سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - حسین افشاری، معلم و مؤسس گروه خیرات کتاب کاشمر و برگزیده هفتمین دوره مروجان کتابخوانی کشور و مبدع طرح خیّرات کتاب: مطالعه کتاب یکی از ضروری‌ترین مهارت‌های زندگی است که بلافاصله پس از فراگیری خواندن و نوشتن، بایستی به کودکان، آموخته شود تا در مسیر ارتباط با دانایی؛ گام بگذارند. دهه‌ها پس از تعریف مکانی به نام «کتابخانه مدرسه» شاهد کمرنگ شدن و گاه حذف آن در مدارس هستیم و این اتفاق برخلاف میل کودکان و نوجوانان است که همچنان از کتاب و کتابخوانی، بیشترین بهره و لذت را می‌برند!

۱۰ سال پیش با مشاهده وضعیت کتابخانه چند مدرسه در شهرستان کاشمر، همزمان با میلاد حضرت علی (ع) و روز پدر، با همکاری دوستان فرهنگ دوست، مبلغی با عنوان هدیه به روح پدران آسمانی، صرف خرید کتاب و اهدا به چند مدرسه کردیم که بسیار مورد استقبال قرار گرفت به نحوی که داوطلبان کمک، افزایش یافت و در روز مادر و مناسبت‌های دیگر نیز، کتاب‌هایی تهیه و مدارس بیشتری تحت پوشش طرح اهدای کتاب قرار گرفت که نام «خیرات کتاب کاشمر» بر خود گرفته بود! در این میان مدیریت آموزش و پرورش کاشمر با پیشنهاد نام‌گذاری کتابخانه مدارس به نام متولیانی که بازماندگان آن‌ها، به تجهیز کتابخانه اقدام کنند؛ موافقت کرد و از سال ۹۶ که اولین کتابخانه خیرساز شهرستان کاشمر و کشور را به یادبود مادر شهیدان «توانگر» ، با کمک مالی فرزندش در سالگرد درگذشت مادر، افتتاح کردیم.

تاکنون ۲۵ مدرسه در مناطق روستایی و حاشیه شهر کاشمر از این طریق و با کمک خیّران نیک‌اندیش، صاحب کتابخانه شده‌اند که دارای قفسه‌های استاندارد، میز و صندلی و کتاب‌هایی از بهترین ناشران تخصصی کودکان و نوجوانان است. در کنار این بیش از ۱۰۸ کتابخانه کلاسی شامل قفسه و کتاب نیز به همین شیوه در مدارس ابتدایی راه‌اندازی شد و در مدارس روستایی و عشایری که جمعیت کمتری دارند، بیش از ۲۰ هزار جلد کتاب، اهدا شده است. در کنار کتابخانه‌های خیرساز، ۲۰ مدرسه خاص که از محل شهریه، درآمد دارند، مجاب به تجهیز و تقویت کتابخانه‌های خود شدند و بخشی از شهریه‌های دریافتی از والدین، صرف خرید کتاب و تجهیزات شد و همزمان با کمک خیّران، جمع‌آوری و فروش کتاب‌های فرسوده و بلااستفاده مدارس و خانه ها و نیز ارتباط با مراکز پخش و ناشران کتاب برای گرفتن تخفیف بیشتر و هدیه، کمک شایانی به ما کرد.

در گرماگرم افتتاح کتابخانه‌های مختلف در مدارس، که اوج آن در یک‌سال تحصیلی به افتتاح ۸ کتابخانه آموزشگاهی و ۳۲ کتابخانه کلاسی رسید، برای استفاده بهتر از کتابخانه‌های آموزشگاهی؛ با همراهی و همکاری همسرم دکتر زهرا نیکدل که کتابدار، مدرس دانشگاه و دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی؛ وارد مسیر کیفی‌سازی حوزه کتاب شدیم و با تایید مدیریت آموزش و پرورش به آموزش همکاران به‌ویژه آموزگاران ابتدایی و مربیان پرورشی با برگزاری کارگاه آموزشی و ضمن خدمت و … پرداختیم و در موضوعات مختلف حوزه کتاب و کتابخوانی نظیر آشنایی با ادبیات کودک و نوجوان و ناشران تخصصی کتاب کودک و نوجوان، اصول و مبانی قصه‌گویی و نویسندگی، رشد ذهنی و فلسفی کودک و نوجوان با مطالعه و تاثیر مطالعه غیردرسی بر بهبود خواندن و نوشتن کودکان و نوجوانان و… ده‌ها دوره آموزشی برگزار شد که مورد توجه و استقبال قرار گرفت و معلمان، برخلاف معمول، مطالبی متنوع و هدفمند آموختند که بتوانند به‌صورت عملی و واقعی در مدرسه با دانش‌آموزان، اجرایی کنند و حتی مکان برگزاری دوره‌ها در محیط کتابخانه‌های عمومی و «کتاب‌کده نردبان آسمان» تعریف شد تا تغییر محیط به تاثیر و جذابیت آن بیفزاید! در حوزه دانش‌آموزان نیز نقش «کتاب‌یار» تعریف شد و افرادی که علاقه‌مند و فعال‌تر بودند، تحت آموزش قرار گرفتند تا در مدارس و در نبود کتابدار، نقش آن را ایفا کنند و مروج کتابخوانی باشند.

در این مدت زمانی، مسابقات کتابخوانی متعدد و متنوعی برگزار شد که شیوه اجرای معمول را نداشت به نحوی که دانش‌آموزان قدرت انتخاب کتاب بیشتری از کتابخانه‌های عمومی داشتند و به‌جای حفظ مطالب کتاب و شرکت در یک آزمون کتبی، برای دوستان خود از کتاب‌هایی که خواندند، می‌گفتند و برداشت‌های خود را شرح می‌دادند که در این سبک، همه برنده هستند! تجربه «زنگ کتاب» را با همین سبک معرفی کتاب، در سه سال در درس نگارش و تفکر، اجرا کردم که شور و شعف زیادی در دانش‌آموزان ایجاد کرد و بهبود قابل توجهی در وضعیت خوانش و نگارش آن‌ها می‌گذارد. انجام فعالیت‌های ذکر شده در مدارس و نیز نوآوری های دیگر نظیر طرح «گردش کتاب» و نیز مجاب کردن شهروندان به استفاده از کتاب‌های کوچک به‌عنوان جایگزین اطعام در روز عاشورا و یا به‌جای پوستر در تبلیغات انتخاباتی مجلس و شوراها و حتی به‌عنوان کارت عروسی و.. باعث شد. در سال ۹۹ در هفتمین دوره جشنواره مروجان کتابخوانی کشور از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان مروج کتابخوانی برگزیده شدم و در سال ۱۴۰۲ نیز از سوی موسسه برهان، در بین گزینه‌های مرحله نیمه نهایی اولین رویداد جایزه معلم، قرار بگیرم و همچنان با آرزوی افزایش فعالیت‌های حوزه کتاب و فراگیر نمودن آن‌ها در سراسر کشور، به کار خود ادامه می‌دهم.