خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)- معماري منبرچوبي شهر ندوشن هم يكي از اين نمادهاي حيرت‌انگيز اين شهراست كه اوج توانايي‌هاي ايراني- اسلامي را از قرن‌ها قبل به ذهن مي‌آورد. مسجد جامع ندوشن 800 سال قدمت دارد و بسياري از باستان‌شناسان تاريخ اين شهر را به زمان هخامنشيان پيوند مي‌زنند، تاريخي كه با نمادهايي نظير اين منبر چوبي مسجد جامع، هويتي اصيل به اين شهر كويري استان يزد داده است.
البته اين، همه رازهاي مسجد جامع تاريخي شهر ندوشن نيست. حتي بادگيرهاي كاهگلي و تپه آسنگلان نيز نمي‌تواند راز انبار مسجد جامع شهر ندوشن را به خوبي آشكار كنند، جايي كه شمارش معکوس نابودی قرآن‌هاي خطي هفتصد ساله آن آغاز شده است؛ قرآن‌هايي كه بيشترشان يا ديگر در جاي خودشان قرار ندارند يا با نامهرباني و كمبود توجه روبه‌رو شده‌اند.
هشدارهايي كه جدي گرفته نشدند
ماجرا از آن‌جايي آغاز شد كه گزارشی از نگهداري نامطلوب قرآن‌هايي خطي مسجد جامع شهر ندوشن توسط هيات امناي اين مسجد در يكي از سايت‌هاي خبري منتشر شد.
در معرض قراردادن قرآن‌ها بدون محفظه‌هاي مناسب و دسترسي آسان همه به آنها، سرعت پوسيدگي را بيشتر مي‌كرد. ندوشن بر خلاف اصالت و تمدن و تاريخش و حتي نويسندگان پرافتخاري مانند «محمدعلي اسلامي ندوشن» هرگز موزه‌اي مناسب را به خود نديده و مسجد جامع و انباري گوشه آن، تنها محلي‌اند كه از اين گنجينه‌هاي ارزشمند پذيرايي مي‌كنند!
چند سال پیش، 145 نسخه خطی توسط کارشناسان میراث فرهنگی مستندسازی شدند و برای آنها شناسنامه صادر شد و شماره‌گذاری آنها نيز صورت گرفت؛ اما نگهداری از آنها به هیچ وجه ساماندهی نشد و نگهداري از این کتاب‌های ارزشمند همانگونه که به آن اشاره شد، در انباری در گوشه مسجد بدون حفاظ ویژه‌ای صورت می‌گیرد.
شايد طلانگاره‌هاي حاشيه و شماره‌گذاري‌های اين قرآن‌ها انگيزه‌اي شد تا بسياري از آنان به يغما بروند. اين مساله البته از سوي خبرنگاراني مطرح شد كه براي بازديد از اين مسجد تاريخي به اين شهر سفر كرده بودند؛ ادعايي كه هرگز مورد تاييد مسوولان سازمان ميراث فرهنگي يزد قرار نگرفت.
رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد درباره سرقت کتیبه‌ها اظهار داشت: «هشت تا 9 سال پیش یکی از کتیبه‌های تاریخی ندوشن سرقت شد، اما اگر کتیبه‌ای به تازگی سرقت شده باشد، از آن بی‌اطلاعم و اکنون این خبر را ازشما می‌شنوم!»
واقعيت اين است كه هيچ‌كس مسووليت محافظت از اين آثار ارزشمند را قبول نمي‌كند؛ اين مسجد تاريخي با اين گنجينه عظيم امروز با كوتاهي برخي نهادها و سازمان‌ها در انجام وظايف خودشان روبه‌رو شده است.
قيمت تقريبي اين قرآن‌ها شايد به ميلياردها تومان برسد و طبيعي است كه مردم شهر ندوشن نگذارند به‌راحتي اين سرمايه از شهرشان خارج شود، حال آن كه سازمان ميراث فرهنگي وظيفه دارد تا در هر شرايطي با تامين هرينه‌هاي لازم، از اين گنيجنه حفاظت كند. سازمان اسناد و كتابخانه ملي نيز كه هر سال آمار نگهداري نسخ خطي گران‌قيمت را در كارنامه خود منتشر مي‌كند، بهانه كمبود بودجه مي‌آورد و خود را متولي نگهداري از اين گنجينه‌ها نمي‌داند.
در اين ميان هر روز به زمان از دست رفتن اين گنجينه نزديك‌تر مي‌شويم و تهيه گزارش‌هاي پرشمار در اين‌باره نيز گويا كمكي به روند حفاظت از قرآن‌هاي خطي هفتصد ساله شهر ندوشن نمي‌كند. البته پيشنهاد تعويض قرآن‌ها با كتاب‌های فاخر یا قرآن‌های نفیس توسط مديركل اداره فرهنگ و ارشاد استان يزد، ايده‌اي جالب براي نگهداري از اين قرآن‌ها به نظر مي‌رسد.
ارشاد وارد عمل مي‌شود
محمود عاليشوندي، مدير كل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي استان يزد، با اعلام آمادگي ارشاد براي نگهداري از اين آثار به خبرنگار «ايبنا» گفت: اين اداره كل حاضر است به ميزان قيمتي كه روي كتاب‌هاي خطي ارزش‌گذاري مي‌شود، به شهر ندوشن كتاب اهدا كند.
وي ادامه داد: ما حتي حاضريم تعداد زيادي قرآن نفيس را به هيات امناي مسجد اهدا كينم تا در عوض، با اهداي اين قرآن‌ها به كتابخانه ملي، بتوان اين آثار را حفظ كرد.
عاليشوندي گفت: همچنان در حال پيگيري اين موضوع هستيم و در روزهاي آينده براي مذاكره به ندوشن مي‌رويم.
اين در حالي است كه همچنان تكذيب سازمان ميراث فرهنگي درباره اصل اين رويداد ادامه دارد و تلاش‌هاي خبرنگار «ايبنا» براي تماس با مسوولان اين سازمان نيز نتيجه‌اي دربر نداشته است.
سه‌شنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۰ - ۱۰:۳۰
نظر شما