به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين اثر، تلاش شده است كه جنبه‌هاي گوناگون كار و تلاش با بهره‌گيري از مقالات نويسندگان متعدد بررسي شوند و در اختيار برنامه‌سازان قرار گيرند.
نام‌گذاري سال 1389 به «سال همت مضاعف، كار مضاعف» متوليان امر فرهنگ جامعه را موظف مي‌سازد تا در حوزه فرهنگ‌سازي و نهادينه‌سازي اين موضوع در متن جامعه، همت و كوششي مضاعف كنند.
در اين ميان، برنامه‌سازان رسانه ملي در خط مقدم اين جريان‌سازي و حركت‌آفريني قرار دارند؛ چون به صورت مستقيم و بي‌واسطه با توده مردم و نخبگان جامعه ارتباط دارند.
مركز پژوهش‌هاي اسلامي صدا و سيما براي سهولت دسترسي برنامه‌سازان رسانه ملي كوشيده است در فرصتي كوتاه، مجموعه‌اي از متن‌هاي مناسب برنامه‌سازي را در اين مجموعه گرد آورد تا نياز برنامه‌سازان را در روزها و ماه‌هاي ابتدايي سال تا اندازه‌اي برطرف كند.
ارزش كار و توليد از ديدگاه قرآن و روايات
در تعريف مفهوم كار و شغل در حوزه اقتصاد آمده است: «مجموعه اعمالي كه انسان به كمك مغز، دست، ابزارها و ماشين‌ها، در راه توليد ثروت يا ايجاد خدمات انجام مي‌دهد و در مقابل، بر انسان تاثير مي‌گذارد.»
در فرهنگ قرآن واژه‌هايي كه براي «كار اقتصادي» به كار رفته عبارتند از: «استاجره» (قصص: 26)، «يضربون في الارض» (مزمل: 20)، «لتبتغوا فضلا من ربكم» (اسراء: 12)، «و اعدوا لهم ما استطعتم من قوة». (انفال: 60)
اسلام با توجه به اهميت فوق‌العاده «كار» در زندگي فردي و اجتماعي بشر، بر كار و تلاش انسان تاكيد ويژه‌اي مي‌كند. قرآن كريم نيز به طور صريح، همه بهره‌مندي‌هاي انسان را در گرو كار و تلاش او مي‌داند، آنجا كه مي‌فرمايد: «و ان ليس للانسان الا ما سعي (نجم: 39)» و «للرجال نصيب مما اكتسبوا و للنساء نصيب مما اكتسبن (نساء: 32)». بافت ادبي آيات و به كار رفتن واژه‌هايي كه از آنها ياد شد، نشانه‌اي از اهميت كار و تلاش و توليد در مكتب جاويدان اسلام است.
ابن‌عباس نقل مي‌كند: «رسم پيامبر اكرم(ص) اين بود كه وقتي با مردي برخورد مي‌كرد كه نيرو و قوتش مايه شگفتي آن حضرت مي‌شد، سوال مي‌فرمود: آيا اين شخص حرفه و شغلي دارد و به كاري مشغول است؟ اگر جواب منفي بود و از بيكاري شخص مطلع مي‌شد، مي‌فرمود: (اين شخص) از چشم من افتاد. زماني كه از علتش سوال مي‌شد، حضرت بيان مي‌كرد كه علت آن است كه مومن اگر شغل و كار نداشته باشد، چه بسا دين‌فروشي خواهد كرد (تا لقمه ناني بدست آورد).»
انس بن مالك مي‌گويد: «رسول خدا(ص) از جنگ تبوك باز مي‌گشت، سعد انصاري به استقبال او آمد، حضرت با او مصافحه كرد و دست سعد را زبر و خشن يافت. فرمود: چه صدمه و آسيبي به دستت رسيده است؟ سعد گفت: يا رسول الله(ص) با طناب و بيل كار مي‌كنم و سر و كارم با آب و چاه و بيل و طناب است و درآمدم را خرج معاش خانواده‌ام مي‌كنم. رسول اكرم(ص) مقابل افراد بي‌شماري كه اين صحنه را مي‌ديدند، دست آن كارگر زحمت‌كش را بوسيد و گفت: اين دستي است كه آتش با آن تماس پيدا نمي‌كند.»
در برخي از روايت‌هاي بر جا مانده نيز چنين مي‌خوانيم: «حضرت آدم به كشاورزي، ادريس به خياطي، نوح به نجاري و ابراهيم به زراعت و دامداري مي‌پرداخت. يعقوب و ايوب هم دامدار بودند. شعيب و موسي شباني و كارگري مي‌كردند. داوود زره‌ساز بود. هود و صالح تجارت مي‌كردند. لوط به كشاورزي اشتغال داشت. سليمان با آن حكومت منحصر به فرد، حصيربافي مي‌كرد و عيسي نيز به نجاري مشغول بود.»
پي آمد‌هاي بيكاري
بيكاري و تنبلي بذر شومي است كه ثمري جز نگون‌بختي ندارد. در روايات، نتايج منفي زيادي براي آن بيان شده است و با اندكي انديشه درباره اين پي‌آمدهاي ناگوار، مي‌توان دلايل و انگيزه‌هاي انسان براي كار و تلاش را بيشتر دانست.
محبوبيت كار از منظر اسلام
از نظر اسلام، كار امري مبارك و مقدس است. حضرت علي(ع) در اين باره مي‌فرمايد: «و آنكه به حرفه و كاري مشغول است، محبوب خداست.» امام صادق(ع) نيز مي‌فرمايد: «كسي كه براي اداره زندگي‌اش مي‌كوشد، هم‌سنگ مجاهد در راه خداوند معرفي شده است.» همچنين به فرموده امام رضا(ع): «مقام وي برتر از مقام مجاهد در راه خدا دانسته شده است.» پيامبر اسلام دراين باره مي‌فرمايد: «هركه از دست‌رنج حلال خويش بخورد، درهاي بهشت برايش گشوده مي‌شود تا از هريك كه مي‌خواهد، درآيد.» امام صادق(ع) نيز فرموده است: «خيري نيست در وجود كسي كه به دنبال جمع‌آوري مال از راه حلال نباشد تا بدين وسيله آبروي خود را محفوظ دارد و دين خود را ادا كند و صله رحم انجام دهد.»
پيامبر اكرم(ص) مي‌فرمايد: «بر آن كه سنگيني (اقتصادي) خود را بر دوش ديگران مي‌اندازد (و خود از كار شانه خالي مي‌كند)، لعن شده است.» همچنين از حضرت علي(ع) نقل شده است: «آن كه آب و خاك كافي در اختيار دارد، ولي فقيرانه زندگي مي‌كند، از رحمت خدا دور است.» طبيعي است كه زندگي فقيرانه در عين بهره‌مندي از آب و خاك كافي، يا به سبب نداشتن تدبير كافي در به كارگيري اين ثروت‌هاي خدادادي است يا به دليل رها كردن كار و تلاش در استفاده بهينه از اين امكانات.
چاپ نخست كتاب «كار و تلاش، رمز موفقيت (مجموعه متن‌هاي برنامه‌اي درباره همت و تلاش)» در شمارگان 2500 نسخه، 166 صفحه و بهاي 25000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظرات