به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس براساس یکی از مأموریت‌های ذاتی خود که در زمینه معرفی و تبیین ابعاد شخصیتی رزمندگان و شهدای شاخص است، بعد از شهادت سردار سرلشکر شهید سید محمد حجازی جانشین نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که نقش ماندگاری را در هشت سال دفاع مقدس و بعد از آن در عرصه خدمت‌رسانی به انقلاب داشتند، پروژه تدوین زندگی‌نامه این شهید بزرگوار را در دستور کار خود قرار داد.
 
در اولین سالگرد شهادت ایشان، از سوی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، گفتگویی با مرتضی قاضی؛ مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز و سعید علامیان، از پژوهشگران و نویسندگان دفاع مقدس که مجری این پروژه است، انجام گرفته است.
 
مرتضی قاضی با اشاره به ظرفیت‌ها و ذخایر اسنادی و صوتی که در مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس موجود است، گفت: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با سابقه‌ای که در گردآوری و تولید اسناد زمان جنگ دارد، گنجینه عظیم و منحصربه‌فردی از صوت فرماندهان شهید را در اختیار دارد که این فرماندهان در جلسات، در پشت بی‌سیم‌ها، در سخنرانی‌ها و در مصاحبه‌ها سخنانی که می‌گفتند، تدابیری که برای هدایت عملیات‌ها داشتند و ابتکاراتی که داشتند، همه اینها در زمان جنگ توسط راویان ثبت و ضبط می‌شده است.
 
وی افزود: یکی از کارکردهایی که برای این صوت‌ها متصور است و می‌شود از این صوت‌ها برای آن کار استفاده کرد این است که ما از این اسناد و همچنین مکتوباتی که از آن فرماندهان داریم و همچنین با استفاده از این صوت‌های شفاهی و مکتوب، ویژگی‌های فرماندهان شهید شاخص دوران دفاع مقدس را بشناسیم و با آنها بیشتر آشنا شویم.
 
مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس اظهار کرد: بنابراین یکی از برنامه‌هایی که این مرکز در گروه مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی جزو برنامه‌های خودش قرار داده است انتشار زندگی‌نامه فرماندهان شهید شاخص دوران دفاع مقدس است و البته این زندگی‌نامه‌ها با این هدف تولید می‌شوند که در کنار مسائل اخلاقی و رفتاری و خانوادگی و معنوی این شهدا در پایه و اساس بتوانیم فرماندهی، مدیریت و رهبری این فرماندهان شهید را از لابه‌لای اسناد، تاریخ شفاهی و مصاحبه با فرماندهانی که با این شهدای عزیز دوست و همراه و هم‌رزم بوده‌اند احصا کنیم و یک کتاب زندگی‌نامه با محوریت و با غلبه ویژگی‌های فرماندهی و مدیریت این فرماندهان شهید منتشر کنیم.
 
وی با اظهار به اینکه در این حوزه برای نگارش زندگی‌نامه فرماندهان شهید برنامه‌ریزی شده است، درعین‌حال بیان کرد: البته این افراد کسانی هستند که با این شاخص‌هایی که ما در گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به‌منظور زندگی‌نامه‌نویسی در نظر گرفته‌ایم، در موردشان کتابی کار نشده باشد در غیر این صورت دیگر مرکز ورود نخواهد کرد.
 
قاضی به سردار شهید سید محمد حجازی اشاره کرد و گفت: شهید حجازی یک سال است که به خیل شهدا پیوسته‌اند و مرکز اسناد به جهت جایگاه این شهید بزرگوار در دوران دفاع مقدس و مسئولیت‌های مهمی که داشتند و همچنین نقش و جایگاه ایشان در جبهه مقاومت، وی را به‌عنوان یک شهید شاخص و جزو مأموریت‌های خود قرار داده است و تصمیم بر این شد تا در مورد زندگی‌نامه ایشان کتابی را منتشر کند.
 
وی افزود: تمام اسناد مربوط به این شهید اعم از صوتی و مکتوب گردآوری شده است و با دعوت از نویسنده کاربلد و متبحری همچون سعید علامیان برای همکاری، کلید نگارش زندگی‌نامه شهید حجازی زده شده است.
 
زندگی‌نامه شهید حجازی از تنوع بالایی برخوردار است
مدیر گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس اظهار کرد: مقاطع زندگی شهید حجازی از تنوع بالایی برخوردار است و ایشان هر جا  که حضور داشته‌اند به‌عنوان یک فرمانده موفق عمل کرده‌اند؛ در مبارزات دوران انقلاب در اصفهان، در دوران دفاع مقدس و پس از آن در مسئولیت بسیج و بعد از آن‌ نیز در نیروی قدس سپاه فعالیت داشتند و انجام مسئولیت می‌کردند.
 
وی افزود: بنابراین گستره طولانی زندگی ایشان باعث می‌شود که مطلب بسیار زیاد داشته باشیم، تنوع مطالب بسیار زیاد است و البته همه مطالب در مورد زندگی ایشان را هنوز شاید نشود گفت.
 
 قاضی در خاتمه بیان کرد: هماهنگی کاملی بین سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سپاه و بسیج، همچنین مؤسسه روایت فتح و نیروی قدس سپاه انجام‌شده است تا بتوانیم اثر کامل و جامعی در مورد شهید حجازی به مخاطبان ارائه دهیم.
 
اقدام ارزشمند حجازی در ابتدای جنگ/انسجام‌بخشی و ساماندهی نیروها
در ادامه سعید علامیان، نویسنده کتاب زندگی‌نامه شهید سردار سید محمد حجازی نیز با اشاره به آشنایی خود با سردار حجازی، گفت: سال ۱۳۸۸ و زمانی که ایشان در ستاد کل نیروهای مسلح حضور داشتند، به‌منظور تکمیل محتوای کتاب «ملاقات در فکه» که دربرگیرنده ابعاد شخصیتی سردار شهید حسن باقری است، برای اولین بار موفق به ملاقات با ایشان شدم و دو جلسه مصاحبه را با این شهید بزرگوار انجام دادم.
 
وی افزود: در ملاقات و گفتگوی دو جلسه‌ای با ایشان متوجه شخصیت ممتاز و برجسته و علمی ایشان گردیدم.
 
علامیان با اشاره به خاطرات شهید حجازی از روزهای ابتدایی جنگ در جبهه‌های جنوب اظهار کرد: شهید حجازی از همان دومین روز جنگ همراه با گروهی از اصفهان عازم مناطق عملیاتی جنوب می‌شود و در آنجا با شهید حسن باقری آشنا می‌شود و با توجه به علم و درایتی که در شخصیت وی می‌یابد، قصد همکاری با وی را می‌کند.
 
این نویسنده دفاع مقدس با اشاره به تشتت و سردرگمی نیروها در روزهای ابتدایی جنگ گفت: ازجمله کارهای منطقی و اصولی که شهید سید محمد حجازی در کنار کار اطلاعاتی ارزشمند شهید حسن باقری انجام داد، بحث ساماندهی و انسجام نیروها بود. با توجه به اینکه نیروهای داوطلب و مردمی در روزهای ابتدایی جنگ، دسته‌دسته به جبهه جنوب اعزام می‌شدند و هریک نیز برای خود حرکت خودجوشی را انجام می‌دادند، شهید حجازی بحث مهم تقسیم‌بندی و ساماندهی نیروها را در پیش گرفتند و به‌گونه‌ای مدیریت کردند که نیروها در مناطق جنگی که بدان‌ها نیاز بود اعزام شوند و از هدر رفت نیروها و رزمندگان ممانعت به عمل می‌آوردند.
 
وی در ارتباط با خضوع و خشوع شهید سید محمد حجازی هم بیان کرد: هنگامی‌که در ارتباط با تکمیل کتاب شهید حسن باقری قصد داشتم با مطرح کردن سؤالاتی از شاخصه‌های زندگی ایشان به‌عنوان مصاحبه‌شونده پرده‌برداری کنم؛ ایشان به من گفتند آقای علامیان چرا این‌قدر از من سؤال می‌کنی، مگر نمی‌خواهی از شهید باقری بنویسی؟ این نشان‌دهنده تواضع و فروتنی وی بود درحالی‌که ایشان از مبارزین قبل از انقلاب و دستگیرشدگان توسط ساواک بود که البته برادرشان هم در جریان جنگ تحمیلی به شهادت رسیده بودند.
 
تدوین کتاب زندگی‌نامه شهید حجازی
علامیان در بخش پایانی گفتگوی خود با اشاره به پیشنهاد تدوین زندگی‌نامه این شهید بزرگوار توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به وی گفت: سه اتفاق مهم و مبارک زندگی من مربوط به تحقیق و پژوهش پیرامون زندگی‌نامه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، دانشمند هسته‌ای محسن فخری زاده و شهید سید محمد حجازی است و آن‌هم به خاطر عشق و ارادتی است که به این شهدای بزرگوار دارم.
 
علامیان در مورد تدوین زندگی‌نامه شهید سید محمد حجازی افزود: پروژه تدوین زندگی‌نامه شهید که با مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس منعقد کرده‌ام، حدود یک سال به طول خواهد انجامید که سه مقطع دفاع مقدس، فرماندهی نیروی مقاومت بسیج و مسئولیت در نیروی قدس سپاه را در بر خواهد گرفت. مصاحبه با حدود ۴۰ راوی برای تدوین کتاب پیش‌بینی‌شده و همچنین آقای قاضی، مدیر گروه فرهنگی-اجتماعی مرکز، نیز اسناد و فایل‌های صوتی مربوط به مصاحبه‌های ایشان در دوران دفاع مقدس را در اختیار بنده گذاشته‌اند که در پیشبرد کار تأثیرگذار خواهد بود.
 
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: امیدوارم با تدوین زندگی‌نامه این شهید بزرگوار بتوانیم بخش کوچکی از زحمات ایشان را جهت اعتلای آرمان‌ها و اهداف مقدس انقلاب اسلامی جبران کرده باشیم.
 
گفتنی است کتاب «حاج قاسمی که من می‌شناسم» ازجمله آخرین و ارزشمندترین آثار سعید علامیان است که مقام معظم رهبری در ملاقات با اعضای ستاد بزرگداشت دومین سالگرد سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، با بغض، اشاراتی به بخش‌هایی از خاطرات شهید در این کتاب داشتند.