به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، كتاب حاضر با عنوان «شرح مفردات نهج‌البلاغه» حاوي حدود هزار واژه است كه به صورت الفبايي ترتيب يافته‌اند. اين مجلد كه شامل مدخل‌هاي «الف» است، خواننده را با توضيحات لغوي و بلاغي جديد آشنا مي‌سازد.
كتاب نهج‌البلاغه، بهترين سند تاريخي ـ پس از قرآن مجيد ـ است كه بر اصالت زبان عربي شهادت مي‌دهد، از اين‌روست كه همواره مورد اهتمام علما و دانشمندان قرار گرفته است، زيرا اين كتاب ارزشمند، حاوي عالي‌ترين الگوهاي بلاغت و فصاحت و داراي ساختاري بديع و زيباست كه آن را به اوج متانت و زيبايي رسانده است، كتابي سرشار از استدلال‌هاي محكم و استوار و احساسات و عواطف عبرت‌آموز و آيه‌هاي توحيد و حكمت الهي كه نشان تسلط آفريننده آن بر خود است؛ تسلطي كه خاستگاه نگاه او به جهاني دورتر و گسترده‌تر شده است.
جايگاه نهج‌البلاغه
بي‌ترديد جايگاه نهج‌البلاغه در ميان نوشته‌ها، همانند جايگاه اميرالمومنين(ع) در ميان بشر است. اگر مقام علي(ع) بعد از پيامبر(ص) است، نهج‌البلاغه علي(ع) هم برادر قرآن و در رتبه بعد از او قرار دارد، چنانچه در كلام نبوي(ص)، پيامبر(ص) شهر علم و علي(ع) درب آن است.
نهج‌البلاغه در بيان توحيد فروزشي دارد كه فحول كلام و حكمت را متحير ساخته است: «ما وحده من كيفه و لا حققته اصاب من مثله و لا اياه عني من شبهه و لا صمده و لا من اشار اليه؛ آن كس كه كيفيتي برايش قائل شود، او را يكتا ندانسته و كسي كه براي او مانند قرار دهد، به حقيقتش پي‌نبرده و هركس او را شبيه چيزي بداند، به مقصد نرسيده است.» چنان كه كلامش در بيان نبوت و معاد، ايمان و يقين، راه رستگاري و دام‌هاي شيطان و خطراتي كه سعادت بشر را تهديد مي‌كند ـ اعم از هواي نفس، جاذبه‌هاي دنيا، صفات كبر، فخر و ريا ـ بعد از قرآن بي‌نظير است. اين كتاب را به حق «اخ‌القرآن» ناميده‌اند. او كه هاروني است براي موسي(ع) در پيش‌برد اهداف قرآن، تا دردهاي روحي بشر را شفا دهد، چراغ هدايت را در ميان آشوب‌هاي سياسي ـ اجتماعي و انحرافات فردي در مسير سعادت بشر روشن كند و او را از تاريكي‌ها و فتنه‌ها رهايي بخشد.
عظمت نهج‌البلاغه را مي‌توان در دفاع از مظلوم و دشمني با ظالم يافت: «والله لو اعطيت الاقاليم‌السبعة بما تحت افلاكها علي ان اعصي‌الله في نمله اسلبها جلب شعيره ما فعلته؛ سوگند به خدا! اگر اقليم‌هاي هفت‌گانه را در اختيار من بگذارند، با آن چه در زير آسمان‌هاست به من بدهند، تا خدا را نافرماني كنم كه پوست جويي را از مورچه‌اي ناروا بگيرم، چنين نخواهم كرد.»
كدام كلام در تاريخ بشر، چهره زشت ظلم را اين گونه آشكار كرده است؟ در عظمت جايگاه نهج‌البلاغه همين نكته كافي است كه گوينده‌اش شاهد بزرگترين حادثه و رخداد بشر و ارتباطش با عالم ملكوت است؛ فرشته وحي را ديد و ناله شيطان را شنيده است، تاريخ دوران بعثت و جايگاه قبل از بعثت و تاثير اسلام بر اعراب و جهان را ديده و آنها را بيان كرده است.
نهج‌البلاغه دارويي است كه عارفان و عالمان روشن‌ضمير وقتي به اين نسخه شفابخش رسيده‌اند، دست از او برنداشته و درمان خويش را در آن يافته‌اند كه از آن جمله مي‌توان به علامه و فيلسوف شهيد مرتضي مطهري اشاره كرد. او نوشته است: «از كودكي با نام نهج‌البلاغه آشنا بودم و آن را در ميان كتاب‌هاي مرحوم پدرم ـ اعلي‌الله مقامه ـ مي‌شناختم. پس از آن، در تمام مدت تحصيل، نام نهج‌البلاغه بعد از قرآن، بيش از هر كتاب ديگر به گوشم مي‌خورد؛ اما با دنياي نهج‌البلاغه بيگانه بودم... به اصفهان رفتم و تصادف كوچكي، مرا با فردي آشنا با نهج‌البلاغه كرد. دست مرا گرفت و اندكي وارد دنياي نهج‌البلاغه كرد. آن وقت بود كه عميقا احساس كردم اين كتاب را نمي‌شناختم... چهره نهج‌البلاغه در نظرم عوض شد، مورد علاقه‌ام قرار گرفت، محبوبم شد."»
گردآوري نهج‌البلاغه
همانطور كه مي‌دانيم، گردآوري نهج‌البلاغه به همت مرحوم سيد رضي صورت گرفت. سيد رضي (متولد 359 هجري قمري و متوفاي 406 هجري قمري) نامش محمد، كنيه‌اش «ابوالحسن»، دومين پسر دانشمند «حسين‌بن احمد» ملقب به «طاهر ذوالمناقب»است. لقب وي «رضي» است كه فارسي زبانان او را «سيدرضي» مي‌خوانند.
سيدرضي بعد از 30 سالگي، در مدت كمي قرآن را حفظ كرد. وي عالم، اديب، عفيف، شريف‌النفس، داراي همت عالي، ملتزم به دين و قوانين‌اش بود و از هيچ كسي جايزه يا صله قبول نمي‌كرد. در عظمت وي همين بس كه او سخنان اميرالمومنين(ع) را به نام نهج‌البلاغه تدوين كرد.
ناشر كتاب حاضر درباره چاپ ديگر مجلدات اين اثر، يادآور شده است: «اين موسسه چاپ ديگر مجلدات (اين اثر) را هم برعهده گرفته است تا راه را براي دست‌يابي به شرح و بسط بقيه مفردات نهج‌البلاغه ميسر گرداند، تا زمينه ديد ژرف‌نگري در فهم روح متون اسلامي را براي خونندگان و محققان و اديبان فراهم گرداند، متوني كه برگرفته از نهج حقيقي شكوفايي انديشه و فكر خلاق و دانش آگاهانه و اخلاق بلند و زبان گويا و احساسات و عواطف متعالي است.
در انتهاي اين اثر، فهرستي از آيات، احاديث شريف نبوي(ص)، اشعار و اصطلاحات البلاغيه نيز درج شده است.
چاپ نخست كتاب «شرح مفردات نهج‌البلاغه (كتاب‌الالف)» (به زبان عربي) در شمارگان 1200 نسخه، 556 صفحه و بهاي 135000 ريال راهي بازار نشر شد.
چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۸۹ - ۱۵:۰۱
نظر شما