفته شده و بخشهاي آموزنده كتاب با روشي مستقيم بيان شده است. «حكايتي ديگر» بخش ديگري است كه در كنار برخي از تفاسير گنجانده شده است. در اين بخش حكايتي مربوط به موضوع آيات بازگو شده است.
سرود سورهي «كوثر» بهترين گل نام دارد. مفاهيم مطرح شده در اين سوره با زبان شعر براي نوجوانان گفته شده است:
بهترين گل را برايت چيدهايم
چشمهي خوبي به تو بخشيدهايم
از خدايت ياد كن در هر نماز
بعد از آن يادي كن از اهل نياز
دخترت زهرا زِ هر گل بهتر است
دشمنت چون بوته خاري بيبر است
در برخي از شعرهاي اين مجموعه به ضرورت استفاده از زبان ادبي و وزن شعر از واژههايي ادبي استفاده شده است اما شاعر معناي اين واژهها را در انتهاي كتاب توضيح داده است. به عنوان مثال شايد برخي از نوجوانان معناي واژهي «بيبر» را كه در سرود سورهي كوثر آمده است ندانند اما جاي نگراني نيست و ميتوانند با مراجعه به انتهاي كتاب معناي كلمهي مورد نظرشان را پيدا كنند.
«پيامهاي آسماني» با شمارگان 1500 جلد و به بهاي 5 هزار تومان براي گروههاي سني «ج» و «د» روانهي بازار كتاب شده است.
نظر شما