به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، گردآورندگان در اين نوشتار با ابراز نگراني خود و تمامي مصححان اجتماعي و دانشمندان ديني از ترويج خرافات، اين نگراني‌ها را از آنجايي آزاردهنده مي‌دانند كه عده‌اي از مدعيان دينداري و منتسبان به دين، در رواج خرافات سهم و نقش اصلي دارند و در مقدمه مي‌نويسند: «مشكل وقتي جدي‌تر مي‌شود كه خرافات گستره عمومي بيابد و پشتيبان آن از منابع قدرت و ثروت برخوردار باشند و نهاد‌هاي اجتماعي - خواسته يا ناخواسته - در ترويج و گسترش آن بكوشند و به آن رسميت بخشند.»
گردآورندگان معتقدند كه خرافه‌ستيزي در ايران كارنامه پر برگ و باري ندارد و از همين رو، سالگرد درگذشت «آيت‌الله توسلي» را بهانه‌اي مناسب مي‌بينند تا به ارايه مقالاتي درباره خرافات در يك مجموعه با عنوان «ره افسانه» بپردازند و در اين زمينه مي‌كوشند به 15 پرسش مختلف از جمله «آيا خرافه امر ثابتي است يا سيال و متغير؟»، «آيا اعتقاد به علوم غريبه، زمينه‌ساز ترويج خرافه است؟» و «نمونه‌هاي بارز خرافات چيست؟» پاسخ دهند.
پديد‌آورندگان اين كتاب در جلد نخست اين اثر، به 16 مقاله از جمله «ناآگاهي مردم، گناه آگاهان» به قلم محمد اسفندياري، «مفهوم غلو و مصاديق آن» نوشته محمد‌علي كوشا و در جلد دوم اثر به 17 مقاله از جمله مقالاتي از «غلامحسين كرباسچي»، «شهيد مفتح» و «عبدالحسين زرين‌كوب» پرداخته‌اند.
عبدالحسين زرين‌كوب در مقاله خود با عنوان «فال و استخاره» مي‌نويسد: «در هنگام درماندگي و دودلي كه عقل از هر تدبير و چاره‌اي فرو مي‌ماند، آرزوي نيل به مراد، چنان در چشم اينان جان مي‌گيرد كه از بيچارگي، هر نقشي را كه مي‌تواند از دنياي غيب نشاني دهد، راهنماي خويش مي‌گيرند. در اين مواقع است كه رمّال يا منجم و فال‌گير چنان نيرويي به‌دست مي‌آورد كه به في‌المثل «شاه عباس كبير» خودمان را چندين روز جهت اجتناب از «نحس فلكي» از تخت سلطنت به زير مي‌كشد.»
نگارنده اين مقاله در پايان، پس از ارايه تعاريفي مختصر از فا‌ل‌ها و استخاره‌هاي گوناگون مانند: «استخاره امام صادق(ع)»، «استخاره ذات‌الرقاع»، «فال قهوه» و «فال حافظ» مي‌نويسد: «فال دريچه‌اي است كه دست پندار انسان را به دنياي غيب گشوده است. اما دروازه‌هايي كه به دنياي تسخير نشده راه مي‌‌نمايد، طلسم و افسون و تعويذ و دعا و سحر و جادو و بنگ و حشيش و شعر و عرفان است. تا وقتي انسان «ظلوم جهول» ديوان طالع خود را رقم منشيان قضا و قدر مي‌داند و از سر قدرت خويش خبر ندارد، تا وقتي كه مرد آزاده نسج سرنوشت خود را فرآورده «كارگاه غيب» و به هم بافته تار و پود تقدير و گناه مي‌شناسد و از تاثير وجود خود غافل است، در هر جا كه دريچه‌اي به دنياي غيب سراغ مي‌گيرد، چاره‌اي ندارد الّا كه گردن دراز كند و از آنجا با بيم و اميد نقش سرنوشت ناپيداي خويش را در آفاق دور دست آن دنيا جست‌وجو كند... همه جا فقر و جهل و عجز و اسارت است كه آزاد‌مرد را - اگر هست - به پرسش اوهام محكوم مي‌كند.»
غلامحسين كرباسچي نيز در بخشي از مقاله خود با عنوان «خرافات و سياست، نسبت استبداد و اوهام» مي‌نويسد: «اگر در كليسا اين روش [رواج خرافه پرستي] ادامه يافت تا جامعه را در قرون جديد دچار جدايي دين از زندگي بشر كرد (كه بايد گناه اصلي آن را به قول قرآن، به عهده علماي بني‌اسراييل و دنباله‌هاي آن دانست)، سزاوار نيست كه بعد از اين همه تجربه و گذشت قرن‌ها در تاريخ اسلام و ايران، دوباره با ديني غرق در خرافه، در انتظار حكومت توحيدي جهاني باشيم.»
چاپ نخست كتاب دو جلدي «ره افسانه» را انتشارات عروج با شمارگان 1000 نسخه و به بهاي هر جلد 25000 ريال به‌تازگي روانه بازار نشر كرده است.
شنبه ۲ اردیبهشت ۱۳۹۱ - ۱۵:۳۴
خرافه و خرافه‌پرستي در باور‌هاي عاميانه و فرهنگ جوامع بشري پيشينه‌اي طولاني و شگفت دارد. «ره افسانه» عنوان كتابي است كه به كوشش سيدمحمد‌علي ايازي و حسن پويا به بررسي اين موضوع ها مي‌پردازد./
نظر شما