به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دومین جلسه نقد و بررسی کتاب‌های عاشورایی با معرفی و نقد کتاب «چهل توفان» به قلم علی بوذری عصر یکشنبه(18 آذرماه) برگزار شد.

مجید غلامی‌جلیسه گفت: علی بوذری برای تهیه این کتاب زحمات فراوانی کشیده است، برای نمونه در یک بار بازدید از کتابخانه سن‌پترزبورگ و تهیه 15 فرم عکس در سال 88، 200 هزار تومان پول پرداخت کرد، به جرات می‌توانم بگویم که حق تالیف کتاب چهل توفان، هیچ سودی را برای نویسنده نداشته و حتی هزینه‌های جاری را نیز تامین نکرده است. برای آن‌که متوجه سختی تهیه این کتاب بشوید جالب است بدانید هنوز فهرست جامعی از کتاب‌های چاپ سنگی و سربی موجود در کتابخانه‌های ایران وجود ندارد.

این پژوهشگر صنعت چاپ با اشاره به اهداف این کتاب اظهار کرد: یکی از اهداف کتاب چهل توفان این است که تحول صنعت چاپ را در گذر زمان به نمایش بکشد، چاپ در ابتدا یک صنعت مذهبی بود زیرا اگر ما به عقب برگردیم، می‌بینیم که گوتنبرگ وقتی ماشین چاپ را اختراع کرد نخستین کاری که انجام داد، انتشار کتاب انجیل بود، در ایران نیز صنعت چاپ کاربردی مشابه داشته‌است و بیشتر کتاب‌هایی که در سال‌های نخست ورود صنعت چاپ به ایران چاپ شده، مذهبی بوده‌است.

وی ادامه داد: در سال 1239 قمری این صنعت در ایران با مضامین عاشورایی انس می‌گیرد. چاپچی‌ها با گذشت زمان متوجه می‌شوند که می‌توانند هنر چاپ را با مذهب تلفیق کنند و کتاب‌های مصور مذهبی تولید کنند تا هرکس سواد داشت آن‌را بخواند و هرکس سواد نداشت، تصاویر آن‌را نگاه کند، طوفان البکاء یکی از این آثار است.

جلیسه  با اشاره به تصویرگری کتاب طوفان البکاء گفت: عنصر تصویرگری در طوفان البکاء جذابیت ایجاد کرد زیرا واقعه عاشورا را برای مردم به تصویر کشیده بود. در کتاب چهل توفان، علی بوذری یکصدسال چاپ این کتاب را بررسی کرده و ماحصل آن، منبع مناسبی برای تحقیق آیندگان شده است زیرا خواننده با مراجعه به  کتاب می‌تواند از برداشت‌های مختلف، طی گذر زمان استفاده کند.

به گفته این پژوهشگر صنعت چاپ، از کتاب طوفان البکاء در سال‌های 1258 تا 1358 قمری بیش از 50 هزار نسخه چاپ شده که این نشان دهنده علاقه مردم آن زمان به این کتاب است.

جلیسه درباره مصور بودن کتاب طوفان البکاء اظهار کرد: داستان‌های مذهبی در زمان قاجار دارای جذابیت خاصی بوده است زیرا اگر کتاب‌های بوستان، گلستان و شاهنامه را با طوفان البکاء مقایسه کنید متوجه خواهید شد که بخش کمی از این کتاب‌ها مصور هستند درحالی که بالغ بر 90 درصد کتاب طوفان البکاء مصور است.

وی با اشاره به نبود تحلیل تصاویر در کتاب چهل توفان گفت: یکی از نقدهایی که به این کتاب وارد است نبود تحلیلی علمی بر تصاویر است، در این کتاب امکان تحلیل تصاویر وجود داشت که متاسفانه انجام نشده‌است.

جلیسه در بخش پایانی صحبت‌هایش اظهار کرد: این کتاب یک اثر فاخر است که باید از دید تاریخی، مذهبی و هنری نگاهی متفاوت به آن داشت.

مجتبی سبزه، نیز در مراسم نقد و بررسی کتاب گفت: اگر کتاب طوفان البکاء را با شاهنامه مقایسه کنید متوجه تفاوت‌های تصویرگری در این دو اثر خواهید شد، تصاویر شاهنامه به‌صورتی نگارگری شده که خواننده پس از مطالعه اشعار، می‌تواند تشخیص دهد که هر تصویر متعلق به چه فردی است اما اگر به این کتاب توجه کنید متوجه خواهید شد بیشتر تصاویر به هم شباهت دارند.

این کارشناس کتاب در تشریح ایرادهای کتاب چهل توفان اظهار کرد: این کتاب با کاغذ گراف 150 گرمی چاپ شده‌است که در صورت استفاده از کاغذ نازک‌تر، امکان سبک‌تر شدن این کتاب وجود داشت. چیزی که من را در کتاب چهل توفان اذیت می‌کند، فونت نستعلیق پاکستانی کتاب است زیرا امکان استفاده از فونت‌های فارسی وجود داشته است.

سبزه در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: طبق بررسی‌های انجام شده دیگر نسخه‌ای از کتاب چهل توفان در بازار موجود نیست که امیدواریم با همت کتابخانه مجلس شورای اسلامی این کتاب به چاپ‌های بعدی برسد.

صادق افراسیابی، معاون فرهنگی مطبوعاتی اداره کل ارشاد استان تهران در سخنان کوتاهی درباره این مراسم گفت: امروز شاهد دومین برنامه نقد کتاب‌های عاشورایی بودیم ، کتابی که هم پژوهشی است و هم دینی، کتاب طوفان البکاء یکی از پرمخاطب‌ترین کتاب‌هایی است که در زمان قاجار بارها و بارها به چاپ رسیده و مورد توجه مخاطبان کتاب بوده است. کتاب چهل توفان چکیده‌ای از چاپ‌های مختلف این کتاب است که از میان 88 کتاب عاشورایی انتخاب شد تا در این جلسه مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

در پایان این مراسم، از علی بوذری، تدوینگر کتاب چهل توفان، مجید غلامی جلیسه، پژوهشگر صنعت چاپ و مجتبی سبزه کارشناس برنامه قدردانی به عمل آمد.