اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، در مراسم رونمایی سامانه (اسناد نقش دولت در دوران دفاع مقدس) با تشکر از محمود واعظی و شهدای معزز گفت: امروز در آستانه چهل‌ودومین سالگرد انقلاب هستیم. برای حفظ و نگهداری از سرمایه شهدا بر آنیم که رشادت‌های آنها را به تصویر بکشیم.
رئیس کتابخانه ملی اظهار کرد: اسنادی که از تصمیمات در شرایط مهم جنگ جمع‌آوری شده می‌تواند چراغ راه ما باشد. شهیدان قندی، عباسپور، فیاض‌بخش، کلانتری، تندگویان، چمران، فکوری و ... همه عزیزانی که در دوران مسئولیت‌های دولتی خود به شهادت رسیدند، جامعه از وجود آنها محروم شد. مجموعه این اسناد در کتابخانه ملی آرشیو می‌شود تا همه از آن بتوانند استفاده کنند. آرشیو این اسناد که با کمک همه وزارتخانه‌های زیربط و با همکاری مرکز اسناد دفاع مقدس برای نخستین بار شکل گرفته کاری ماندگار برای آیندگان است.
وی عنوان کرد: اصولاً پیشینه آرشیو در ایران نسبت به کشورهای دیگر بسیار محدودتر است و آرشیو ما قدمت بالایی ندارد؛ به‌‌رغم آن که آرشیو کهن و غیرکلاسیک برای نخستین بار در امپراطوری‌های کهن ایرانی ایجاد شد، اما در قرون جدید خیلی در این حوزه پیشتاز نبودند. قانون اسناد ملی در اردیبهشت 1349 تصویب شد و در همان سال آرشیو ملی ایران فعالیت خود را آغاز کرد تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی سازمان اسناد ملی ایران چون در مرحله تأسیس قرار داشت، همه همّ‌وغمّ خود را صرف شناساندن خود به دستگاه‌های اداری کشور کرد و تا حد زیادی هم موفق بود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تا پایان جنگ تحمیلی نیز جمهوری اسلامی در مرحله تکوین قرار داشت و چون این سازمان تشکیلات شناخته‌شده‌ای برای عموم جامعه و دستگاه‌های اداری کشور نبود تا حدودی طبیعی به نظر می‌رسید که توجه چندانی به این سازمان نشود. در سال‌های گذشته از نظر سازمانی توسعه خوبی در سازمان اسناد صورت گرفته و نیز از نظر فراهم‌آوری اسناد از حدود 50 دستگاه دولتی تاکنون 5 میلیون پرونده گردآوری شده است و به دلایل مختلف هنوز ده‌ها سازمان و نهاد دولتی از همکاری دریغ کردند.
وی افزود: ارزش و اهمیت این اسناد هنوز به‌درستی در فرایند برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی شناخته نشده و نقش مهم آنها در پشتیبانی و یاری‌گری به نظام اداره کشور مغفول مانده است. سیاست نوین سازمان بازتعریف و بازسازی در مفهوم راهبردی نقش اسناد در نظام سیاستگذاری و برنامه‌ریزی و بهره‌گیری از تمام قابلیت‌ها و امکانات اسناد دستگاه‌های دولتی برای توسعه کشور است. امید است رویکرد بهره‌گیری از اسناد اداری و تاریخی بتواند در تصمیم‌گیری‌ها و راهبردهای نهادها خودنمایی کند.
خسرو طالب‌زاده، معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نیز با بیان اینکه تا کنون حدود 4 میلیون و 500 هزار پرونده در مخازن سازمان وجود دارد، گفت: طی 50 سال گذشته یک میلیون و 200 هزار پرونده تنظیم شده است. حدود 40 درصد این اسناد تاکنون قابل دسترسی نبوده و حتی اطلاعات کلی آنها هم وجود نداشته است. اتفاق خوبی که از امسال پایه‌گذاری شد این بود که این تعداد پرونده بازنگری شد.
وی اظهار کرد: بقیه اسنادی که در سازمان موجود بودند، 3 میلیون و 168 هزار پرونده را شامل می‌شد. کاری که انجام شد تمامی این پرونده‌ها بازنگری شده و امکان دسترسی برای محققان و پژوهشگران فراهم شد و الآن پرونده‌ای نداریم که قابل دسترسی نباشد یا تعیین تکلیف نشده باشد.
طالب‌زاده تصریح کرد: امروز تقریباً 400 هزار پرونده قابل دسترسی می‌شود و مردم می‌توانند از آنها استفاده کنند. این از برنامه‌های مهمی بود که امسال به نتیجه رسید.
در ادامه این مراسم، محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور با ابراز خوشحالی از حضور در فضای معنوی که به یاد شهدای دولت برگزار شده است، با اشاره به دوران جنگ تحمیلی گفت: در آن دوران فضای کشور فضای دیگری بود که در رأس آن نیروهای نظامی و بعد مردم و کارگزاران نظام بودند و علاوه بر نیروهای نظامی مجموعه کارگزارن نظام هم همراه مردم و در خدمت جنگ بودند. جنگی که به مردم ایران تحمیل شد و باید دید اهدافی که استکبار جهانی در آن ایام دنبال می‌کرد، چه بود. مسلّم است آنها دنبال این بودند که نهضت امام خمینی (ره) پا نگیرد. در آن دوران امام(ره) دنیا را در مقابل عمل انجام‌شده قرار داد و زمانی که امام(ره) آمد و دیدند که این حضور با استقبال بی‌نظیر مردم همراه است، راه دیگری نداشتند جز اینکه روش نظامی را پیش بگیرند تا انقلاب در ماه‌های اول استقرار خود متوقف شود. امام راحل، مردم و مسئولان در آن دوران احساس خطر کردند و همگان یک مأموریت واحد داشتند و آن پیروزی و تثبیت انقلاب بود. اگر فداکاری‌ها و ایثارگری‌ها نبود امروز با افتخار نمی‌توانستیم بگوییم که 42 سال از انقلاب گذشته و وارد سال چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی شده‌ایم.
وی اظهار کرد: خوشبختانه نگاه به 8 سال جنگ تحمیلی در ابعاد مختلف کشور، نگاه واحدی است و همگان بر این امر واقف هستیم که جنگ تحمیلی 8 ساله، فرهنگ جدیدی را برای کشور ایجاد کرده و باعث شده در همه شرایط در مقابل مشکلات داخلی و دشمنان خارجی به آن افتخار کنیم.
واعظی عنوان کرد: اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که آیا کودکان و نسل‌های آینده با این تفکر به جنگ 8 ساله نگاه می‌کنند یا خیر؟ توجه به این مهم کار نویسندگان، فیلم‌سازان، رمان‌نویسان و داستان‌نویسان است تا خاطرات شهدا را با قلم خود و تصاویری که فیلم‌برداری می‌کنند، ماندگار سازند و آنها را در اختیار و دسترس جوانان قرار دهند. به نظر من راه‌اندازی سامانه اسناد «نقش دولت در دفاع مقدس» بخشی از این فرآیند است و به نقش دولت مربوط می‌شود.
رئیس دفتر رئیس‌جمهور افزود: همچنین نقشی که مردم داشتند نیز باید جمع‌آوری شود. زیرا جبهه متعلق به گروه یا قوم خاص نیست. از همین رو تأکید من بر این است که جبهه متعلق به همه بود. بنابراین اسناد آن نیز باید به شکلی تنظیم شود که همگان در آینده بتوانند از آن استفاده کنند.
وی در ادامه با مرور فشار وحشتناکی که کشور در سه سال اخیر درگیر آن بوده است، گفت: آمریکا در سال‌های اخیر از همه ابزار خود استفاده کرد و یک جنگ اقتصادی را بر ما تحمیل کرد. آنها پیش‌بینی کرده بودند که با این جنگ کار کل نظام جمهوری اسلامی ایران در سه ماه تمام است و این موضوع را علنی بیان کردند؛ حال اینکه سه ماه، سه سال شد و در نهایت عقب‌نشینی کرد. چراکه ما پشتوانه جنگ 8ساله را داشتیم و زمینه تاریخی و ذهنی مردم ما این بود که اگر مقاومت کنیم، می‌توانیم با دست خالی پیروز شویم.
واعظی بیان کرد: بنابراین ما در حقیقت علاوه بر جنگ تحمیلی نظامی یک جنگ تحمیلی اقتصادی را برای 3 سال پشت سر گذاشتیم. حال اینکه فعالیت‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همه جوانب کشور را در برمی‌گیرد. به عبارت دیگر همگان به‌راحتی می‌توانند از آنچه در این سازمان تولید و ایجاد می‌شود، استفاده کنند و امروز اگر منبعی در اختیار باشد، حتی افرادی که اِشراف به زبان فارسی ندارند، با استفاده از سیستم‌های ترجمه‌ای جدید، می‌توانند از اسناد استفاده کنند.
وی عنوان کرد: به اعتقاد من باید اسناد جنگ تحمیلی اقتصادی جمع‌آوری شود و این امر بی‌تردید کار بزرگ و مهمی است و در کنار آن بحران کرونا که بر جهان حادث شده است، باید گردآوری شود. امروز دنیا در شرایط سختی به سر می‌برد و از اینکه آمار فوتی‌های ویروس کرونا از حدود 400– 500 نفر به حدود 70-80 نفر رسیده است، خرسندیم. اما همین کاهش آمار نیز ناراحت‌کننده است و باید تلاش کرد این آمار تا جایی که ممکن است به حداقل برسد.
رئیس دفتر رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: اگر امروز بتوانیم اسناد تلفیقی فشارهای اقتصادی و بحران کرونا را به خوبی جمع‌آوری کنیم، برای آیندگان مفید خواهد بود. گزارش‌های بسیار خوبی از فعالیت‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای دسترس‌پذیرکردن اسناد، نشریات و نسخ خطی برای همه افراد دانش‌پژوه وجود دارد. خوشحال هستم که این سازمان سامانه‌های مختلفی را اخیراً راه‌اندازی کرده است و امیدوارم این رونمایی از سامانه‌های اسنادی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شد، بتواند شرایط استفاده بهینه مردم را فراهم کنند. به‌خصوص آنچه که مربوط به دفاع مقدس می‌شود.
مراسم رونمایی شهدای دولت با حضور محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری در محل کتابخانه ملی برگزار شد.
در این مراسم خانواده‌های شهیدان قندی، فکوری، نامجو، فیاض‌بخش، تندگویان و عباسپور قدردانی شدند.
نظر شما