محمد قصاع مترجم کتاب‌های علمی و ادبیات حوزه علمی- تخیلی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره وضعیت تالیف و ترجمه کتاب‌های ادبیات علمی – تخیلی گفت: در سال‌های اخیر کتاب‌های علمی – تخیلی بسیاری در ایران تالیف شده که روز به روز در حال افزایش است؛ اما در حال حاضر به شمار کتاب‌های ترجمه نمی‌رسد؛ به عبارت دیگر شکاف عمیقی بین کتاب‌های تالیفی و ترجمه علمی و به طور خاص علوم فضایی وجود دارد.
به گفته این مترجم توجه دانشمندان غربی به داستان برای طرح فرضیه‌ها و تئوری‌های علمی، انتشار داستان‌های علمی – تخیلی در کشور‌های پیشرفته بیشتر است.
لزوم واحد ادبیات علمی _ تخیلی در فضای آکادمیک علمی
قصاع در ادامه با اشاره به و جود تعادل بین ادبیات علمی و تخیلی با فضای آکادمیک کشور‌های پیشرفته گفت: در واقع این نوع ادبیات افکار و ایده‌ها را در اختیار دانشمندان قرار می‌دهد و ارتباط مثبتی بین این دو وجود دارد. در دانشگا‌ه‌های این کشورها واحدی به عنوان ادبیات تخیلی در رشته‌های علوم پایه وجود دارد تا افراد بتوانند قدرت تخیل خود را در علم افزایش دهند. این امر در پیشرفت ایده‌پردازی و خلق تئوری‌های علمی، کمک شایانی به دانشمندان و صاحبان علم می‌کند. بیشتر داستان‌هایی که در این کشورها منتشر می‌شود، فانتزی است و 18 درصد آن‌ها علمی است. درحالی‌که در ایران تناسبی بین ادبیات علمی _ تخیلی و علم وجود ندارد. در اواخردهه 60 و اوایل دهه 70 این ادبیات در ایران رشد خوبی داشته است و دارای روند مثبتی بود که این روند تاکنون ادامه دارد.
قصاع درباره زاویه نگاه نویسندگان ایرانی در تالیف کتاب‌های علمی بیان کرد: در تالیف کتاب‌های علمی در ایران داستان‌های علمی وجود ندارد و بیشتر اثرات جانبی تکنولوژی و داستان‌های علمی بررسی شده است.
به گفته این مترجم موانع تالیف کتاب‌های علمی از سوی استادان دانشگاه و هیات علمی گفت: معضلی که در ایران درباره تالیف کتاب از سوی استادان و اعضای هیات علمی داریم این است که این افراد در شان خود نمی‌بینند که رمان یا داستان علمی بنویسند. سازو کاری وجود ندارد که دانشگاهیان به نگارش داستان‌های علمی بپردازند.
قصاع در ادامه تاکید کرد: در بسیاری از کشورها در حوزه دانش و علوم طبیعی کتاب‌هایی به زبان ساده منتشر می‌شود که هر دانشمندی موظف است دانسته‌های خود را دراختیار عموم قرار دهد. درحالی‌که در ایران دانشمندان و استادان دانشگاه این عمل را جزو وظایف خود نمی‌دانند و بین محیط‌های فرهنگی و آکادمیک فاصله زیادی وجود دارد.
بیش از 70 درصد آثار علوم فضایی در کشورمان ترجمه هستند!
یکی از محبوب‌ترین موضوعات در ژانر علمی و تخیلی علوم فضایی و فضانوردی است. اولین فیلم‌های علمی _ تخیلی ناشی از آرزوی انسان برای سفر به فضا و کشف ناشناخته‌ها تولید شد. به همین دلیل و به مناسبت هفته جهانی فضا که تاریخ آن از چهارم تا دهم اکتبر مصادف با سیزدهم تا نوزدهم مهرماه در تقویم جهانی است.
در ادامه به کتابشناسی آثار منتشر شده در این حوزه در یک دهه اخیر در ایران پرداخته شده است . بر اساس اطلاعات موسسه خانه کتاب در ده سال اخیر، 80 عنوان کتاب در حوزه فضا و فضانوردی منتشر شده است. از این میزان59 عنوان ترجمه است که نشان می‌دهد تالیف در این حوزه درصد کمی را به خود اختصاص داده است. همچنین 68 عنوان را ناشران تهرانی منتشر کرده‌اند که نشان از کم کاری ناشران شهرستانی در این حوزه دارد. نکته قابل تامل‌تر این که در این میان نیز 59 عنوان در حوزه کودک و نوجوان بوده است و نشان می‌دهد که اغلب کتاب‌هایی است که پاسخگوی کنجکاوی و هیجان مخاطبان کودک و نوجوان از مسائل مربوط به فضا و فضانوردی است.
کتاب‌های ترجمه شده در دهه اخیر
واقعیت درباره اکتشافات فضا100
مترجم:بهاره دریایی
آتشفشان لجنی
ه. بجر ؛ مترجم:محمد قصاع
آسمان چقدر بلند است
آنا میلبورن ؛ مترجم:مهدی خدابنده ؛ مترجم:افسانه خدابنده
آشنایی با علوم فضایی و اصول فضاپیماها
بروس کمبل ؛ ساموئل‌والتر مکندلیس ؛ مترجم:محسن جهان‌میری
آیا سفر ستارگان امکان‌پذیر است
آندرو سالوی ؛ مترجم:مجید عمیق
اوج رویای دیرینه یک فضانورد
ریچارد‌مایک مالین ؛ مترجم:علی‌اکبر راستکارمحمودزاده- فروغ آزادی
اکتشافات فضا
جایلز اسپرو؛ مترجم:مجید عمیق
بلندی آسمان چقدر است
آنا میلبورن ؛ مترجم:محسن چینی‌فروشان
به ستاره‌ها نگاه کن
باز آلدرین؛ مترجم:علی رمضانی‌مقدم
پرواز در اوج: آشنایی با کار کیهان‌نوردان
ریچارد اسپیلزبری ؛ لوئیز اسپیلزبری ؛ مترجم:مجید عمیق
پیشتازان فضا: آشنایی با آخرین سفرهای فضایی از زمین به ستارگان و اعماق فضا
دیوید جفریس ؛ مترجم:رضا عشر
تشریح کاربردی استاندارهای فضایی اروپا: مدیریت، مهندسی، کیفیت به انضمام: واژه‌های استاندار فضایی
مترجم:غلامرضا اشرفی؛ مترجم:حمید دلاویز
چگونه به فضا رویم
پیرز بیزونی ؛ مترجم:محمدعلی اسماعیل‌زاده
حسگرهای فضاپیما
محمدام.عبید؛ مترجم:محمد عروتی‌نیا
دانستنی‌های علم هوا فضا: شامل اکتشافات فضایی، نحوه ساخت و ساختمان ماهواره‌ها و ایستگاه‌های فضایی
کارول استوت ؛ مترجم:محمود فخری
دانستنی‌های علم هوا فضا: شامل اکتشافات فضایی، نحوه ساخت و ساختمان ماهواره‌ها و ایستگاه‌های فضایی
کارول استوت؛ مترجم:محمود فخری
دانستنی‌های علم هوا فضا: شامل اکتشافات فضایی، نحوه ساخت و ساختمان ماهواره‌ها و ایستگاه‌های فضایی
کارول استوت؛ مترجم:محمود فخری
دانشنامه مصور در اعماق فضا
کرل استات؛ تصويرگر:استیون گرتن
در فضا چه می‌گذرد؟
سوزان مایس؛ سوفی تاتا؛ مترجم:امیرمسعود جهان‌بین
سفینه‌های فضایی
مترجم:مجتبی الهی‌خراسانی
شاه روباتی
ه. بجر؛ مترجم:محمد قصاع
شست‌وشوی مغز بیگانه
ه. بجر ؛ مترجم:محمد قصاع
شگفتی‌های کیهان: اولین دانشنامه فضا
پل داوس‌ول ؛ مترجم:احمد دالکی
فضا و سیاست دفاعی
دیمن‌وی کولتا؛ فرانسس.تی پلیچ؛ جیمز.جی ویرتز
فضانورد
کاویتسل جووانی؛ مترجم:طیبه قادری
فضانورد
پاکیتا؛ مترجم:رویا خوئی
ماجرای سفر من به آلفا
آلفرد اسلوت ؛ مترجم:رامک نیک‌طلب
مردم ژله‌ای
ه. بجر؛ مترجم:محمد قصاعنسخه
مسابقه فضایی
ناتان آسنگ؛ مترجم:آرش عزیزی
مقدمه‌ای بر علوم فضایی و کاربردهای سفینه‌های فضایی
بروس‌ای. کمپبل؛ ساموئل والتر‌مک‌کندلس؛ مترجم:احسان اشرفی
مقررات و استانداردهای ایمنی فضایی
ويراستار:جوزف‌ان. پلتون؛ ويراستار:رام‌ساروپ جاخو؛ مترجم:مهدی هاشم‌آبادی
مقررات و استانداردهای ایمنی فضایی
ويراستار:جوزف‌ان. پلتون
نژاد کوچک شونده
ه. بجر؛ مترجم:محمد قصاع
نقشه راه سیستم‌های یکپارچه بدون سرنشین
فرانک کندال؛ جیمز ای.وینفلد ؛ مترجم:حسین خرم
کاشفان فضا: جست‌وجو در فضا برای یافتن زمین جدید (جلدهای 1 تا 6)
ه. بجر ؛ مترجم:محمد قصاع
کاوش در فضا
کرل استات ؛ مترجم:المیرا حسینی
کاوش‌های فضایی به زبان آدمیزاد
سینتیا فیلیپس؛ شیانا پریور؛ مترجم:حامد خرمی
یخبندان بزرگ
ه. بجر ؛ مترجم:محمد قصاع ؛ مترجم:سیداکبر میرجعفری
دانشنامه مصور در اعماق فضا
کرل استات
آغاز جهان
غلامرضا اربابی
اسرار زندگی درفضا
فاطمه سروش‌راد
اصول تکنولوژی:موشک و فضا
عابد بدریان
انسان و فضا
ويراستار:لیدا کاووسی؛ ويراستار:هاجر دسترنجی‌نژادفر؛ زيرنظر:محسن بهرامی
انسان و فضا 2
محسن بهرامی ؛ افسانه صیدی؛ محمد ابراهیمی‌سیدآبادی
حوادث فضایی
سیروس برزو
در آرزوی پرواز
سیروس برزو
ستاره‌شناسی (گام ششم)
احمدرضا کریمی‌درچه
سفر به فضا
محمد مسجدی
سه، دو، یک پرتاب: سفری هیجان‌انگیز از زمین به فضا
سیروس برزو
فضا بعد چهارم قدرت
محمدحسن نامی
فضانوردمحمدحسن نامی
صدیقه رضاپور
مافی و سفر به ماه
شاعر:مریم دوستی؛ ويراستار:امیر برکاتی
ماه
تهيه و تنظيم:سودابه غریب
نخستین‌های فضانوردی: از آغاز تا امروز
سیروس برزو
یوری گاگارین: دهقان‌زاده‌ای که راه فضا را گشود
سیروس برزو
نظر شما