به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، جدیدترین کتاب روزنامه‌نگار و پژوهشگر تاریخ محلی اهل خمینی شهر اصفهان، با عنوان «سرزمین مهر» منتشر شد. این کتاب از سلسه کتابهای «تاریخ محلی» است که تاریخ ماربین و دلایل تاسیس خیریه‌های ماربین و اثرات آن را مورد توجه قرار داده است.
«محمدعلی شاهین»، روزنامه‌نگار، پژوهشگر تاریخ محلی و نویسنده این کتاب به خبرنگار ایبنا گفت: مطالعات امور خیر، امروز به دانشی میان‌رشته‌ای تبدیل شده است که بزرگترین دانشگاه‌های دنیا روی آن کار می‌کنند و بر آن به عنوان یکی از عناصر تعیین‌کننده آینده حساب باز می‌کنند. متأسفانه در کشور ما به جز مسئله وقف که ساختاری با قدمت هزارساله دارد و دو مرکز پژوهشی هم در کشور دارد، مطالعات امر خیر مورد غفلت جدی قرار گرفته است. تاریخچه امر خیر در ایران به واسطه روحیه جمعی ایرانیان و رویکردهای شیعی که ما در فعالیت‌های خیرخواهانه داشته‌ایم، قطعاً از عثمانی بیشتر است لذا محققان باید دست به کار شوند و این تاریخچه باشکوه را مستند، مدون و مکتوب کنند.
وی ادامه داد: مطالعات امر خیر به شکل نوین، دو یا سه دهه است که در دنیا مطرح شده است. چند دهه‌ای است که نگاه به پدیده فعالیت‌های خیرخواهانه و داوطلبانه در دنیا تغییری مبنایی داشته است، در گذشته بیشتر فعالیت‌های خیر، به شکل فردی انجام می‌شد و افراد بنا بر احساس مسئولیت شخصی به همنوع خود کمک می‌کردند، به مرور حضور سازمان‌های مردم‌نهاد برای رفع معضلات اجتماعی و انجام کارهای خیر جدی‌تر شد تا آنجا که برخی صاحب‌نظران گفته‌اند قرن اخیر را باید قرن سازمان‌های مردم‌نهاد و اجتماعی تلقی کرد.
شاهین با اشاره به نگرش اقتصادی به این امر بیان کرد: در حوزه اقتصاد در کنار اقتصاد بخش دولتی و خصوصی، اقتصاد سومی به نام اقتصاد امور نیکوکاری شکل گرفته است، شرکت مایکروسافت، بزرگترین بنگاه اقتصادی دنیا، بخش عمده سهام خود، معادل ۷۰ میلیارد دلار را از این شرکت، خارج و به یک سازمان خیریه تبدیل کرد. بسیاری از مجموعه‌های اقتصادی دنیا، وقف هستند و سود و منفعت به شخص نمی‌رسد بلکه به نفع فعالیت‌های اجتماعی مصرف می‌شود.
او ادامه داد: در حوزه مسائل سیاسی، بسیاری از خیریه‌های دنیا به پشتوانه قدرتی که در حل مسائل اجتماعی دارند به مسائل سیاسی نیز ورود می‌کنند و بر سیاست‌های کلان کشورها تأثیر می‌گذارند، در همین کشورهای پیرامون خودمان، مؤسسه خیریه‌ای به نام سوروس فعال شد و انقلاب‌های رنگین را جهت‌دهی کرد، در حوزه مسائل فرهنگی هم می‌بینید که بزرگترین پرچم‌داران فرهنگ مثل کلیسای مسیحی‌ها و مساجد مسلمانان، به شکل مردمی و در قالبی شبیه به خیریه اداره می‌شود.
«محمدعلی شاهین»، روزنامه‌نگار، پژوهشگر تاریخ محلی و نویسنده این کتاب به خبرنگار ایبنا گفت: مطالعات امور خیر، امروز به دانشی میان‌رشته‌ای تبدیل شده است که بزرگترین دانشگاه‌های دنیا روی آن کار می‌کنند و بر آن به عنوان یکی از عناصر تعیین‌کننده آینده حساب باز می‌کنند. متأسفانه در کشور ما به جز مسئله وقف که ساختاری با قدمت هزارساله دارد و دو مرکز پژوهشی هم در کشور دارد، مطالعات امر خیر مورد غفلت جدی قرار گرفته است. تاریخچه امر خیر در ایران به واسطه روحیه جمعی ایرانیان و رویکردهای شیعی که ما در فعالیت‌های خیرخواهانه داشته‌ایم، قطعاً از عثمانی بیشتر است لذا محققان باید دست به کار شوند و این تاریخچه باشکوه را مستند، مدون و مکتوب کنند.
وی ادامه داد: مطالعات امر خیر به شکل نوین، دو یا سه دهه است که در دنیا مطرح شده است. چند دهه‌ای است که نگاه به پدیده فعالیت‌های خیرخواهانه و داوطلبانه در دنیا تغییری مبنایی داشته است، در گذشته بیشتر فعالیت‌های خیر، به شکل فردی انجام می‌شد و افراد بنا بر احساس مسئولیت شخصی به همنوع خود کمک می‌کردند، به مرور حضور سازمان‌های مردم‌نهاد برای رفع معضلات اجتماعی و انجام کارهای خیر جدی‌تر شد تا آنجا که برخی صاحب‌نظران گفته‌اند قرن اخیر را باید قرن سازمان‌های مردم‌نهاد و اجتماعی تلقی کرد.
شاهین با اشاره به نگرش اقتصادی به این امر بیان کرد: در حوزه اقتصاد در کنار اقتصاد بخش دولتی و خصوصی، اقتصاد سومی به نام اقتصاد امور نیکوکاری شکل گرفته است، شرکت مایکروسافت، بزرگترین بنگاه اقتصادی دنیا، بخش عمده سهام خود، معادل ۷۰ میلیارد دلار را از این شرکت، خارج و به یک سازمان خیریه تبدیل کرد. بسیاری از مجموعه‌های اقتصادی دنیا، وقف هستند و سود و منفعت به شخص نمی‌رسد بلکه به نفع فعالیت‌های اجتماعی مصرف می‌شود.
او ادامه داد: در حوزه مسائل سیاسی، بسیاری از خیریه‌های دنیا به پشتوانه قدرتی که در حل مسائل اجتماعی دارند به مسائل سیاسی نیز ورود می‌کنند و بر سیاست‌های کلان کشورها تأثیر می‌گذارند، در همین کشورهای پیرامون خودمان، مؤسسه خیریه‌ای به نام سوروس فعال شد و انقلاب‌های رنگین را جهت‌دهی کرد، در حوزه مسائل فرهنگی هم می‌بینید که بزرگترین پرچم‌داران فرهنگ مثل کلیسای مسیحی‌ها و مساجد مسلمانان، به شکل مردمی و در قالبی شبیه به خیریه اداره می‌شود.
یادآوری می‌شود، در کتاب سرزمین مهر تاریخچه و پیشینه و شکل فعالیت تمامی خیریه‌های منطقه ماربین معرفی می‌شود. محمد علی شاهین در سال‌های اخیر به صورت انفرادی در حال جمع آوری تاریخ شفاهی و اسناد مکتوب دیار ماربین است که سلسله کتابهای متعددی درباره آن منتشر کرده است.
در ادامه، نویسنده «نام‌ها و نشانه‌ها» در باب پژوهش‌های جغرافیا محور و ارزشمندی اسناد تاریخی می‌گوید: سندهایی مکتوب مانند عقدنامه ها، صلح نامه ها، نامههای اداری، قباله نامچهها، احکام، گزارش‌های مسئولین انتظامی و امنیتی و دیگر مقامات و حتی نامه نگاریهای خانوادگی گذشته از ارزش ادبی و زیبایی شناسی شکل و خط، به مثابه منابع با ارزش تاریخی، توسط محققان، پژوهشگران و دانشجویان تاریخ به عنوان منابع بکر تاریخی استفاده میشودو در خصوص اهمیت این منابع در میان اهل فن هیچ شبهه و ابهامی وجود ندارد.اما با این همه نسبت به جمع آوری آن‌ها به ویژه در شهرستان‌ها و با موضوع تاریخ محلی بی‌توجهی می‌شود.
شاهین با بیان اینکه اصلی ترین دلیل این بی مهری نداشتن شناخت و معرفت نسبت به جایگاه و اهمیت اسناد است ادامه داد: اگر شهروندان، بدانند سند چیست و چه اندازه ارزش دارد، آنگاه اهمیت زیادی برای حفظ اسناد قایل شده و دیگر شاهد این نخواهیم بود که خاندانها پس از درگذشت بزرگ خاندان، تمام یا بخشی از اوراق را به عنوان کاغذ پاره و باطله، دور بریزند اوراقی که، چه بسا برای یک کشور، یا منطقه، در حکم منبع تاریخی مهمی باشند.البته این بی توجهی تنها در بین مردم معمولی نیست و کارکنان دولت، مدیران، نامیان و نویسندگان رشتههای مختلف غیر تاریخ هم کم و بیش به اهمیت جمع آوری اسناد واقف نیستند. به نظر می‌رسد ریشه این رفتار تصور غلط از تاریخ و حکومتی بودن آن و بی اهمیت بودن نقش شهرها و جوامع کوچکتر در آن است.
شاهین با اشاره به کتاب «زبان اسناد» تصریح کرد: با توجه به مسائل مطرح شده و به اتکا به پیشینه کهن شهرستان خمینی شهر با مجموعه ای از اسناد در دسترس موزه اسناد شهرستان در خانه مجیر در بهمن سال 1398 افتتاح شد. ظرف مدت 10 ماهی که اسناد موزه مذکور آماده سازی میگردید هم زمان پایه تدوین کتاب اسناد منطقه در دو جلد ریخته واکنون جلد اول آن به مدد الهی در دسترس می‌باشد تا به این طریق اسنادی ثبت و فهرستی از آن‌ها، آن هم با تقسیم بندی موضوعی و فهرست الفبایی تهیه شده باشدو به سهم خود امکانی برای اطلاع شهروندان و پژوهشگران حال وآینده فراهم کرده باشم.
یاد آوری می‌شود، پیش از این کتاب «راویان ماربین» در سه جلد منتشر شد و این نویسنده کتابهای «نام‌ها و نشانه ها»، «چهل پسینه»، «هزار سال خمینی شهر» و زبان اسناد را منتشر کرده است.
نظر شما