ذوالفقاری، پژوهشگر ادبی و مدرس دانشگاه در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: این مجموعه معرفی صد منظومه عاشقانه به همراه نظیرههای آنها، خلاصه داستان و تحلیل کوتاهی بر داستان را شامل میشود. این کتاب براساس قدمت، اهمیت و غنای ادبیات عاشقانه در ادبیات کلاسیک فارسی، منتشر و توسط نشر چشمه راهی بازار نشر میشود.
وی با تاکید بر این موضوع که این کتاب به معرفی و شناخت کامل منظومههای ایرانی و فارسی میانجامد اظهار داشت: منظومههایی که در این کتاب معرفی میشوند تمامی منظومههایی را که در محدوده جغرافیایی زبان فارسی چه در شبه قاره هند و چه در پاکستان سروده شدهاند دربرمیگیرد. همچنین تمام منظومههای محلی در میان اقوام مختلف ایرانی همچون ترکها و کردها در این کتاب معرفی شده است.
ذوالفقاری درباره مقدمه کتاب و مباحثی که در این مقدمه به آنها پرداخته است توضیح داد: در مقدمه کتاب بحث منظومههای عاشقانه، سیر تاریخی، مشخصات و ویژگیهای آنها به لحاظ ساختار شعری، طبقهبندی منظومهها از نظر عناصر داستانی، بنمایهها و ریختشناسی این منظومهها بررسی شده است.
بخش دوم این کتاب به معرفی این منظومهها به ترتیب حروف الفبا اختصاص دارد. وی تشریح کرد: «آذر و سمندر»، «امیر و گوهر»، «بهرام و گلاندام»، «بیژن و منیژه»، «جمشید و خورشید»، «ناز و نیاز»، «وامق و عذرا» و «خرم و زیبا» عنوان برخی از منظومههای معرفی شده در این کتاب هستند. البته به عنوان مثال داستان «ناز و نیاز» هفت نظیره دارد که تمامی این نظیرهها، تفاوت آنها با داستان اصلی و نسخههای موجود از این نظیرها در کتاب معرفی شدهاند.
این پژوهشگر افزود: شاید تاکنون تنها حدود 30 تا 40 درصد این منظومهها منتشر شده باشند اما اغلب آنها به چاپ نرسیدهاند. برهمین اساس از نسخههای خطی نیز استفاده شده است و این کتاب تمامی نسخههای خطی و چاپی را شامل میشود.
هدف؛ معرفی مکتب داستانسرایی عاشقانه
وی درباره هدف کلی که از تدوین و تالیف این کتاب دنبال میکند، اظهار داشت: در این کتاب قصد داریم بهطور کلی مکتب داستانسرایی عاشقانه به عنوان یک مکتب کلی معرفی شود. این مکتب با عنصری بلخی آغاز شده و با فخرالدین اسعد گرگانی ادامه یافته و توسط نظامی گنجوی به اوج رسیده است. دوران صفویه نیز اوج تقلیدها و تالیف نظیرهها بوده است.
ذوالفقاری با تاکید بر ضرورت نشان دادن سیر تاریخی منظومههای عاشقانه در این کتاب گفت: منظومههای عاشقانه حجم عظیمی از منظومههای ادبیات فارسی را به خود اختصاص میدهند که متاسفانه تاکنون معرفی نشدهاند. این منظومهها بخشی از شعر غنایی ما هستند و حجم زیاد این آثار نشان میدهد ادبیات غنایی فارسی همچون ادبیات حماسی بسیار گسترده بوده است.
وی یادآور شد: در برخی مواقع شعر غنایی و حماسی درهم آمیخته میشود و منظومههای عاشقانه نیز ابعاد حماسی، عیاری و قهرمانانه پیدا میکنند.
این استاد دانشگاه به تعداد منابع و ارجاعات کتاب اشاره و خاطرنشان کرد: کتاب حجمی در حدود 1500 صفحه دارد. حدود 900 منبع و بیش از 2000 ارجاع برای تدوین این کتاب استفاده شده است. همچنین در این مجموعه به دلیل معرفی نظیرهها حدود 400 منظومه عاشقانه معرفی و تحلیل میشوند و درنتیجه این کتاب میتواند فرهنگ جامعی در این حوزه به حساب آید و بخشی از تاریخ و ادبیات ما را معرفی کند.
وی در پایان افزود: جلد دوم این کتاب که در آینده کار تدوین و تالیف آن آغاز میشود به معرفی و تحلیل آثار منثور عاشقانه اختصاص دارد.
حسن ذوالفقاری متولد ۱۳۴۵ دامغان، دكترای زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، به عنوان مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس مشغول به كار است. طرح بزرگ «دایرة المعارف داستانهای فارسی» با همكاری محمد غلام و با سرپرستی تقی پورنامداریان برای معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و «فرهنگ بزرگ ضربالمثلهای فارسی» در سه جلد از کارهای ذوالفقاری است. ذوالفقاری تالیف ۲۵ عنوان كتاب درسی و ۲۰ عنوان اثر پژوهشی را در كارنامه کاری خود ثبت کرده است.
حسن ذوالفقاری، از تالیف کتابی جامع در معرفی و تحلیل 100 منظومه عاشقانه فارسی به همراه نظیرههای آنها خبر داد. هدف از تدوین این کتاب معرفی مکتب داستانسرایی عاشقانه به عنوان یک مکتب کلی در ادبیات فارسی است.\
نظر شما