پنجشنبه ۸ مهر ۱۳۸۹ - ۱۴:۳۷
محبتی: کیفیت مولوی‌پژوهی، خیر؛ کمیت مولوی‌پژوهی، آری

مهدی محبتی، بر لزوم پژوهش‌های غیر تکراری درباره آثار مولانا تاکید کرد و گفت: «تصحیح فروزانفر از دیوان کبیر و تصحیح نیکلسون از مثنوی معنوی، اشکالات زیادی دارند و باید تجدید شوند. پژوهش‌ها تکراری‌اند و جز تقی پورنامداریان، زرین‌کوب و استاد همایی، دیگران در نزدیک شدن به اندیشه مولانا چندان موفق نبوده‌اند.» محبتی نظر چندان مثبتی به کیفیت مولوی‌پژوهی ایرانیان تا امروز ندارد؛ اگرچه کمیت آن را بالا می‌داند./

محبتی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: در سال ۱۳۸۷ کتاب «کارنامه مولوی‌پژوهی در ایران»(کتاب‌ها، مقاله‌ها و پایان‌نامه‌ها) توسط انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی در ۳۵۰ صفحه زیر نظر من منتشر شد. مطالعاتی که برای تدوین این کتاب انجام شد، نشان می‌داد که ایرانیان ۷۳۰ کتاب در این زمینه تالیف کرده‌اند.

وی ادامه داد: همچنین ۱۵۰۰ مقاله درباره مولوی و ۸۰۰ عنوان پایان‌نامه مقطع دکترا و کارشناسی ارشد درباره این موضوع تهیه شده اند. به عبارت دیگر، بیشترین حجم کارهای تحقیقاتی و پژوهشی درباره مولانا را فارسی‌زبانان و ایرانیان انجام داده‌اند.

این استاد دانشگاه درباره محور اساسی اغلب کتاب‌ها و مقاله‌هاي منتشر شده در حوزه مولوی‌پژوهی، افزود: به‌طور عمده این کتاب‌ها و مقالات به ترتیب بر محور «مثنوی معنوی» و سپس «غزلیات شمس» و «فیه مافیه» تدوین شده‌اند.

وی به موضوع این آثار اشاره و تصریح کرد: بیشترین مبحثی که در این کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها ومقالات بدان پرداخته شده، موضوع عشق در آثار مولانا و پس از آن موسیقی است. همچنین رابطه شمس و مولانا و بعد الهیات مولوی، دیگر مباحث پرداخته شده در این آثارند.

محبتی در ادامه تاکید کرد: باوجود حجم بالای آثار منتشر شده در زمینه مولوی‌پژوهی اما هنوز مولانا به‌طور کامل شناخته نشده است و جنبه‌های مختلف شخصیتی و زیبایی‌شناسی آثارش برای ما روشن نیستند.

وی تنها چند کتاب چون «سر نی» تالیف عبدالحسین زرین‌کوب، «در سایه آفتاب» اثر تقی پورنامداریان و «م‍ول‍وی‌ن‍ام‍ه‌»(م‍ول‍وی‌ چ‍ه‌ م‍ی‌گوید) نوشته جلال‌الدین‌ همایی‌ را جزو آثاری برشمرد که توانسته‌اند به اندیشه مولانا نزدیک شوند.

این نویسنده یادآور شد: البته آثار ارزنده دیگری در حوزه مولوی‌پژوهشی منتشر شده اند؛ اما به‌طور کلی اغلب این آثار به موضوعات تکراری پرداخته‌ و گامی در شناخت بیشتر مولوی برنداشته‌اند. به عنوان مثال شاید تنها حدود ۴۰ رساله به نسبت عقل و عشق در «مثنوی معنوی» پرداخته‌اند.

وی به برخی از موضوعاتی که در مولوی‌پژوهی مغفول مانده اند اشاره کرد و اظهار داشت: به عنوان مثال، ساده‌نویسی اندیشه مولانا برای نسل جوان موضوعی است که در آثار مولوی‌پژوهی به آن پرداخته نشده، البته منظورم از ساده‌نویسی همان بازنویسی خلاقانه است، مانند کاری که پائولو کوئلیو در داستان «کیمیاگر» انجام داد و یک خط از اندیشه مولانا را در قالب آن داستان شرح داد.

محبتی در ادامه تشریح کرد: هنوز یک نسخه نهایی از «غزلیات شمس» در دست نداریم. تصحیح مرحوم فروزان‌فر اشکالات فراوانی دارد و باید تصحیح مجددی از این اثر ارایه شود. تصحیح رینولد نیکلسون از «مثنوی معنوی» نیز در حال حاضر جواب‌گوی نیازهای پژوهشی نیست و باید دوباره تصحیح شود.

وی تاکید کرد: باید چهارچوبی برای اندیشه‌های مولانا در نظر گرفته شود و طبق آن پژوهش‌های عمقی در حوزه مولوی‌پژوهی صورت بگیرد.

این پژوهش‌گر در پایان درباره ارکان اصلی اندیشه مولانا توضیح داد: اندیشه مولانا سه رکن اصلی دارد. نخست جان جانان که همان خداوند و معشوق است. دو رکن دیگر جان و جهانند. اصل سخن مولانا نیز تبیین رابطه میان این سه رکن بوده است. این‌که خدا، انسان و عشق چیست همگی برگرفته از رابطه این سه رکن اند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط