رییس سازمان انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، یکی از فعالیت‌های اصلی انتشارات جهاد دانشگاهی را تبدیل پایان‌نامه‌های دانشجویی به کتاب دانست و عنوان کرد: در همین راستا جشنواره کتاب سال دانشجویی و پایان‌نامه سال دانشجویی به همت جهاد دانشگاهی برگزار می‌شود. جهاد دانشگاهی یکی از وظایف خود را ماندگار شدن این آثار می‌داند و باید شرایطی فراهم شود که نتیجه این تلاش‌ها در اختیار سایر دانشجویان و استادان دانشگاه هم قرار بگیرد.

سُلگی محدود شدن پایان‌نامه‌های دانشگاهی به کتابخانه یک دانشگاه خاص را نامطلوب خواند و افزود: در راه تبدیل پایان‌نامه‌ به کتاب مشکلات زیادی وجود دارد که سبب شده بسیاری از ناشران تمایلی به این کار نداشته باشند مثلا این متن‌ها اغلب بسیار تخصصی‌اند و مخاطبان خاص و محدودی دارند.

وی ادامه داد: از بین تمام پایان‌نامه‌هایی که در قالب کتاب منتشر می‌شوند تنها تعداد محدودی از آن‌ها مورد توجه مخاطبان گسترده قرار می‌گیرند و بازگشت سرمایه خوبی برای ناشر دارند.

رییس سازمان انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی، مشکل اصلی را در این فرایند سرمایه‌گذاری ناشران دانست و گفت: به دلیل مخاطبان محدود و خاص این آثار، ناشران در این بخش خیلی سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و نیاز به پشتیبان‌های مالی در این بخش احساس می‌شود.

وی تمرکز ناشران خصوصی را بر پایان‌نامه‌هایی دانست که قابلیت پرفروش‌شدن را دارند و عنوان کرد: این آثار تعدادشان محدود است اما نیاز داریم که به سایر آثار هم توجه کنیم و پایان‌نامه‌های قوی را در اختیار گروه گسترده‌تری قرار دهیم و از نتایج آن‌ها استفاده کنیم.

دکتر سُلگی درباره فعالیت‌های سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی درباره این موضوع گفت: برخی از آثار چاپ شده در این بخش را به عنوان هدیه به دانشگاه‌های مختلف کشور فرستاده‌ایم تا هم بتوانیم این کتاب‌ها را معرفی کنیم و هم زحمتی که دانشجو و ناشر کشیده به مخاطبان نشان داده شود.

وی درباره ویژگی‌هایی که باید در تبدیل پایان‌نامه به کتاب رعایت شود گفت: برخی دانشجوها پایان‌نامه‌هایشان را بدون تغییر چاپ می‌کنند در حالی که بهتر است کتاب‌ها شکل کوتاه‌شده‌ای از پایان‌نامه‌ باشند و مولفان در رشته‌هایی که بخش روش تحقیق آن‌ها شامل پرسشنامه و کارهای آماری است تا حد ممکن از بیان مطالبی که برای مخاطبان مفید نیست بپرهیزند.

به عقیده سُلگی برای این‌که این پایان‌نامه‌ها مورد استقبال قرار بگیرند باید بخش‌هایی چون جدول‌های متعدد حذف شوند و مولف به مطالب توصیفی و نتایج تمرکز بیشتری کند. وی ادامه داد: این گونه اختصار در بیان مطالب سبب می‌شود سرمایه‌ کمتری خرج شود و کتاب مورد استقبال طیف گسترده‌تری از مخاطبان قرار بگیرد.

مدیر انتشارات جهاد دانشگاهی ارایه دستورالعمل مشخص برای نگارش کتاب را یکی از فعالیت‌هایی معرفی کرد که سازمان جهاد دانشگاهی برای بهتر شدن وضعیت این‌گونه کتاب‌ها انجام داده و در این‌باره توضیح داد: پیش رفتن مولف طبق این دستورالعمل سبب می‌شود این پژوهش‌ها قالب کتاب به خود بگیرند و از شکل یک پایان‌نامه که برای مخاطبان محدودی نوشته شده خارج شوند.

وی با تاکید بر این‌که انتشار پایان‌نامه‌ها در قالب یک کتاب بسیار حجیم و گران می‌شوند و خریدار کمی دارند توضیح داد: اساس کار چنین ‌آثاری باید این باشد که برای مخاطب عام دانشگاهی نوشته شوند و این دانشجوست که باید در هنگام تدوین پایان‌نامه به این فکر کند که این اثر می‌تواند در قالب کتاب ماندگار شود.

رییس سازمان انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی تشویق دانشجویان به چاپ پایان‌نامه‌هایشان را لازم دانست و درباره فواید آن گفت: مطلوب این است که پایان‌نامه به کتاب تبدیل شود. این رویکرد دانشجویان را به پژوهش‌های بیشتر و تدوین اثری دقیق‌تر تشویق می‌کند و همین فکر که پایان‌نامه‌ آن‌ها بعد از پایان تحصیل هم مخاطب دارد و افراد بیشتری آن را مطالعه می‌کنند سبب می‌شود دانشجو کار قوی‌تری را ارایه دهد.

وی افزود: دانشجو زمانی که احساس کند زیر ذره‌بین است به کار خود از لحاظ علمی بهای بیشتری می‌دهد و در این راه حمایت وزارت‌خانه‌های مختلف اهمیت زیادی می‌یابد.

به گفته سُلگی یکی از مسایلی که باید به آن پرداخته شود تشویق دانشجویان به این کار است. وی توضیح داد: بسیاری از دانشجویان به فکر چاپ پایان‌نامه‌هایشان نیستند و بعد از تحصیل، پژوهش خود را رها می‌کنند در حالی‌که هر پایان‌نامه می‌تواند در پیشبرد علم نقش داشته باشد.

صندوق قرض‌الحسنه دانشجویی یکی از راهکارهایی است که به گفته سُلگی سازمان جهاد دانشگاهی برای برطرف کردن مشکل دانشجویان در نظر گرفته. وی درباره این صندوق توضیح داد: از آن‌جایی که چاپ پایان‌نامه در قالب یک کتاب برای ناشر و دانشجو به صرفه نیست سازمان به دانشجویان علاقه‌مند وام می‌دهد تا مشکل مادی آن‌ها تا حدی برطرف شود.

دیجیتالی کردن پایان‌نامه‌ها محور بعدی صحبت‌های رییس سازمان انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی بود. وی درباره این موضوع توضیح داد: به دلیل به صرفه نبودن چاپ کاغذی این آثار، باید شرایطی فراهم شود که این کتاب‌ها به صورت دیجیتالی منتشر شوند. انتشارات جهاد دانشگاهی در این بخش هم گام‌هایی برداشته است اما همچنان مسایلی مانند قانون حق مولف به معضل تبدیل شده است.

سُلگی روند تبدیل پایان‌نامه‌های دانشجویی به کتاب را در سال‌های اخیر رو به جلو دانست و عنوان کرد: این روند هنوز مطلوب نیست اما رونق آن بسیار محسوس بوده و دانشجویان جرات بیشتری برای انتشار پژوهش‌های خود به دست آورده‌اند. امروزه کمتر از 20 درصد پایان‌نامه‌ها به کتاب تبدیل می‌شوند و برای بهتر شدن شرایط به تبلیغ و تلاش بیشتر و گسترده‌تر نیاز داریم.

به عقیده سُلگی برای رونق‌دادن به انتشار این‌گونه کتاب‌ها تنها راه ممکن وارد عمل شدن موسسات انتشاراتی است. وی با بیان این مطلب اضافه کرد: باید وارد عمل شویم زیرا تا پایان‌نامه‌ها منتشر نشوند مشکلات مشخص نمی‌شوند و نمی‌توان برای بهبودی شرایط گام برداشت.