به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «کتابشناسی توصیفی پایان‌نامه‌های ادبیات کودکان و نوجوانان» تعداد 477 پایان نامه دفاع‌شده در حوزه ادبیات کودکان و نوجوانان را در 20 رده موضوعی به ترتیب تاریخی معرفی کرده است.
انتشار این‌گونه کتابشناسی‌ها علاوه بر معرفی و دسترس‌پذیری پایان‌نامه‌ها، نقش تحلیل موضوعی و محتوایی آنها را نیز عهده‌دار است. به‌طوری که محققان با مراجعه به این‌گونه آثار علاوه بر امتناع از کارهای تکراری، به خلأ‌های موجود پی برده و پژوهش خود را در آن راستا تنظیم می‌کنند.
در این اثر سعی شده اطلاعات کتابشناختی و چکیده تمام پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و رساله‌های دکتری حوزه‌های مرتبط با ادبیات کودکان و نوجوانان در رشته‌های مختلف از دانشگاه‌های سراسر کشور جمع‌آوری شود.
مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب در بخش «پیشگفتار» درباره اهمیت انتشار این اثر چنین بیان کرده است: «عرصه کتاب کودک در ایران اقیانوسی است بکر، ژرف و غنی که هر علاقه‌مند به کتابی می‌تواند خود را در این ورطه انداخته و ضمن لذت بردن، از آن بهره‌مند شود. ادبیات کودک ما به معنای واقعی حدود یک قرن است که به‌صورت جدی مورد توجه قرار گرفته و از نویسنده و ناشر و تصویرگر گرفته تا کودکان و پدران و مادران و در کل جامعه بدان اقبال پیدا کرده‌اند و صد البته طی سالیان اخیر بحث ادبیات کودک و در کل انتشار کتاب کودک جدی‌تر از گذشته دنبال می‌شود.
«کتابشناسی توصیفی پایان‌نامه‌های ادبیات کودکان و نوجوانان» نگاشته استاد ارجمند جناب آقای دکترمهدی محمدی که عمر پُربار خود را صرف این مهم کرده و آثار و خدمات متعددی در این حوزه دارند از جمله آثاری است که می‌تواند نقش پُررنگی در شناخت تحلیل‌های آکادمیک این حوزه داشته باشد.»
در بخش مقدمه نویسندگان این اثر می‌خوانیم: «برای تهیه این اثر، پس از بررسی کتابشناسی‌های تخصصی و مجلات تخصصی از جمله پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، قلمرو، پویش، روشنان و ... و بررسی فهرست کتابخانه‌های مراکز تخصصی همچون شورای کتاب کودک، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و وب‌سایت پایگاه‌های اطلاعاتی از جمله پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، کتابخانه مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری شیراز، مرکز مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز و پایان‌نامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی و ... اطلاعات کتابشناختی 477 عنوان پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد و رساله دکتری جمع‌آوری شد. برای اطمینان از تهیه یک کتابشناسی جامع، وب‌سایت کتابخانه‌های اکثر دانشگاه‌های کشور نیز بررسی شدند. در معرفی پایان‌نامه‌ها علاوه بر اطلاعات کتابشناختی، چکیده اثر نیز آورده شده است. در این میان با برخی از پایان‌نامه‌هایی رو به رو شدیم که به دست آوردن چکیده آن برای محققان مقدور نشد و برای آن‌‌که پژوهشگران این حوزه از وجود این‌گونه پایان‌نامه‌ها آگاهی یابند، صرفاً به آوردن اطلاعات کتابشناختی آنها بسنده شد.»
برای تنظیم این اثر از سیستم موضوعی استفاده شده است. پایان‌نامه‌های معرفی شده در هر حوزه با نظم تاریخی تنظیم شده‌اند. به گفته مؤلفان اثر، «استفاده از ترتیب تاریخی چندین حسن را به همراه دارد؛ نخست، پژوهشگران و علاقه‌مندان هر حوزه با پیشکسوتان آن حوزه آشنا شده و در صورت علاقه‌مندی می‌توانند از آنها به عنوان استاد راهنما و مشاور استفاده کنند. دوم اینکه، دانشجویان تحصیلات تکمیلی علاوه بر آشنایی با کارهای صورت گرفته، با مباحث روز و جاری آن حوزه نیز آشنا می‌شوند. سوم اینکه، به‌کارگیری نظم تاریخی علاوه بر آَشنایی مراجعه‌کننده با سیر تحولات و فراز و نشیب موجود در هر کدام از حوزه‌ها، نشان می‌دهد که در کدامین حوزه بیشترین و در کدامین حوزه کمترین آثار نوشته شده است. همچنین نشان می‌دهد که در سال‌های دور این حوزه چه مباحثی مدنظر بوده و امروزه چه مباحثی مدنظر است.»
نخستین چاپ کتاب کتاب «کتابشناسی توصیفی پایان‌نامه‌های ادبیات کودکان و نوجوانان» اثر مشترک مهدی محمدی و امیر متقی‌دادگر، با شمارگان 500 نسخه، در 304 صفحه، به بهای 150 هزار ریال از سوی انتشارات خانه کتاب منتشر شده است.
یکشنبه ۱ مرداد ۱۳۹۶ - ۰۹:۳۳
کتاب «کتابشناسی توصیفی پایان‌نامه‌های ادبیات کودکان و نوجوانان با هدف شناخت تحلیل‌های آکادمیک این حوزه از سوی خانه کتاب منتشر شد.
نظر شما