به گزارش خبرگزاري کتاب ايران(ايبنا)، طبق آخرين سرشماري كه پس از جنگ 33 روزه در سال 2006 ميلادي انجام شد، جمعيت كشور لبنان افزون بر 3 ميليون و 759 هزار و 135 نفر درنظر گرفته شده است كه بر اساس اظهار منابع غيررسمي، برآورد مي‌شود  17/29 درصد آن شيعيان باشند. جمعيت لبنان با وجود تنوع جمعيتي، فرهنگي و اعتقادي، به حيات مسالمت‌آميز خود ادامه مي‌دهند. اين كشور داراي ظرفيت‌هاي سياسي و فرهنگي بالايي در جذب و پذيرش جريان‌ها و گروه‌هاي سياسي، قومي، فرهنگي و اعتقادي گوناگون بوده و از گذشته، همواره مامن خوبي براي مهاجران و اتباع و ساكنان سرزمين‌هاي ديگر، به ويژه همسايگان به شمار مي‌آمده است.

مطالعه اوضاع سياسي ـ اجتماعي اين كشور از آن نظر مهم است كه نخستين كشوري به شمار مي‌آيد كه جمهوري اسلامي ايران پس از وقوع انقلاب، در آنجا حضور مستقيم يافته، در تشكيل «حزب‌الله» نقش اصلي داشته و در ايجاد نهادهاي انقلابي مانند «جهاد سازندگي» براي حمايت از مقاومت در برابر حملات رژيم اسرائيل سهيم بوده است. 

بر اساس مطالب كتاب، طي دهه اخير، جهان اسلام ناآرام‌ترين و خبرسازترين بخش جهان بوده است و مساله تنها محدود به ايران نيست، بلكه كل جهان اسلام را دربرمي‌گيرد؛ اگرچه در اين مدت ايران كانون و بلكه الهام‌بخش اين حركت بوده است. البته اين تحولات و ناآرامي‌ها تنها به يك دهه اخير باز نمي‌گردد، احتمالا ناآرامي‌هاي موجود در قلمروي جهان اسلام طي سده اخير در مقايسه با نقاط ديگر جهان بيشتر و جدي‌تر بوده است.

انقلاب ايران كه گاه از آن به عنوان «آخرين انقلاب قرن بيستم» و گاه حتي «واپسين انقلاب» ـ‌به مفهوم مصطلح و كلاسيك آن‌ـ ياد مي‌شود، بي‌گمان رويدادي شگرف و واقعه‌اي تاريخي، بلكه تاريخ‌ساز در سلسله رخدادها و تحولات سياسي و اجتماعي عصر ما محسوب مي‌شود؛ رويدادي كه نه تنها در ايران به سرنگوني نظام سلطنتي چند هزار ساله انجاميد و سرمنشا تاريخ و تحولاتي تازه شد، بلكه در خارج از مرزهاي اين سرزمين نيز بازتاب‌ها و آثار متعدد و متنوعي را موجب شد.
روشن است كه پديده‌هاي سياسي و اجتماعي بزرگ هر جامعه، مانند انقلاب‌هاي مطرح در تاريخ بشر، همچنان كه خود از پويش‌ها و جنبش‌هاي جوامع ديگر بي‌تاثير نبوده، به سهم خويش در مسير تحولات فكري، سياسي و اجتماعي در خارج از مرزهاي خود اثر گذارده‌اند و انقلاب ايران نيز از اين قاعده مستثنا نيست، به ويژه آن كه اين انقلاب با رويكرد ايدئولوژيك و سمت و سوي عقيدتي خود، به مثابه انقلاب اسلامي، از توان تاثيرگذاري بر گستره جغرافيايي و وسيع جهان اسلام برخوردار بوده است.

انقلاب اسلامي ايران، جنبش «حزب‌الله» لبنان، ائتلاف يكپارچه عراق، احزاب و گروه‌هاي اسلام‌گراي(شيعي) افغانستان، بحرين، عربستان و پاكستان، همگي دامنه‌هاي موجي واحد از خيزش حق‌طلبانه اين جمعيت مهم به شمار مي‌روند.

انقلاب اسلامي ايران به عنوان يك انقلاب مكتبي، علاوه بر ايجاد تغييرات اساسي در ايران، تحولات چشم‌گيري را نيز در برخي از كشورهاي اسلامي منطقه پديد آورد. لبنان ـ‌به ويژه جمعيت شيعي‌اش‌ـ يكي از كشورهاي اسلامي منطقه خاورميانه محسوب مي‌شود كه تاثيرات عميقي از نفوذ معنوي انقلاب اسلامي پذيرفته است. به دليل حساسيت ويژه انقلاب اسلامي در زمينه مشروع ندانستن و به رسميت نشناختن رژيم صهيونيستي و قرار گرفتن لبنان در خط مقدم اين جبهه، موضوع حمايت از جنبش شيعي لبنان براي ايران اهميت استراتژيك يافته است.

به عقيده نويسنده كتاب، از زمان شكل‌گيري نيروي جديد شيعي «حزب‌الله» در عرصه سياسي اين كشور، نظام جمهوري اسلامي ايران پيوسته درصدد بوده است تا با عمده كردن اين تشكل اسلامي و انقلابي، به مبارزه با اسرائيل جهتي اصول‌گرايانه بخشد كه اكنون اين رويكرد منجر به كارآمدتر شدن هر چه بيشتر مبارزه با صهيونيسم شده است.

اكنون هر جا سخني از انقلاب اسلامي در فراسوي مرزها و در جهان اسلام به ميان مي‌آيد، اذهان متوجه لبنان و در كانون آن، «حزب‌الله» مي‌شود. سياسي ـ تشكيلاتي شدن شيعيان لبنان در قالب جنبش «حزب‌الله» و نقش‌آفريني چشم‌گير آن در صحنه داخلي لبنان و در كل منطقه، به‌ويژه در ارتباط با معادله قدرت اسرائيل، به طور قطع، بازتاب انقلاب اسلامي تلقي مي‌شود. 

بنابراين، اهميت پژوهش درباره شيعيان، به ويژه شيعيان لبنان كه موضوع اين تحقيق است، مشخص مي‌شود. گرچه در سال‌هاي اخير، كتاب‌ها و مقالات پرشماري درباره شيعيان لبنان، به‌ويژه «حزب‌الله» نوشته و منتشر شده است، ولي اين آثار بيشتر به ابعاد تاريخي و سياسي آنان پرداخته و به جنبه‌هاي اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي آنان كمتر توجه كرده است و بدين‌رو، شناخت بافت اجتماعي طايفه شيعه در لبنان ضروري به نظر مي‌رسد.

اين پژوهش به بررسي جامعه‌شناختي شيعيان لبنان اختصاص دارد و هدف اصلي‌اش طرح مسال اعتقادي تشيع نيست. بنابراين، شيعه به طور مختصر معرفي مي‌شود.
 
«شيعه» در لغت به معناي پيروان و ياران است و بر مفرد و تثنيه و جمع و نيز بر مذكر و مونث به طور يكسان اطلاق مي‌شود. در اصطلاح، «شيعه» به پيروان حضرت علي(ع) گفته مي‌شود كه به امامت و خلافت بلافصل ايشان از طريق «نصب» و «نص» پيامبر اكرم(ص) معتقدند. بنابراين، كلمه «شيعه» با توجه به سير تاريخي‌اش، به معناي لغوي‌اش ـ‌يعني پيروان، حزب، گروه، ياران، هواداران‌ يا در مفهوم وسيع‌ترش «حاميان» در نظر گرفته مي‌شود. به عبارت ديگر، مفهوم شيعه در اين پژوهش، بر پيروان و معتقدان به امامت حضرت علي و فرزندان معصوم آن حضرت(ع) صدق مي‌كند.

بنابراين، ضرورت انجام مطالعات علمي در حوزه‌هاي عمومي زندگي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي شيعيان، از جمله درباره مدارس علميه، مسائل فرهنگي و علما و عزاداري به شدت احساس مي‌شود. نوشتار حاضر، صرفا گام آغازين به اين سمت است كه انتظار مي‌رود توسط ديگر محققان تكميل شده، به سر منزل مقصود برسد. 

كتاب حاضر در 9 فصل به بررسي وضعيت سياسي اجتماعي شيعيان لبنان پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران پرداخته است.

چاپ نخست کتاب «شيعيان لبنان (وضعيت سياسي ـ اجتماعي پس از انقلاب اسلامي ايران)»با شمارگان 1500 نسخه، 424 صفحه و بهاي 60000 ريال راهي بازار نشر شد.