سعید جلالی؛ رییس هیات مدیره اتحادیه ناشران آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره اهداف اصلی تشکیل اتحادیه کشوری برای ناشران، عنوان کرد: هدف اصلی تشکیل اتحادیه سراسری این است که صنعت نشر از قدرت گفت‌وگو و چانه‌زنی بالایی در ارتباط با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه نشر درباره مسائل پدیدآورندگان و موضوع کپی‌رایت کتاب‌ها داشته باشد.
 
وی افزود: اتحادیه سراسری ناشران می‌تواند مشاوری قوی برای دولت در امر سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی در حوزه فرهنگ به خصوص در بخش نشر باشد.
 
جلالی با اشاره به موفقیت برخی از اتحادیه‌ها در کشور، توضیح داد: اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی در چند حوزه اصلی توانسته‌اند به موفقیت دست پیدا کنند؛ به عنوان مثال در حوزه مسکن، طلا و ارز و برخی فعالیت‌های زیست‌محیطی تشکل‌های صنفی به خصوص اتحادیه‌ها توانسته‌اند بسیار خوب و موفق عمل کنند.
 
وی با بیان اینکه سال‌های زیادی است که پیگیر تشکیل و راه‌اندازی اتحادیه سراسری ناشران هستم، گفت: اما مساله اینجا است که برای شکل‌گیری این اتحادیه باید فرایند خاصی طی شود تا بتوانیم آن را تاسیس کنیم زیرا ما هیچ قدرت فراگیری در حوزه نشر نداریم به‌جز آشنا که آن هم اتحادیه تعاونی‌های نشر است و اجرایی شدن بسیاری از کارها توسط این اتحادیه عملی نیست.

تداخل‌های کاری و موضوعی
جلالی در بخش دیگر صحبت‌های خود درباره ظرفیت‌های متفاوت ناشران در هر استان، گفت: از سوی دیگر ۳۱ استان ما در حوزه نشر دارای پتانسیل همسان نیستند، همانطور که می‌دانید ما دو استان قوی در حوزه تولید کتاب داریم که شامل استان‌های تهران و قم هستند که قم در حوزه کتاب‌های دینی و تهران در حوزه‌های عمومی و متنوع به تولید کتاب مشغول هستند.
 
وی ادامه داد: البته استان‌های دیگری مثل آذربایجان شرقی، اصفهان، فارس و خراسان رضوی نیز پتانسیل‌های بسیار خوبی در حوزه تولید کتاب دارند و اتحادیه‌های آن‌ها نیز فعال است اما این استان‌ها اغلب به صورت جزیره‌ای فعالیت می‌کنند و نمی‌توانند در یک اجماع ملی قرار گیرند.
 
رییس هیات مدیره اتحادیه ناشران و کتابفروشان آذربایجان شرقی همچنین به نشست اصحاب نشر در شیراز اشاره کرد و یادآور شد: آذر ماه سال گذشته نشستی با فعالان نشر در هتل چمران شیراز داشتیم که در این جلسه سه نفر برای پیگیری تشکیل اتحادیه سراسری حوزه نشر انتخاب شدند که شامل بنده، محمود آموزگار؛ رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و حسن کیاییان؛ مدیر انتشارات چشمه بود.
 
وی افزود: در طول این ماه‌ها به همراه همکارانم برخی از کارها و دستوراتی که در این نشست مطرح شد را پیگیری کرده‌ایم اما در این مسیر به چالش‌هایی برخورد کرده‌ایم؛ زیرا غیر از تهران سایر استان‌ها لوازم‌التحریری‌ها با کتابفروشان یکی هستند و به همین دلیل نتوانسته‌ایم موضوع تفکیک ناشران و کتابفروشان را از شغل‌های دیگر دنبال کنیم.
 
جلالی درباره تبعات عدم تفکیک ناشران و کتابفروشان از مشاغل دیگر، گفت: از سوی دیگر برخی امکانات بخشودگی که برای صنعت نشر پیش‌بینی شده است در شهرستان‌ها به دلیل حضور لواز‌م‌التحریر‌ها در کنار کتابفروشان عملا اجرایی نمی‌شود و این موضوع روند فعالیت‌های ما را کند کرده است.
 
وی تاکید کرد: موضوع دیگر این است که ما از استان‌های دیگر بازتاب و برخورد خوب و مناسبی برای تشکیل و راه‌اندازی اتحادیه سراسری ناشران ندیدیم و با وجود اینکه هفت ماه از جلسه ما گذشته است استان‌های دیگر هیچ گزارشی درباره فعالیت‌ها و عملکردهای خود به ما نداده‌اند.
 
محدودیت‌های قانونی
جلالی همچنین درباره برخی محدودیت‌های قانونی در مسیر پیگیری تشکیل اتحادیه سراسری گفت: از سوی دیگر محدودیت‌های قانون نظام صنفی درباره شهرهای زیر یک میلیون نفر نیز مساله‌ای جدی است که کار ما را با مشکل روبرو کرده است، طبق قانون نظام صنفی زیر ۱۵۰ ناشر در شهرها و استان‌ها نمی‌توانند اتحادیه داشته باشند اما جمعیت ناشران بسیاری از استان‌های ما به ۱۵۰ نمی‌رسد.
 
وی یادآور شد: از سوی دیگر ناشرانی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز دارند باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت پروانه بگیرند اما بسیاری ترجیح می‌دهند فقط با پروانه اول به کار خود ادامه ‌دهند و این موضوع مشکل ایجاد می‌کند زیرا وزارت صنعت، معدن و تجارت پروانه‌ای که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر کرده است را به رسمیت نمی‌شناسد.
 
جلالی با بیان اینکه نوعی آشفتگی در این زمینه وجود دارد، توضیح داد: از سوی دیگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز پروانه و مجوز وزارت صنعت معدن و تجارت را قبول نمی‌کند که همه این موضوعات، محدودیت‌ها و موانع حقوقی و قانونی را در مسیر تشکیل اتحادیه سراسری ناشران به وجود می‌آورد.
 
وی با پیشنهاد این موضوع که مساله در همگرایی وسیع قابل حل شدن است، گفت: اکنون در حال احصای مشکلات و مسایل پیرامون تشکیل این اتحادیه هستیم اما معتقدم که برای حل این مشکلات خاص باید اراده‌هایی خاص داشت زیرا موانع محدود نیستند و خیلی بزرگ هستند.
 
وی افزود: در این زمینه و در گام بعدی باید از سوی طرف‌های وزارت صنعت معدن و تجارت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نوعی همگرایی به وجود آید و کارگروهی برای حل این موضوع تشکیل شود زیرا شبیه مشکل ما را اتحادیه عینک‌ساز‌ها داشتند که پروانه خود را از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گیرند اما باید از وزارت صنعت معدن و تجارت هم پروانه بگیرند و به همین دلیل معتقدم برای حل این موضوع باید میان دو وزارتخانه نوعی همگرایی و همراهی برای حل این مشکل وجود داشته باشد.
 
 اتحادیه ناشران و کتابفروشان تبریز از سال ۱۳۷۰ فعالیت خود را آغاز کرده است و ۱۰۰ ناشر در این اتحادیه عضویت دارند که از میان آن‌ها تنها ۲۰ ناشر فعال هستند.