شماره 2 و 3 فصلنامه نقد کتاب «قرآن و حدیث» ویژه تابستان و پاییز 94 با دهها مطلب خواندنی از جمله «ترجمهای دقیق از قرآن کریم (تاملی بر ترجمه قرآن کریم)» و نقد و بررسی چندین عنوان کتاب منتشر شده است.
در بخش سخن سردبیر این فصلنامه میخوانیم: «نقد بهویژه «نقد متن» از روزگاران نخست در میان مومنان شایع و رایج بوده است و در گذرگاه زمان و گستره تاریخ اگر فراز و فرود داشته است، اما در صحنه اندیشهورزی عالمان زدوده نشده و خامه نقد از دست پژوهشیان هیچگاه بر زمین نهشته نشده است. اما اینکه واژه «نقد» در روزگار ما «رماننده» است و بسیاری از نقد میهراسند و از اینکه بشنوند مکتوب آنان در غربال قرار گرفته است، چهره درهم میکشند و ...، بیگمان هم دلایلی دارد و هم عللی... .»
در بخش نقد آثار تالیفی این شماره از فصلنامه نقد کتاب «قرآن و حدیث» در تشریح مبحث «ترجمهای دقیق از قرآن کریم (تاملی بر ترجمه قرآن کریم(صالحی نجفآبادی))» به قلم محمدعلی کوشا آمده است: «خوشبختانه در سده اخیر نثر فارسی سیر تکاملی خود را طی نموده و نویسندگانی بزرگ با نثری شیوا و گویا در موضوعات گوناگون به نگارش پرداختهاند و در خصوص نثر ترجمه قرآن کریم هرچند نسبت به پیشینیان روندی رو به رشد احساس میشود، اما مجموعه آثار مکتوب در این دوره هنوز اندک و انگشتشمار است.
علاوه بر بهکارگیری نثر فاخر در ترجمه قرآن، قالب ترجمه که بیانگر ظرف ظریف محتوای متن است، حائز اهمیت فراوان میباشد. دشواری ترجمه قرآن در این راستا بیش از آن چیزی است که در بدو امر تصور میشود! زیرا در اینجا مترجم با کلامی روبهروست که از جهت لفظ و محتوا و چینش کلمات و ترکیب جملات نظیری برای آن نمیتوان یافت.»
در همین بخش از فصلنامه در مطلبی دیگر با عنوان «جریانشناسی تفسیر عرفانی قرآن» اثر محمد دهپور میخوانیم: «جریان تفسیر قرآن از آغاز تاکنون مراحلی را پشت سر گذاشته است. عهد رسالت، روزگار صحابیان، دوران تابعین و دوره تدوین و پس از آن، مراحل کلی این سیر تفسیری است. تفسیر قرآن در هر کدام از این دورانها از ویژگیهای خاصی برخوردار بوده است. در روزگار صحابیان نقل و روایت صرف از پیامبر (ص) اساس اقوال و نظریات تفسیری را تشکیل میداده و در زمان دیگر در کنار نقل و روایت رگههایی از اجتهاد و نظریات عقلانی خود را نمایانده است.
نگرش مفسران پس از عهد تابعین و از پی دوره تدوین، وارد مرحله جدیدی شد. نهضت ترجمه در دوران عباسیان ورود آثار یونانی به حوزه فرهنگ اسلام، روند تخصصیشدن شاخههای مختلف علمی را سرعت بخشید. ادبیات، کلام، فلسفه و عرفان هرکدام با تعریف، موضوع و غایت خاص خود در بطن فرهنگ مسلمین پیدا شدند. بدینسان مفسران قرآن نیز به فراخور نوع تخصص و گرایش خاص خود هرکدام از جنبهای و زاویهای آیات قرآنی را مورد بحث قرار دادند.»
در بخش نقد آثار ترجمه این شماره از فصلنامه نقد کتاب «قرآن و حدیث» در مطلبی با عنوان «معرفی و نقد ترجمه دایرةالمعارف قرآن لیدن» به قلم محمدعلی طباطبایی آمده است: «یکی از مشکلات رایج در ترجمه متون، آوانگاری اعلام و اصطلاحات خارجی به طور سلیقهای و بیضابطه است. از اینرو در مواردی نام یک فرد در یک زبان دیگر به چندین شکل مختلف نوشته میشود که گاهی در ظاهر هیچ شباهتی به هم ندارند.
برای رفع این مشکل یا باید از یک کتاب مرجع برای هماهنگسازی در آوانگاری اعلام کمک گرفت و یا باید به این ضابطه پایبند بود که نام هر شخصی دقیقا همانگونه که در زبان خود او تلفظ میشود، آوانگاری شود اما درباره اصطلاحات کار دشوارتر است و بهنظر میرسد فقط روش دوم کارآمد است، چون تدوین کتابی مرجع که همه اصطلاحات را آوانگاری کرده باشد، حتی در یک رشته خاص ممکن بهنظر نمیرسد.»
بخش جستار فصلنامه نقد «قرآن و حدیث» ویژه تابستان و پاییز 94 به «استاد محمدباقر بهبودی، آثار (نگارشها) و برخی اندیشههای ایشان» اختصاص دارد. آمنه ساعدی در این جستار نوشته است: «استاد محمدباقر بهبودی، پژوهشگر، مصحح، مترجم قرآن و نویسنده آثاری ارزشمند در موضوع دانش و حدیث، قرآن و تاریخ اسلام، در آبان 1308 شمسی در مشهد زاده شد.
علاقه به کتاب و مطالعه باعث شد که در جستجوی کتب مورد نیاز و تهیه آنها سعی وافر نماید و بدین طریق مبحث مورد مطالعه و آموزش را بهطور کامل و دقیق میآموخت و با کتب قدیمی و علوم مختلف آشنا میگردید... از 1369 تا 1372 شمسی در دانشگاه تربیت مدرس به تدریس در مقطع کارشناسی ارشد در رشته علوم قرآن و حدیث و تاریخ پرداخت. از 1372 شمسی به خاطر برخی محدودیتها ترجیح داد به دور از سروصدای جامعه فرهنگی، به همان امر مطالعه و تحقیق در کتابخانه شخصی خود ادامه دهد.»
از جمله آثاری که در بخش تازههای نشر این فصلنامه معرفی شدهاند میتوان به «مبانی تفسیر روایی»، «خاورشناسان و ابنعباس»، «اصول تفسیر و تاویل قرآن»، «رهیافتی به قرآن کریم در تعریف قرآن» و «امیرالمومنان به روایت نهجالبلاغه» اشاره کرد.
فصلنامه نقد کتاب «قرآن و حدیث» در 276 صفحه با قیمت 6 هزار تومان با سردبیری محمدعلی مهدویراد به کوشش موسسه خانه کتاب منتشر شده است.
نظر شما